D66, voluit Democraten 66, is een Nederlandse politieke partij die bekend staat als een progressieve en sociaal-liberale partij. De partij werd opgericht op 14 oktober 1966 door een groep intellectuelen, waaronder Hans van Mierlo, die ontevreden waren met de bestaande politieke partijen en streven naar vernieuwing in de Nederlandse politiek. D66 heeft zichzelf gepositioneerd als een partij die democratische hervormingen, individuele vrijheden, en sociaal-liberale waarden hoog in het vaandel heeft staan.

De oprichting van D66 kwam voort uit een periode van maatschappelijke en politieke onrust in Nederland in de jaren 60. Veel mensen waren ontevreden over de bestaande politieke partijen, die als star en ouderwets werden gezien. D66 streefde naar vernieuwing en democratische hervormingen, met als belangrijkste speerpunt het invoeren van het referendum. De partij benadrukte het belang van directe inspraak van de burger in de politieke besluitvorming en wilde de kloof tussen politiek en burger verkleinen.

D66 deed voor het eerst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen in 1967 en behaalde meteen 7 zetels. Sindsdien heeft de partij zich ontwikkeld tot een belangrijke speler in de Nederlandse politiek. In de jaren 70 en 80 maakte D66 deel uit van verschillende regeringscoalities, waarbij ze vaak fungeerde als een 'progressief-liberale' bruggenbouwer tussen linkse en rechtse partijen.

In de loop der jaren heeft D66 zich gepositioneerd als een partij die zich inzet voor progressieve standpunten op het gebied van democratische vernieuwing, onderwijs, milieu, Europese samenwerking, en individuele vrijheden. Zo heeft D66 zich onder andere ingezet voor het invoeren van het referendum, het bevorderen van het homohuwelijk, het legaliseren van softdrugs, en het versterken van de Europese Unie.

In de afgelopen 10 jaar heeft D66 verschillende successen en uitdagingen gekend. Zo maakte de partij deel uit van het kabinet Rutte II (2012-2017), waarin belangrijke hervormingen werden doorgevoerd op het gebied van zorg, sociale zekerheid en pensioenen. Daarnaast heeft D66 zich ingezet voor klimaatbeleid, waarbij de partij pleit voor ambitieuzere maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan.

Echter, D66 heeft ook te maken gehad met uitdagingen en kritiek, zoals interne strubbelingen en het verlies van zetels bij sommige verkiezingen. Toch blijft D66 een prominente politieke partij in Nederland, met een duidelijk sociaal-liberaal profiel en een sterke focus op democratische vernieuwing en progressieve standpunten.

In maart 2021 behaalde D66 bij de Tweede Kamerverkiezingen 2021 een historische overwinning. De partij behaalde 24 zetels, waarmee het de tweede grootste partij werd in de Tweede Kamer, na de VVD. Naar aanleiding van deze verkiezingsoverwinning werd D66 betrokken bij de formatie van een nieuw kabinet.

D66 heeft in haar geschiedenis verschillende partijleiders gehad, waaronder Hans van Mierlo, Jan Terlouw, Alexander Pechtold en Sigrid Kaag. Sigrid Kaag werd in 2020 gekozen als de nieuwe partijleider van D66 en heeft sindsdien de partij geleid.

Een belangrijk thema voor D66 is democratische vernieuwing. De partij heeft zich altijd ingezet voor directe inspraak van de burger, meer transparantie in de politiek en het bevorderen van een open, inclusieve en diverse samenleving. D66 pleit onder andere voor het invoeren van het bindend referendum, het verminderen van de invloed van lobbyisten in de politiek, en het vergroten van de betrokkenheid van burgers bij politieke besluitvorming.

Daarnaast heeft D66 zich ook ingezet voor onderwijs, milieu en Europese samenwerking. D66 pleit voor investeringen in onderwijs, zowel op het gebied van basis- en voortgezet onderwijs als op het gebied van hoger onderwijs. Op het gebied van milieu pleit D66 voor ambitieuzer klimaatbeleid, waaronder het verminderen van CO2-uitstoot, het bevorderen van duurzame energie en het stimuleren van circulaire economie. Wat betreft Europese samenwerking staat D66 voor een pro-Europese houding, waarbij de partij pleit voor verdere samenwerking tussen Europese landen op het gebied van economie, milieu, en veiligheid.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 heeft D66 haar positie als progressieve en sociaal-liberale partij verder verstevigd. De partij heeft een belangrijke rol gespeeld in de formatie van het nieuwe kabinet, waarbij D66 betrokken was bij de totstandkoming van het kabinet Rutte IV, samen met onder andere VVD, CDA en CU. Als onderdeel van het nieuwe kabinet zal D66 naar verwachting haar standpunten en beleidsagenda blijven uitdragen en proberen te realiseren.

Al met al heeft D66 een rijke geschiedenis als een progressieve en sociaal-liberale partij in Nederland. De partij heeft zich altijd ingezet voor democratische vernieuwing, onderwijs, milieu en Europese samenwerking. Met haar recente verkiezingsoverwinning en betrokkenheid bij de formatie van het nieuwe kabinet blijft D66 een prominente politieke partij in Nederland en zal ze haar standpunten en beleidsagenda blijven uitdragen en nastreven.