Wat gebeurt er met mijn stem?
Op de dag van de Tweede Kamerverkiezingen mag u stemmen, als u 18 jaar of ouder bent en de Nederlandse nationaliteit heeft. Zo laat u weten welke politieke partij ú de komende vier jaar in de Tweede Kamer wil. Hoe meer stemmen een partij krijgt bij de verkiezingen, hoe meer zetels in de Tweede Kamer. Als na de verkiezingen de stemmen zijn geteld, gaat de grootste partij op zoek naar andere partijen om een regering mee te vormen. Samen maken deze een regeerakkoord: daarin spreken ze af hoe ze Nederland de komende vier jaar willen gaan regeren.
Stemmen
In Nederland hebben we sinds 1919 algemeen kiesrecht. Dat betekent dat iedereen mag stemmen die:
18 jaar of ouder is, én
de Nederlandse nationaliteit heeft.
Iemand die mag stemmen heet officieel een kiesgerechtigde.
“Iedere Nederlander heeft gelijkelijk recht de leden van algemeen vertegenwoordigende organen te verkiezen alsmede tot lid van deze organen te worden verkozen, behoudens bij de wet gestelde beperkingen en uitzonderingen.”
Stemmen tellen
De Tweede Kamer heeft 150 zetels. Hoe meer stemmen een partij krijgt bij de verkiezingen, hoe meer zetels in de Tweede Kamer. En hoe meer zetels een partij heeft, hoe meer invloed die partij heeft op wat er in Nederland gebeurt.
Hoe worden de stemmen geteld?
Op de dag van de verkiezingen sluiten de stembureaus om 21.00 uur. Daarna worden de stemmen geteld. Dat gaat op de volgende manier:
Nederland is voor de verkiezingen verdeeld in twintig gebieden: de kieskringen. Elke kieskring heeft een hoofdstembureau. Meestal doen politieke partijen in alle kieskringen mee aan de verkiezingen.
Elke kieskring is weer verdeeld in kleinere gebieden: de stemdistricten, met ieder één stembureau. De medewerkers van het stembureau tellen de stemmen uit het district met de hand. Ze geven de uitslag door aan het hoofdstembureau in hun kieskring.
In de hoofdstembureaus tellen de kieskringen de stemmen van hun stemdistricten op.
De twintig hoofdstembureaus geven hun resultaten door aan het centraal stembureau in Den Haag. En de Tweede Kamer controleert alle ongeregeldheden die er tijdens de verkiezingen waren. Het centraal stembureau maakt de uitslag van de verkiezingen officieel.
Hoeveel zetels krijgt iedere partij?
Als 10 procent van de kiezers stemt op kandidaten van een partij, krijgt die partij ook 10 procent van de zetels in de Tweede Kamer: 15 van de 150 zetels. Dit systeem heet evenredige vertegenwoordiging.
Nieuwe Kamerleden
Als alle stemmen zijn geteld, is duidelijk welke politieke partijen de meeste zetels in de Tweede Kamer krijgen. En wie de leden van de Tweede Kamer worden. Een commissie doet onderzoek naar deze nieuwe Kamerleden. Daarna leggen alle Kamerleden een eed of belofte af. Daarin beloven ze hun werk eerlijk en goed te doen.
Formatie deel 1: Een coalitie zoeken
Formatie deel 2: Een regeerakkoord sluiten
Formatie deel 3: Ministers en staatssecretarissen zoeken
Formatie deel 4: Een nieuw kabinet, benoeming en regeringsverklaring