2019Z02026
Vragen van het lid Snels (GroenLinks) aan de staatssecretaris van Financiën over Nederland als fiscaal doorsluisland en het nieuwe rulingbeleid (ingezonden 5 februari 2019)
1
Hoe beoordeelt u de bevinding van het Centraal Planbureau (CPB) dat
Nederland al jarenlang wereldwijd aan de top staat wat betreft de omvang
van zowel de inkomende als de uitgaande directe buitenlandse
investeringsvoorraad? Vindt u, net als het CPB, dat de internationale
reputatie van Nederland op het spel staat op het gebied van
winstbelastingen? Onderschrijft u de constatering van het CPB dat Nederland
op dit moment een aantrekkelijk doorsluisland is?
2
Wat zou u ervan vinden als een groot techbedrijf in 2016 ongeveer 16
miljard euro aan royalty’s door Nederland naar Bermuda liet stromen, zonder
dat in Nederland sprake is wezenlijke activiteiten? Onder welke voorwaarden
zou een in een dergelijk geval voldaan kunnen zijn aan de ‘economische
nexus’-toets voor het verkrijgen van een ruling vanaf 1 juli 2019? Indien
een dusdanige situatie in aanmerking komt voor een ruling, hoe legt u aan
mensen in de samenleving uit dat Nederland dergelijke constructies
faciliteert?
3
Klopt het dat u wilt voorkomen dat Nederland wordt gebruikt voor
doorstroomactiviteiten naar belastingparadijzen? Wat wordt verstaan onder
‘doorstroomactiviteiten’? Wat is precies het onderscheid tussen
‘belastingparadijs’ en ‘doorstroomland’ of ‘doorsluisland’? In hoeverre
beschouwt u het als problematisch dat Nederland als doorstroomland wordt
gezien? Is er, voor zover u kunt overzien, in dit verband sprake van
kritiek op Nederland door andere landen of internationale organisaties?
Bent u bereid om er alles aan te doen om te voorkomen dat Nederland als
doorsluisland fiscale planning faciliteert en daarmee de belastingdruk voor
multinationals verlaagt? Kunt u aangeven onder welke omstandigheden
dergelijke planning, naar uw inzien, resulteert in belastingontwijking?
4
Deelt u de analyse van het CPB dat de voorwaardelijke bronbelasting in 2021
van dit kabinet niet voldoende is om het fiscaal doorsluizen tegen te gaan?
Zo nee, welk deel van de CPB-analyse is onjuist? Hoe beoordeelt u het
CPB-voorstel van een minimumbronbelasting voor de Europese Unie als geheel?
5
Klopt het dat een hoog statutair belastingtarief weinig zegt over het
effectieve tarief in een bepaald geval, als de belastingwetgeving
belastingverlagende uitzonderingen bevat? Deelt u de conclusie van het CPB
dat een voorwaardelijke bronbelasting, waarbij gekeken wordt naar de
effectieve belasting in andere landen, effectiever zal zijn om het
faciliteren van belastingontwijking via Nederland tegen te gaan? Wat vindt
u van het voorstel van Vleggeert en Vording (2017) 1) om de voorwaardelijke
bronbelasting uit te breiden met een toets op de effectieve belastingvoet?
6
Op welke manier heeft u een bronbelasting op basis van effectieve tarieven onderzocht? Zijn er, voor zover u weet, andere landen waar gewerkt wordt met een bronbelasting op basis van effectieve tarieven? Zo ja, wat zijn daar de ervaringen? Heeft u een uitvoeringstoets laten maken bij het voorstel om te kijken naar het effectieve belastingtarief? Zo ja, zou u deze uitvoeringstoets kunnen delen met de Kamer? Zo niet, hoe kunt u inschatten dat het “onbegonnen werk” is? 2) Kunt u deze uitvoeringstoets alsnog laten maken?
7
Klopt het dat Nederlandse bedrijven die rente betalen aan buitenlandse
moederbedrijven in sommige gevallen al moeten aangeven hoeveel
winstbelasting in het buitenland over de rente is betaald, om de rente te
mogen aftrekken voor de Nederlandse vennootschapsbelasting?
8
Klopt het dat de overheid bedrijven kan verplichten om jaarlijks te
rapporteren over wat het effectieve belastingtarief over rente en royalty’s
in het buitenland is geweest? Is het mogelijk om de bewijslast voor de
effectieve belastingdruk op buitenlandse rente en royalty's bij de
belastingplichtige neer te leggen? Indien nee, waarom niet?
9
In hoeverre wijken de gemiddelde effectieve tarieven af van statutaire
tarieven in de landen waar vanuit Nederland de hoogste bedragen aan rente
en royalty's doorstromen? Welke rol speelt de cijfermatige omvang van de
hiervoor bedoelde geldstromen bij de totstandkoming van de Nederlandse
benadering t.o.v. de doorstroomproblematiek?
10
Klopt het dat de bronbelasting op rente en royalty’s, zoals nu beoogd
wordt, ook gaat gelden als er sprake is van misbruik van het Nederlandse
belastingstelsel? Is het bij ingewikkelde belastingstructuren eenvoudiger
om misbruik aan te tonen dan om het effectieve tarief te bepalen?
11
Bent u het met het CPB eens dat bij de toepassing van de regels voor
buitenlandse gecontroleerde entiteiten (CFC's) een toets op de effectieve
belasting in de herkomstlanden ook te prefereren zou zijn boven die op
statutaire tarieven? Is er een land in Europa waar dit gebeurt? Zo ja, welk
land? Wanneer wordt de Kamer geïnformeerd over de manier waarop andere
Europese lidstaten de CFC-regels hebben toegepast?
12
Bent u bekend met het feit dat landen als Luxemburg, Ierland en Zwitserland
door academici worden gezien als belastingparadijzen? Is het voor u
juridisch mogelijk om landen als Luxemburg, Ierland en Zwitserland als
belastingparadijs te bestempelen? Is het voor u juridisch mogelijk een
bronbelasting te gaan heffen op rente- en royaltybetalingen aan lichamen
die zijn gevestigd in een ander EU/EER-lidstaat?
13
Klopt het dat u voorstander bent van publieke Country-by-Country Reporting
(CbCR)? In hoeverre heeft u zich hiervoor ingezet in Europees verband? Wat
zijn de meest recente ontwikkelingen op dit gebied in het afgelopen jaar?
14
Deelt u de analyse dat publiek inzicht en controle vanuit de Kamer op de
exacte inhoud van rulings nog steeds niet mogelijk is zolang er slechts een
samenvatting wordt gepubliceerd? Hoe kan de Kamer controleren of er zaken
buiten de samenvatting zijn gebleven? Kunt u enkele voorbeelden van
samenvattingen aan de Kamer verstrekken?
15
Deelt u de opvatting dat publicatie van rulings goed is voor een level
playing field tussen Nederlandse belastingplichtigen, goed is voor de
rechtsontwikkeling en helpt bij informatieontwikkeling van fiscalisten,
journalisten en ngo’s? Klopt het dat rechtsvragen die voorwerp zijn van een
ruling in beginsel niet zullen worden voorgelegd aan een rechter en dus
niet tot de vorming van jurisprudentie leiden? Heeft het achterwege blijven
van rechtspraak nadelen? Kunt u hierbij specifiek aandacht besteden aan de
omgang met verrekenprijzen (transfer pricing) en de inzet van afspraken
betreffende informeel kapitaal? Heeft het publiceren van (samenvattingen
van) rulings gevolgen voor de staatssteunonderzoeken van de Europese
Commissie?
16
Heeft u serieus overwogen om rulings volledig te publiceren en daarbij de
anonimiseringrichtlijnen voor de rechtspraak te gebruiken? 3) Kunt u
aangeven wat de belangrijkste voor- en tegenargumenten hierbij zijn? Waarom
is het bij het publiceren van jurisprudentie wel mogelijk om volledig te
publiceren en daarbij slechts namen en bedragen weg te lakken? Verschilt de
wijze van anonimisering door de Europese Commissie in staatssteunzaken
(zoals het Starbucks-besluit) van de voornoemde richtlijnen, bijvoorbeeld
op het punt van de anonimisering van getallen? Is onderzocht of de
benadering van de Europese Commissie aanknopingspunten zou kunnen bieden
bij de publicatie van de volledige, anonieme teksten van Nederlandse
rulings?
17
Gaat u in het kader van transparantie ook de onderliggende stukken bij
rulings publiceren? Wordt het mogelijk om onderliggende stukken op te
vragen, indien daar om wordt verzocht? In hoeverre kunnen rulings en/of de
daaraan ten grondslag liggende stukken worden opgevraagd via een
Wob-verzoek? Is er bij uw weten ooit een Wob-verzoek ingediend voor een
specifieke ruling en/of de onderliggende stukken? Zo ja, hoe is dit verzoek
afgelopen? Zo nee, ziet u ruimte voor het publiceren van geanonimiseerde
rulings en/of onderliggende stukken met een beroep op de Wet openbaarheid
bestuur?
18
Zou uit het volledig publiceren van rulings kunnen blijken dat grote
bedrijven relatief weinig belasting betalen? Wanneer betaalt een bedrijf
naar uw inzicht “voldoende” belasting? Hebben bedrijven de plicht om aan te
tonen dat ze voldoende belasting betalen (in het buitenland) om in
aanmerking te komen voor een ruling? Zo niet, zou een dergelijke plicht
juridisch mogelijk zijn?
19
Waarom is (geanonimiseerde) publicatie van een ruling geen voorwaarde voor
het verkrijgen van een ruling? Is het mogelijk om (anonieme) publicatie
voortaan als voorwaarde te stellen voor het verkrijgen van een ruling? Is
het juridisch mogelijk om bestaande rulings (bijvoorbeeld: een ruling die
in 2016 is afgegeven) (anoniem) te publiceren, gegeven de relevante
fiscale, civiele en eventueel internationale rechtsbepalingen?
20
Hoeveel extra werk levert het publiceren van een samenvatting van een afgegeven ruling op?
Hoeveel extra werk zou het voor de Belastingdienst opleveren als alle
rulings volledig (geanonimiseerd) gepubliceerd moesten worden? Klopt het
dat het volledig publiceren van rulings minder werk oplevert dan het maken
van een samenvatting voor elke ruling?
21
Wat zijn de consequenties voor bedrijven die niet langer een ruling met de
Belastingdienst mogen maken, bijvoorbeeld omdat het doorslaggevende motief
eruit bestaat om buitenlandse belasting te besparen? Klopt het dat het voor
deze bedrijven nog steeds mogelijk blijft om dezelfde fiscale structuren te
blijven gebruiken, ondanks het feit dat er geen ruling wordt afgesloten?
Kunnen deze bedrijven rechten ontlenen aan het feit dat er in eerdere jaren
wel rulings werden afgesloten met dergelijk fiscale structuren?
22
Gaat de maximale looptijd van vijf jaar (en tien jaar in uitzonderlijke gevallen) ook voor alle huidige rulings gelden? Zo ja, vanaf welk moment moet deze maximale looptijd berekend worden? Wordt een verlenging van een bestaande ruling aangemerkt als een nieuwe ruling? Zo nee, hoe gaat u ervoor zorgen dat de nieuwe regels ook gaan gelden voor alle bestaande rulings?
23
Klopt het dat een ruling vervalt bij een relevante wetswijziging en dat relevante wijzigingen van feiten en omstandigheden in rulings opgenomen worden? Geldt dit ook voor alle maatregelen opgenomen in uw brief van 22 november 2018? 4) Gaat het nieuwe beleidsbesluit automatisch gelden voor alle huidige rulings?
24
Klopt het dat er in de toekomst geen rulings worden afgesloten als
(internationale) belastingbesparing een doorslaggevend motief is? Wat voor
rulings blijven er dan nog over? Hoe kunt u beoordelen of er internationaal
belasting wordt ontweken? Vereist dat geen kennis van het effectieve
belastingtarief in andere landen?
25
Klopt het dat derde partijen zelf geen ruling meer nodig hebben wanneer
rulings van andere bedrijven gepubliceerd worden omdat zij zich in een
gelijke situatie kunnen beroepen op het gelijkheidsbeginsel,
vertrouwensbeginsel of enig ander beginsel?
26
Kunt u nader omschrijven hoe de rulingpraktijk in België werkt? Wat zijn,
voor zover u bekend, de afgelopen jaren de ervaringen met deze praktijk?
Worden de teksten van rulings daar volledig gepubliceerd? Wat wordt er
precies weggelakt? Zijn er (andere) landen waar rulings volledig
gepubliceerd worden?
27
In hoeverre gaat de Kamer worden geïnformeerd over het nieuwe
beleidsbesluit en in hoeverre kan de Kamer hier wijzigingen in aanbrengen?
28
Klopt het dat anoniem publiceren van rulings niet in strijd is met artikel 67 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR)? Kan dit ook met terugwerkende kracht gebeuren? Is het juridisch mogelijk om artikel 67 van de AWR aan te passen zodat er onderscheid wordt gemaakt tussen individuele personen en rechtspersonen?
29
Wanneer en hoe gaat de Europese gedragscodegroep inzake bedrijfsbelastingen de implementatie van de Europese richtsnoeren voor goede belastingrulingpraktijken monitoren?
Klopt het dat er in Europa landen zijn waar het wel openbaar is hoeveel
belasting bedrijven afdragen? Om welke landen gaat het? Hoe werkt het daar
precies?
30
Waarom zegt u in uw brief van 22 november 2018 5) dat al aan de Europese
richtsnoeren 6) voor goede belastingrulingpraktijken zou zijn voldaan door
middel van de publicatie van een notitie, exemplarische voorbeelden en een
jaarverslag van het APA/ATR-team? Is het niet zo dat de Europese
richtsnoeren nou juist publicatie voorschrijven van de feiten en
omstandigheden die ten grondslag liggen aan een belastingruling, zodat in
elk geval de publicatie van een samenvatting van die feiten en
omstandigheden, al dan niet in de vorm van een bijgewerkte handleiding, een
ondergrens is? Wat vindt u ervan dat een Europese topambtenaar uw voornemen
om geanonimiseerde samenvattingen per belastingruling te gaan publiceren
rechtstreeks toeschrijft aan de Europese richtsnoeren? 7)
31
Kunt u bovenstaande vragen een voor een beantwoorden voor het algemeen overleg over Belastingontwijking op donderdag 21 februari 2019?
1) J. Vleggeert & H. Vording (2017), A Tax on Aggressive Tax Planning, Universiteit Leiden
2) https://fd.nl/economie-politiek/1286931/staatssecretaris-snel-weerspreekt-kritiek-cpb-op-aanpak-belastingontwijking
3) Zie bijvoorbeeld de reactie op de internetconsulatie bij de herziening rulingpraktijk van Anna Gunn (Docent Internationaal Belastingrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam) & Jan Vleggeert (Universitair Hoofddocent Belastingrecht aan de Universiteit Leiden).
4) Kamerstukken II, vergaderjaar 2018-2019, 25 087, nr. 223.
5) Kamerstukken II, vergaderjaar 2018-2019, 25 087, nr. 223.
6) Conclusies van de Raad (Ecofin) van 6 december 2016, doc. nr. 15206/16. De tekst van richtsnoeren is opgenomen als de voortgangsrapportage van de Gedragscodegroep van 28 november 2016, doc. nr. 14750/16.
7) Zie de tweet (19 december 2018) van Aloys Rigaut die de aankondiging dat Nederland anonieme samenvattingen van belastingrulings gaat publiceren als volgt verwelkomt: “Again a positive result of #COCG work”.