Antwoorden van de minister van Justitie en Veiligheid, mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, op de vragen van de leden Middendorp en Van Gent (beiden VVD) over het bericht ‘Twitter blokkeert Wilders’ (ingezonden 7 juni 2019, nr. 2019Z11600)
Vraag 1
Kent u het bericht ‘Twitter blokkeert Wilders’? 1)
Antwoord vraag 1
Ja.
Vraag 2
Heeft u naar aanleiding van het bericht dat het twitteraccount van een Kamerlid is geblokkeerd, onderzoek gedaan of contact gehad met Twitter over de vraag waarom dit is gebeurd?
Antwoord vraag 2
Ja, er is contact geweest met Twitter.
Vaag 3
Is het u bekend of het Kamerlid Wilders een specifieke regel heeft overtreden waardoor zijn account is geblokkeerd? Zo ja, kent u de specifieke regel die is overtreden? Zo ja hoe beoordeelt u deze regel? Zo nee, zou u dit kunnen uitzoeken ?
Antwoord vraag 3
Vooropgesteld staat dat ook bij uitingen via internet de vrijheid van meningsuiting uitgangspunt is. Zie hierna ook bij vraag 5. Om gebruik te kunnen maken van een internetplatform als Twitter dienen gebruikers de gebruiksregels van Twitter de accepteren. Zij gaan hiermee een contractuele relatie met Twitter aan waaraan bepaalde voorwaarden met betrekking tot de uitingsvrijheid zijn verbonden. Hiermee legt iemand zichzelf bepaalde beperkingen op. Als minister ga ik niet over de gebruiksregels van sociale media als Twitter.
Twitter heeft mijn departement desgevraagd laten weten dat de heer Wilders de gebruiksvoorwaarden van Twitter, en meer specifiek Twitters hateful conduct policy, heeft overtreden en dat hem in het kader van de handhavingsacties van Twitter [1] is gevraagd een bepaalde tweet te verwijderen.
Ik heb daarnaast begrepen dat Twitter inmiddels bericht heeft dat zij
tweets van politici of hooggeplaatste ambtenaren die niet aan de
gebruiksvoorwaarden van Twitter voldoen, niet meer zullen verwijderen maar
zullen gaan afschermen.[2]
Vraag 4
Weet u of er menselijke besluitvorming, automatische besluitvorming of een combinatie van die beide, aan de beslissing, om het lid Wilders te blokkeren op twitter, ten grondslag ligt? Zo ja, welke besluitvorming is dat?
Antwoord vraag 4
Met Twitter is op Europees niveau afgesproken dat een besluit tot het
blokkeren van een account nooit louter geschiedt op basis van
geautomatiseerde detectie. Wel kan het zo zijn dat automatische detectie
leidt tot een alertering die wordt beschouwd als een melding, waarna de
uiting aan een beoordelaar wordt voorgelegd.
Vraag 5
Bent u van mening dat het blokkeren van dit twitteraccount, zoals benoemd in het artikel, raakt aan de vrijheid van meningsuiting? Zo ja, wat is uw reactie hierop? Zo nee, waarom niet? Kunt u bij uw beantwoording de horizontale werking van grondrechten betrekken?
Antwoord vraag 5
De vrijheid van meningsuiting is een kernwaarde in onze democratie en
iedereen moet in staat zijn om zijn mening te kunnen uiten binnen de kaders
van de wet.
Bepaalde grondrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, spelen een steeds grotere rol in de relaties tussen burgers en bedrijven onderling. De rechter kan grondrechten horizontale werking toekennen, door bijvoorbeeld bij de uitleg van open privaatrechtelijke normen/belangen grondrechtelijke bescherming te betrekken. Die afweging wordt per geval door een rechter gemaakt.
Op Europees niveau ondersteunt het kabinet de initiatieven van de Europese Commissie om met de grote platformen tot verdere afspraken te komen om illegale content online tegen te gaan, zoals de mogelijkheid om bezwaar in te kunnen dienen tegen een besluit tot verwijdering van tweets of opschorting van een bepaald account.
Het staat een platform als Twitter vrij om eigen gebruiksregels in te
stellen die bepaalde grenzen stellen aan de uitingsvrijheid. Wanneer iemand
gebruik wil maken van een platform als Twitter dient hij vooraf akkoord te
gaan met deze gebruiksregels. Hiermee legt iemand zichzelf bepaalde
beperkingen op. Als minister ga ik niet over de gebruiksregels van sociale
media als Twitter. Binnen de Europese Unie leeft wel de wens dat die
gebruiksregels in lijn zijn met Europese wet- en regelgeving. Daarover zijn
met de grote platformen op Europees niveau afspraken gemaakt via een
gedragscode. Deze gedragscode is onder andere door Twitter ondertekend en
bevat een inspanningsverplichting om bepaalde uitingen, na meldingen van
gebruikers, binnen 24 uur af te doen en eventueel te verwijderen. Twitter
heeft zelf geoordeeld dat deze tweet in ging tegen haar gebruiksvoorwaarden
inzake het aanzetten tot haat.
Vraag 6
Kent u het aantal social media accounts dat wordt geblokkeerd in Nederland? Zo ja, kunt u dit toelichten en de informatie die u hierover heeft delen per medium?
Antwoord vraag 6
Nee, die aantallen ken ik niet. Het kabinet bepleit al langere tijd meer
transparantie bij de grote platformen over de toepassing van hun
gebruiksvoorwaarden. Vooralsnog is de inzet om afspraken te maken op
vrijwillige basis. Mocht dat niet tot resultaat leiden, dan zal bezien
moeten worden of meer transparantie dient te worden afgedwongen via
(Europese) wetgeving.
Vraag 7
Hoe verhoudt het blokkeren van het twitteraccount zich tot het Europese actieplan ‘Disinformation’ ? Zijn er afspraken in dat plan die de basis zijn voor het blokkeren van de twitter toegang van onze collega?
Antwoord vraag 7
Twitter heeft aangegeven dat de door het platform ondernomen actie
voortvloeit uit de gedragsregels van Twitter ten aanzien van het aanzetten
tot haat (hateful conduct policy). De gedragscode om online hate speech tegen te gaan, is een andere gedragscode dan de
gedragscode voor het tegengaan van desinformatie, welke ook op Europees
niveau door Twitter ondertekend is. In de gedragscode tegen desinformatie
wordt aangegeven dat de ondertekenaars het beleid zouden moeten hebben om
legale content niet te verwijderen, of de toegang ertoe te ontzeggen als
dit alleen op de basis is dat het bericht wordt aangemerkt als “nep”.
Vraag 8
Kunt u de vragen beantwoorden voorafgaand aan het algemeen overleg Desinformatie en Digitale Inmenging op 19 juni 2019?
Antwoord vraag 8
Dat is helaas niet gelukt.
1) Twitter blokkeert Wilders d.d. 31 mei 2019 (telegraaf) via https://www.telegraaf.nl/nieuws/3672350/twitter- blokkeert-wilders