AH 1483
2018Z23181
Antwoord van minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 8
februari 2019)
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018-2019, nr. 1063
1
Bent u bekend met het artikel ‘NAM onderzoek naar afvalwaterzuivering is
continu proces’?
Antwoord
Ja.
2
Bent u bekend met dit proces van de NAM? Zo ja, waar bestaat het uit?
3
Heeft de NAM de zorg om te werken aan betere oplossingen voor afvalwater?
Zo ja, in hoeverre?
4
Bestaat het proces waaraan de NAM refereert in het artikel van RTV-Oost uit
gesprekken in het kader van het topsectorenbeleid om te komen tot een
verbeterde techniek van zuivering, zoals u suggereerde bij het plenair
debat over mijnbouw van 15 februari 2017? Zo nee, bent u bereid om dit
proces inhoud te geven in het topsectorenbeleid?
Antwoord op de vragen 2, 3 en 4
Bij iedere olie- en gaswinning komt ook zout water uit de diepe ondergrond
mee omhoog. Het is gebruikelijk om dit zoute productiewater weer terug te
brengen in de diepe ondergrond door middel van waterinjectie. NAM
injecteert sinds 2011 het zoute productiewater dat vrijkomt bij de
oliewinning in Schoonebeek in enkele voormalige gasvelden in Twente.
De verplichting om te blijven zoeken naar een andere oplossing voor het
afvalwater is vastgelegd in de huidige waterinjectievergunningen. NAM moet
om de zes jaar een evaluatie van de huidige verwerkingsmethode
(waterinjectie) uitvoeren. De evaluatie geeft uitsluitsel of het injecteren
van het productiewater nog steeds de meest geschikte methode van verwerking
is.
NAM heeft in periode 2015-2016 een evaluatie uitgevoerd van de
waterinjectie in Twente. Het eindrapport en de conclusies zijn per brief
met uw Kamer gedeeld en besproken tijdens het plenair debat over Mijnbouw
op 15 februari 2017.
Uit het eindrapport van de evaluatie blijkt dat waterinjectie nog steeds de
meest geschikte verwerkingsmethode is. Alhoewel de zuiveringsvarianten
interessante mogelijkheden zijn, geldt dat deze nog niet voldoende
ontwikkeld zijn en het energieverbruik te groot is. Wel zijn er
ontwikkelingen gaande op dit gebied en daarom is NAM verzocht om de
ontwikkelingen en verwachtingen ten aanzien van de toegepaste technologieën
en waterzuiveringsprocessen bij te houden.
Het proces waaraan NAM refereert in het bovengenoemde artikel betreft het
in de gaten houden van relevante ontwikkelingen ten aanzien van
waterzuivering. Op 14 januari 2019 heeft NAM een rapport over de
ontwikkelingen van waterzuiveringstechnologieën gepubliceerd. NAM heeft
aangegeven dat op dit moment onderzocht wordt op welke NAM-locatie een
testfaciliteit kan worden aangelegd. Met deze testfaciliteit kunnen
geïnteresseerde ondernemingen hun waterzuiveringstechnieken testen met het
echte productiewater.
Dergelijk projecten kunnen in aanmerking komen voor subsidie via bestaande
regelingen in de Topsector Water & Maritiem mits dat past in de
programmering van het Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI)
Watertechnologie. Deze programmering is uitgewerkt in de Kennis- en
Innovatieagenda Watertechnologie .
5
Bent u bekend met de onrust in Rossum over de injectie van afvalwater in de
diepe ondergrond in Twente en het uitblijven van vorderingen ten aanzien
van zuivering? Zo ja, hoe ervaart u die?
Antwoord
Een aantal jaar geleden was er onrust onder de bevolking in Twente over het
injectie van afvalwater. Dit heeft geleid tot het vervroegd uitvoeren van
de verplichte zes jaarlijkse evaluatie. Bij deze evaluatie zijn ook de
vragen, zorgen en de aangereikte alternatieven van de bewoners betrokken.
Uit de evaluatie is gebleken dat het injecteren van het productiewater op
dit moment de meest geschikte wijze van verwerking is. NAM is gevraagd om
relevante ontwikkelingen op het gebied van afvalwaterzuivering in de gaten
te houden. Zoals hiervoor aangegeven, is NAM bereid om nieuwe technieken te
laten testen. De resultaten hiervan zullen worden gepubliceerd op de
website.
6
Kunt u aangeven of de NAM zich houdt aan de vergunningsvereisten van de
afvalwaterinjectie en kunt u dit toelichten met de monitoringsgegevens?
Antwoord
Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de waterinjectie van
NAM. SodM heeft aangegeven dat NAM zich houdt aan de vereisten in de
vergunningen in het kader van de Wet milieubeheer en de ontheffingen
Lozingenbesluit voor de waterinjectie in de Twentevelden.
NAM heeft jaarlijks de jaarrapportages aangeleverd en de vereiste
onderdelen beschreven. NAM laat in de rapportages zien dat de waterinjectie
binnen de vergunde injectievolumes en drukbereik blijft. In april 2017
heeft NAM een technisch evaluatierapport ingediend dat door SodM is
beoordeeld. NAM heeft inmiddels op opmerkingen en vragen van SodM
gereageerd en deze reactie wordt door de toezichthouder nader geanalyseerd.
Deze analyse zal in het eerste kwartaal van 2019 worden afgerond.
In tabel 1 zijn de vergunning voor de waterinjectie weergegeven. De
vergunningen zijn door de provincie Overijssel in 2010 afgegeven.
Tabel 1: Overzicht vergunningen waterinjectie NAM
Vergunning Locatie Putten
2010/0040943 Rossum-Weerselo 2 ROW2 (& ROW7)
2010/0040956 Rossum-Weerselo 3 ROW3 en ROW4
2010/0040951 Rossum-Weerselo 5 ROW5
2010/0054507 Rossum-Weerselo 6 ROW6 & ROW9
2010/0022101 Tubbergen Mander 1 TUM1
2010/0022426 Tubbergen Mander 2 TUM2 en TUM3
2010/0022101 Tubbergen 7 TUB7 en TUB10
In tabel 2 zijn de voor SodM relevante voorwaarden voor het toezicht
weergegeven.
Tabel 2: Relevante voorwaarden voor SodM uit de vergunningen
Jaarrapportageverplichting volgens voorwaarde 2.1.1 uit de vergunningen
Vergunninghouder moet jaarlijks binnen 3 maanden na afloop van het
kalenderjaar een rapportage
opstellen waarin tenminste de volgende Informatie is opgenomen:
a. de hoeveelheid injectiewater dat In het reservoir is geïnjecteerd;
b. de kwaliteit van het injectiewater overeenkomstig de parameters in tabel
6 van de aanvraag;
c. de ontwikkeling van de waterkwaliteit in de loop van het jaar;
d. de hoeveelheid gebruikte hulpstoffen;
e. een vergelijking met de onder a. t/m c. genoemde resultaten van de
voorgaande jaren; ontwikkelingen In de resultaten als bedoeld onder c.
moeten worden toegelicht.
Handhaving injectie- en reservoirdrukken & integriteitsbeheersing van
afsluitende laag
6-jaarlijkse technische evaluatie verplichting volgens voorwaarde 3.1.1 uit
vergunningen
“Vergunninghouder rapporteert over put ROW-2 elke 6 jaar en put ROW-7 na
drie jaar de resultaten van een
a. uitgebreide evaluatie van de waterinjectie-activiteiten en de effecten
daarvan op de boven het reservoir gelegen afsluitende lagen;
b. onderzoek conform de CE-afwegingsmethodiek of gelijkwaardig, of het
injecteren van Injectiewater dat vrijkomt bij de productie van olie, nog
steeds de meest geschikte verwijderingsmethode Is;
c. een onderzoek naar de mogelijkheden om de hoeveelheid gebruikte
hulpstoffen verder te minimaliseren, aan het bevoegd gezag.”
NAM heeft op haar website de jaarverslagen van de waterinjectie
gepubliceerd.
7
In hoeverre is het mogelijk om middelen uit het topsectorenbeleid en
middelen van de NAM in te zetten voor een pilot voor afvalwaterzuivering?
Antwoord
Ik verwijs u hiervoor naar mijn antwoord op de vragen 2, 3 en 4. Bedrijven
kunnen contact opnemen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
(RVO.NL) en bespreken welke specifieke regeling voor een bepaald project
het meest geschikt is.
8
Gezien de grote zorgen in de regio over de afvalwaterinjectie in de diepe
ondergrond, bent u bereid om hierover met de NAM en een mogelijke partij
voor het zuiveren van afvalwater in gesprek te gaan?
Antwoord
Recentelijk is er door mijn ministerie gesproken met de Stichting Stop
Afvalwater Twente. Afgesproken is om dit gesprek voort te zetten en ook NAM
uit te nodigen. Ook vinden met NAM gesprekken plaats over de
testfaciliteit.
9
Op welke andere mogelijke manieren kunt u eraan bijdragen dat het mogelijk
wordt om afvalwater te zuiveren in plaats van het te injecteren in de diepe
ondergrond?
Antwoord
Ik vind het gewenst dat het afvalwater volgens de meest geschikte manier
wordt verwerkt, onder andere als het gaat om energieverbruik en
reststoffen. NAM is via de vergunning verplicht om iedere zes jaar te
evalueren of de gebruikte verwerkingsmethode nog het meest geschikt is.
Met de huidige waterzuiveringstechnologieën zou het zuiveren van het
afvalwater leiden tot een hoog energieverbruik (milieubelastend) en zorgen
voor een grote hoeveelheid niet bruikbare reststoffen die opgeslagen moeten
worden. Op de aangekondigde testlocatie van NAM zal men nieuwe
zuiveringstechnologieën kunnen onderzoeken ten aanzien van energieverbruik
en reststoffen.