2088
Vragen van de leden Bergkamp en Pia Dijkstra (beiden D66) aan de Minister
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport inzake het bericht «Mbo’ers lossen
tekorten arbeidsmarkt niet op» (ingezonden 22 maart 2018).
Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport)
(ontvangen 15 mei 2018). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2017–2018, nr. 1753.
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «Mbo’ers lossen tekorten arbeidsmarkt niet
op»?1
Antwoord 1
Ja
Vraag 2
Hoe groot is het deel zij-instromers en herintreders binnen de sector zorg en
welzijn, zowel in absolute aantallen als relatief gezien, ten opzichte van de
totale instroom? Kunt u aangeven hoe deze aantallen zijn veranderd, zowel
absoluut als relatief, sinds 2010?
Antwoord 2
Tabel 1: Absolute aantallen totale instroom, zij-instroom en herintreders1
2015 2016 2017
Totale instroom zorg & welzijn 80.400 96.900 119.200
Herintreders absoluut (relatief) 30,8 (38%) 37,2 (38%) 42,4 (36%)
Zij-instromers absoluut (relatief) 27,7 (34%) 34,8 (36%) 44,4 (37%)
1 Dit is exclusief de branche umc’s. Deze gegevens zijn afkomstig van pensioenfonds PFZW en
de umc’s zijn aangesloten bij het ABP.
Bron: Pensioenfonds Zorg en Welzijn
De totale instroom betreft de instroom van buiten de sector zorg en welzijn.
Herintreders zijn hierbij gedefinieerd als medewerkers die ooit in de zorg en
welzijn sector werkzaam waren, daarna deze sector hebben verlaten en nu
opnieuw instromen binnen zorg en welzijn. Zij-instromers zijn gedefinieerd
als personen die instromen, nog nooit in de zorg en welzijn sector werkzaam
waren en boven de 25 jaar zijn. De instroom van onder de 25 jaar, wordt
gezien als instroom vanuit het initiële onderwijs. Wij beschikken alleen over
cijfers voor de periode 2015 t/m 2017.
Vraag 3
Deelt u de mening dat zowel herintreders als zij-instromers van groot belang
zijn in het licht van de uitdagingen voor de arbeidsmarkt in de zorg? Welke
maatregelen onderneemt u om de instroom van herintreders en om de
hoeveelheid zij-instroom te vergroten?
Antwoord 3
Ja, ik deel deze mening. Vanuit het Zorgpact zien we al veel mooie initiatieven
in de regio om het aantal herintreders en zij-instromers te vergroten. Het
Zorgpact geeft deze initiatieven een podium en een netwerk waardoor
initiatieven nu ook op meerder locaties worden uitgerold.
Daarnaast zetten we met het actieprogramma Werken in de Zorg, naast het
vergroten van de instroom van jongeren vanuit het voortgezet onderwijs, ook
in op het aantrekken van herintreders en zij-instromers. Mensen die voorheen
al in zorg en welzijn hebben gewerkt, zijn relatief snel inzetbaar en kunnen op
korte termijn een bijdrage leveren aan het oplossen van personeelstekorten. Bij
zij-instroom gaat het om mensen die nu nog werkzaam zijn in een andere
sector, maar liever in de zorg zouden werken. Ook kan het gaan om mensen
met een afstand tot de arbeidsmarkt of die net hun baan zijn verloren bij een
faillissement of reorganisatie. Het is zaak dat we deze mensen naar de zorg
toe- en terugleiden, ze aantrekkelijke banen aanbieden – al dan niet in
combinatie met scholing – en ze geschikt maken voor een functie binnen de
zorg.
In de regio’s worden hierover door ondermeer werkgevers en onderwijsinstellingen
afspraken gemaakt. Via de regionale actieplannen tekorten wordt een
belangrijke impuls gegeven aan de instroom van herintreders en zijinstromers.
VWS ondersteunt dit financieel ondermeer via het project «Sterk
in je werk» en SectorplanPlus. Via het project «Sterk in je werk» is ruimte
voor 25.000 persoonlijke loopbaangesprekken om mensen die een stap
richting de zorg overwegen, verder te helpen. Daarnaast is vaak extra
scholing nodig om nieuwe medewerkers te laten starten of goed te laten
functioneren. De scholingsimpuls Sectorplanplus levert hier een belangrijke
bijdrage aan. Vanuit VWS stellen we in totaal 320 miljoen euro beschikbaar
voor om-, her- en bijscholing van vooral nieuwe medewerkers. Hiermee
kunnen naar verwachting ongeveer 170 duizend scholingstrajecten worden
ingezet voor met name nieuw personeel. Sinds augustus 2017 zijn de
instellingen en hun medewerkers al aan de slag gegaan met ongeveer 58,5
duizend trajecten.
Vraag 4
Op hoeveel plaatsen in het land worden opleidingen aangeboden voor
zij-instromers in de zorg?
Antwoord 4
Alle ROC’s bieden opleidingen aan binnen zorg en welzijn waar ook zijinstromers
aan deelnemen. Het gaat om 41 ROC’s die op één of meerdere
locaties, verdeeld over het land onderwijs aanbieden. Zij-instromers kunnen
er daarnaast ook nog voor kiezen om scholing te volgen bij een particuliere
onderwijsaanbieder.
Vraag 5
Op hoeveel plaatsen in het land worden opleidingen aangeboden voor de
herregistratie Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) voor
verpleegkundigen?
Antwoord 5
Het scholingsprogramma voor verpleegkundigen voor herregistratie in het
BIG-register wordt op meerdere plaatsen in vier regio’s (Noord-Oost,
Noord-West, Zuid-Oost en Zuid-West) in Nederland aangeboden2
.
Vraag 6
Klopt het dat er geen openbaar oefenmateriaal beschikbaar is voor het
examen herregistratie BIG? Deelt u de mening dat dit kan leiden tot onduidelijkheid
over de vraagstelling van het examen? Bent u bereid oefenmaterialen
beschikbaar te stellen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 6
Het klopt dat er op dit moment nog geen openbaar oefenmateriaal beschikbaar
is. De huidige werkwijze is dat tijdens het scholingsprogramma van
ongeveer 10 lesdagen de lesstof wordt behandeld, de deelnemers worden
dan ook voorbereid op examinering. De docenten van de opleiding zijn in de
gelegenheid gesteld om de gehele batch te bekijken waaruit de toetsen
worden samengesteld om het algemene toetsbeeld over te kunnen brengen
op de deelnemer van de scholing.
Bovendien wordt op dit moment oefenmateriaal ontwikkeld in opdracht van
de MBO Raad. Dit zal gaan om generieke voorbeeldvragen en voor elk
specialisme ook een voorbeeld van een casustoets.
Vraag 7
Welke kosten zijn er verbonden aan de scholing voor het examen BIG
Herregistratie voor de mensen die deze scholing volgen? En welke kosten zijn
er verbonden aan de deelname aan het examen BIG Herregistratie voor de
mensen die dit examen maken? Kunnen deze kosten, volgens u, een barrière
vormen voor herregistratie? Zo ja, wat kunt u hieraan doen?
Antwoord 7
De kosten voor deelname aan het scholingsprogramma zijn € 1.550,–. De
kosten voor het examen zijn € 450,–. De verpleegkundige kan er voor kiezen
om alleen deel te nemen aan het examen en de voorbereiding middels
zelfstudie te doen. Werkgevers kiezen er regelmatig voor om de scholingskosten
te vergoeden. Ook de scholingimpuls SectorPlanPlus, waarin in totaal 320
miljoen beschikbaar wordt gesteld voor om-, her- en bijscholing kan hier een
bijdrage aan leveren.
Vraag 8
Is het waar dat slagingspercentages van het examen BIG Herregistratie niet
openbaar zijn? Wanneer dit het geval is, bent u bereid deze slaginspercentages
toch openbaar te maken?
Antwoord 8
Het klopt dat de slagingspercentages op dit moment niet openbaar zijn. De
MBO Raad is bereid deze slagingspercentages openbaar te maken, ik zal
daartoe contact opnemen met de MBO Raad.
Vraag 9
Is het waar dat het examen BIG Herregistratie maar een aantal keer per jaar
op één locatie in Nederland wordt afgenomen? Kunt u uitleggen waarom
daarvoor gekozen is?
Antwoord 9
Dat klopt, het examen wordt zesmaal per jaar aangeboden in Utrecht. De
samenwerkende scholen die de opleiding en het examen aanbieden hebben,
na een evaluatie met de MBO bedrijfstakgroep Zorg, Welzijn en Sport van het
scholingsmodel tot januari 2014, voor dit model gekozen om het examen op
een zo efficiënt mogelijke manier aan te bieden. Door het examen op een
centrale locatie aan te bieden, hebben herintredende verpleegkundigen
onafhankelijk van hun woonplaats, zesmaal per jaar de mogelijkheid deel te
nemen aan het examen.
Vraag 10 en 11
Bent u bereid naar het aantal examens per jaar te kijken met het oog op een
uitbreiding van de examendata? Zo nee, waarom niet?
Bent u bereid naar het aantal examenlocaties te kijken met het oog op een
uitbreiding van de examenlocaties? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 10 en 11
De MBO Raad heeft de mogelijkheden verkend om het examen te digitaliseren.
Door digitalisering zou het mogelijk kunnen worden het examen op
meerdere plekken in het land aan te bieden en ook vaker. Hier is al een pilot
voor gedraaid, die goed is bevallen bij zowel de uitvoerende partij als de
deelnemende cursisten. De MBO Raad zal in het najaar een keuze maken hoe
verder te gaan met het traject rondom digitalisering van de examens.