1414
Vragen van de leden Slootweg en Van den Berg (beide CDA) aan de Minister
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht «Door ziekteverzuim
lekt half miljard weg uit de zorg» (ingezonden 26 februari 2018).
Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport)
(ontvangen 13 maart 2018).
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «Door ziekteverzuim lekt half miljard weg uit
de zorg»?1
Ja.
Vraag 2
Klopt het dat sinds de hervormingen in de zorgsector in 2012 het ziekteverzuim
in de sector sterk is gestegen?
Het ziekteverzuim in de gezondheids- en welzijnszorg is afgezet tegen het
landelijk gemiddelde structureel hoger. Naast de algemene oorzaken zoals
uitval vanwege griep of persoonlijke omstandigheden speelt hierbij een
relatief hoge fysieke en mentale belasting van de medewerkers. Niet alleen
worden er veel avond-, nacht- en weekenddiensten gewerkt, ook de aard van
het werk geeft meer psychosociale arbeidsbelasting voor het personeel.
Uit de cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) blijkt dat er een
lichte stijging is geweest van de ziekteverzuimpercentages in de gezondheidsen
welzijnszorg. In 2012 ging het om een verzuimpercentage van 5%. In 2016
is dat 5,1% (Tabel2
. Dit betreft zowel het kortdurend als het langdurig
verzuim.
Vraag 3
Klopt het dat de kosten door langdurig ziekteverzuim opgelopen zijn tot een
half miljard?
We zien tussen 2012 en 2016 een stijging van 0,1% in het ziekteverzuim. De
totale loonsom in de zorg bedroeg in 2016 ongeveer 45 miljard. Een stijging
van 0,1% in het ziekteverzuim komt dan op 450 miljoen. In de statistieken van
het CBS wordt in de verzuimcijfers geen onderscheid gemaakt tussen
kortdurend en langdurig ziekteverzuim.
Uit de cijfers van het Vernet verzuimnetwerk blijkt dat de toename van het
verzuim vooral zit in het langdurig verzuim, terwijl het kortdurend verzuim is
gedaald. Het genoemde bedrag van een half miljard voor langdurig ziekteverzuim
lijkt daarmee plausibel.
Vraag 4
Zijn er grote verschillen in langdurig ziekteverzuim binnen de subsectoren in
zorg, bijvoorbeeld verpleeghuiszorg, ziekenhuiszorg en wijkverpleging? Kunt
u aangeven hoe hoog het langdurig ziekteverzuim is per subsector is?
In de algemene ziekteverzuimcijfers van het CBS is een verschil te zien in de
verschillende subsectoren. Deze cijfers betreffen zowel kortdurend als
langdurig verzuim. Voor de verschillen per subsector verwijs ik u naar tabel 1
en 2 onder het antwoord van vraag twee.
Vraag 5
Klopt het dat zorgonderdelen die naar gemeenten zijn overgeheveld met
meer langdurig ziekteverzuim te maken hebben dan zorgonderdelen die niet
zijn overgeheveld?
Op basis van de cijfers van het CBS is er geen reden om aan te nemen dat de
zorgonderdelen die zijn overgeheveld naar gemeenten te kampen hebben
met een grotere stijging van de ziekteverzuimcijfers.
Vraag 6
Zijn er grote verschillen in langdurig ziekteverzuim binnen de functies in de
zorg, bijvoorbeeld management, artsen, teamleiders, verpleegkundigen en
verzorgen? Kunt u aangeven hoe hoog het langdurig ziekteverzuim is per
functie is?
Er zijn geen statistieken beschikbaar waarbij een uitsplitsing wordt gemaakt
in verschillen in (langdurig) ziekteverzuim tussen functies in de zorg.
Vraag 7
Zijn er grote verschillen in langdurig ziekteverzuim binnen de zorginstellingen?
Weet u welke tien zorginstellingen het hoogste langdurig ziekteverzuim
kennen? Hoe hoog is daar het langdurig ziekteverzuim?
In de statistieken van het CBS wordt geen uitsplitsing gemaakt van het
ziekteverzuim per zorginstelling. Het is daarmee niet mogelijk om de
zorginstelling te bepalen waar het (langdurig) ziekteverzuim het hoogst is.
Wel worden vanuit de branche zelf door middel van het Vernet Verzuimnetwerk
elk jaar de best presterende zorginstellingen op het gebied van
tegengaan van verzuim uitgelicht. Doel hiervan is om te mogen leren van wat
er binnen deze instellingen gebeurt.3
Vraag 8
Is er volgens u een relatie tussen een hoog percentage langdurige ziekteverzuim
en veel wisselingen in de directie? Ziet u dit ook terug in de cijfers?
Het CBS verzamelt geen informatie waarin een relatie wordt gelegd tussen
wisselingen in de directie en het percentage (langdurig) ziekteverzuim in een
zorginstelling. De manier waarop binnen een organisatie invulling gegeven
wordt aan het gezond en veilig werken is van invloed op het ziekteverzuim.
Vraag 9
Bent u van plan maatregelen te nemen om het langdurig ziekteverzuim terug
te dringen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, aan welke maatregelen denkt u dan?
Het terugdringen van (langdurig) ziekteverzuim heeft zeker mijn aandacht.
Werkgevers en werknemers in de gezondheids- en welzijnsbranche zijn ook
meer en meer gezamenlijk aan de slag om dit aan te pakken. Een voorbeeld
hiervan is de aanpak organisatieklimaat van Stichting IZZ. Ook subsidieer ik
het programma Gezond en Zeker van RegioPlus. Dit programma richt zich op
duurzame inzetbaarheid in den brede.4 Verder hebben de zorgkoepels (VGN,
ActiZ, GGZ Nederland, NVZ en NFU) diverse campagnes opgezet die gericht
zijn op duurzame inzetbaarheid van personeel in de gezondheids- en
welzijnssector.
Er gebeurt dus al veel, maar er is meer nodig. Daarom is het gezonder
werken een belangrijk onderdeel van het brede actieprogramma arbeidsmarkt.
1 21 februari 2018, Trouw, beschikbaar op: https://www.trouw.nl/home/door-ziekteverzuim-lekteen-half-miljard-euro-weg-uit-de-zorg~a7dda6b1/
2 21 februari 2018, Trouw, beschikbaar op: https://www.trouw.nl/home/door-ziekteverzuim-lekteen-half-miljard-euro-weg-uit-de-zorg~a7dda6b1/
3 http://www.vernet.nl/onze-publicaties
4 www.gezondenzeker.nl