Antwoorden op de vragen van het lid Sienot (D66) over de
berichten ‘Universiteit Leiden wil geen concurrerende
milieusite’ en ‘Dit gaan ze niet leuk vinden, Rik’
(ingezonden 19 februari 2018)
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van de artikelen “Universiteit Leiden wil geen
concurrerende milieusite”1
en “Dit gaan ze niet leuk vinden, Rik”?2
Ja
Vraag 2
Klopt het dat er in Nederland en in de Europese Unie (EU) verschillende
rekenmethodes worden toegepast om de kwaliteit van het oppervlaktewater te
bepalen en dat dit leidt tot een verschillend beeld van de kwaliteit van ons
oppervlaktewater? Zo ja, kunt u toelichten waarom Nederland andere methodes
dan de EU hanteert?
Vraag 3
Deelt u de mening dat er geen misverstand mag bestaan over de werkelijke
kwaliteit van ons oppervlaktewater en dat dit nu wel het geval is? Kunt u dit nader
toelichten?
Antwoorden 2 en 3
Het klopt dat er in Nederland verschillende methodes worden toegepast om te
rapporteren over metingen van gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater.
Er zijn verschillende rapportages die elk hun eigen doel hebben:
-
a) Nederland hanteert – net als andere lidstaten – de voor de Kaderrichtlijn Water
(KRW) voorgeschreven rekenmethode ten behoeve van de rapportage aan de
Europese Commissie. Deze rekenmethode wordt gebruikt voor KRWwaterlichamen,
die door waterbeheerders als representatief voor alle wateren
zijn geselecteerd en die veelal niet alleen door de landbouw worden beïnvloed.
Hiervoor is een KRW-meetnet ingericht dat ook gewasbeschermingsmiddelen
monitort. De kwaliteit wordt beoordeeld en gerapporteerd over een periode
van drie jaar3
-
b) Voor het nationale beleid dat is neergelegd in de 2e
Nota duurzame
gewasbescherming, ‘Gezonde Groei, Duurzame Oogst’, en voor de EU-richtlijn
duurzaam gebruik gewasbeschermingsmiddelen (2009/128/EG) is een landelijk
meetnet gewasbeschermingsmiddelen ingericht4
. Het gaat om metingen van
vrijwel alle werkzame stoffen in alle typen oppervlaktewater, dus ook om niet
als KRW-waterlichamen aangewezen oppervlaktewater in landbouwgebieden.
Bij gewasbeschermingsmiddelen kan het gebruik variëren door o.a.
gewasrotaties, reizende teelten en het wel of niet jaarlijks optreden van
ziekten en plagen. Om een eventuele normoverschrijding aan een bepaalde
teelt of toepassing te kunnen relateren is het daarom van belang om per jaar
de situatie in beeld te brengen. De gebruikte rekenmethode is daarop
afgestemd.
De rekenmethodes die in beide meetnetten worden toegepast zijn dus afgestemd
op de verschillende doelen van de meetnetten. Er kunnen misverstanden ontstaan
als men bij het beoordelen van metingen van gewasbeschermingsmiddelen in
oppervlaktewater deze twee verschillende doelen uit het oog verliest. Het in de
genoemde artikelen aangehaalde voorval maakt duidelijk dat dit voortdurend
communicatie en uitleg behoeft. De bestrijdingsmiddelenatlas voorziet hier ook in.
Vraag 4
Klopt het ook dat het ministerie geen aanleiding ziet om de toetsing voor het
meten van de kwaliteit van het oppervlaktewater aan te passen op basis van deze
verschillen? Zo ja, kunt u dit toelichten?
Ik zie geen reden om de toetsing van waterkwaliteit aan te passen omdat zoals
aangegeven elke methode zijn eigen doel kent.
Vraag 5
Deelt u de mening dat open data altijd vrij gebruikt zouden moeten kunnen
worden door individuen, instituten, bedrijven en andere organisaties? Zo nee,
waarom niet?
Ja ik deel deze mening en ik verwijs hierbij ook naar de antwoorden op de vragen
die de leden Middendorp en Van den Bosch (beiden VVD) aan de minister en
staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties hebben gesteld.
Metingen van gewasbeschermingsmiddelen zijn openbaar beschikbaar via o.a.:
https://www.waterkwaliteitsportaal.nl/.
Metingen zeggen op zich niets, de bestrijdingsmiddelenatlas is daarom in opdracht
van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in samenwerking met de
waterschappen ontwikkeld om belanghebbenden en belangstellenden zicht te
geven op de betekenis van de in oppervlaktewater gemeten gewasbeschermingsmiddelen.
Vraag 6
Wat vindt u ervan dat Universiteit Leiden open data lijkt in te zetten om een
monopoliepositie te verkrijgen? In hoeverre bent u ervan op de hoogte of
soortelijke situaties zich vaker voordoen?
Er is geen sprake van een monopoliepositie omdat zoals aangegeven metingen
van gewasbeschermingsmiddelen altijd door iedereen vrij gebruikt kunnen worden.
Vraag 7
Bent u bereid in gesprek te gaan met Universiteit Leiden en eventueel
milieudeskundige Rik, zodat zijn website in de lucht gehouden kan worden?
Ik ga niet over het wel of niet in de lucht houden van de betreffende website.
Daarom acht ik een gesprek niet nodig.
1 Website Nieuwsuur 5 februari 2018 (https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2215532-universiteitleiden-wil-geen-concurrerende-milieusite.html)
2 Website NRC, 2 februari 2018 (https://www.nrc.nl/nieuws/2018/02/02/dit-gaan-ze-niet-leukvinden-rik-a1590852)
3 Zie ook: https://www.helpdeskwater.nl/onderwerpen/monitoring/toetsen-beoordelen/ en
https://www.helpdeskwater.nl/onderwerpen/wetgeving-beleid/kaderrichtlijn-water/2016-2021/
4 www.bestrijdingsmiddelenatlas.nl