Antwoord op de schriftelijke vragen van het lid Sneller (D66) aan de
ministers voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media en van Justitie
en Veiligheid over dreigend geweld tegen journalisten (ingezonden 6
december 2017, nr. 2017Z17222)
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het artikel ‘Groot bedrag op hoofd John van
den Heuvel; politie praat met No Surrender’?1
Ja.
Vraag 2
Hoe beoordeelt u het optreden van de politie en het Openbaar Ministerie
(OM), dat direct een strafrechtelijk onderzoek is gestart?
Zoals gebruikelijk wanneer aangifte wordt gedaan van bedreiging, beoordelen het
OM en de politie of onderzoek wordt ingesteld.
Vraag 3
Bent u bekend met het in juni gepubliceerde rapport “Een dreigend
klimaat” dat in opdracht van de Nederlandse Vereniging van Journalisten
(NVJ) is geschreven met concrete aanbevelingen om
werkomstandigheden en veiligheid van journalisten in Nederland te
verbeteren?2
Ja.
Vraag 4
Kunt u aangeven op welke wijze u opvolging heeft gegeven aan deze
aanbevelingen en de daaropvolgende debatten in de Kamer?3 4
Naar aanleiding van de aanbevelingen uit het rapport over de bedreiging van
Nederlandse journalisten vinden momenteel gesprekken plaats in de Stuurgroep
Bedreigingen Nederlandse Journalisten tussen de politie, het OM, de NVJ, het
Genootschap van Hoofdredacteuren en de Vereniging van onderzoeksjournalisten.
Over de uitkomsten van die gesprekken wordt u te zijner tijd geïnformeerd.
In het mediabegrotingsdebat heeft het lid Sneller ook de aandacht van de minister
voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media gevraagd voor het rapport. Die
aandacht heeft het. Hoewel de aanbevelingen niet op het terrein van mediabeleid
liggen, vindt ook de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media het
een zeer zorgelijke ontwikkeling als journalisten hun werk niet goed kunnen doen.
Persvrijheid is onderdeel van de vrijheid van meningsuiting. In Nederland is de
persvrijheid vastgelegd in de Grondwet. Ik vind dat een belangrijk, wezenlijk
beginsel. Middels mediabeleid steunt de minister voor Basis- en Voortgezet
Onderwijs en Media daarom de onafhankelijke journalistiek, bijvoorbeeld met
subsidies via het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
Vraag 5
Kunt u een (historisch) overzicht geven van aangiftes van bedreigingen
tegen journalisten?
Wanneer aangifte wordt gedaan, wordt niet geregistreerd wat het beroep van de
aangever is. Om die reden is het niet mogelijk een sluitend overzicht te bieden
van dergelijke aangiftes. Er is wel casuïstiek over de risico’s van journalisten; deze
wordt regelmatig besproken in de Stuurgroep Bedreigingen Nederlandse
Journalisten.
Vraag 6
Deelt u de mening dat journalisten speciale bescherming verdienen zoals
mensen met een publieke taak, bijvoorbeeld ambulancebroeders en
politieagenten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid de Kamer te
informeren over de manier waarop dit het beste kan worden geregeld?
Vraag 7
Deelt u de mening dat met spoed aan een oplossing moet worden
gewerkt, gezien het herhaalde en ernstige karakter van bedreigingen
tegen journalisten en het belang van persvrijheid? Bent u bereid in
gesprek te gaan met het OM en de NVJ om te komen tot een actieplan?
Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u de Kamer informeren over de
voortgang van dit gesprek?
Antwoord 6 en 7
Uiteraard dienen journalisten hun werk ongehinderd en veilig te kunnen uitvoeren.
Elke bedreiging tegen personen is onacceptabel. Elke bedreiging tegen
journalisten is onacceptabel. Een vergelijkbare bescherming zoals het programma
Veilige Publieke Taak is echter lastig te realiseren. Zoals ook het rapport “Een
dreigend klimaat” stelde is een dergelijke geïnstitutionaliseerde aanpak moeilijk te
organiseren voor journalisten, gezien de aard van de beroepsgroep en alle
ontwikkelingen in het medialandschap. Dit neemt niet weg dat er extra aandacht
is voor de bescherming van journalisten. Zoals reeds vermeld vinden hierover
momenteel gesprekken plaats tussen de politie, het OM, de NVJ, het Genootschap
van Hoofdredacteuren en de Vereniging van onderzoeksjournalisten.
1https://www.telegraaf.nl/nieuws/1389817/prijs-op-hoofd-van-john-van-den-heuvel
2https://www.nvj.nl/system/files_force/bijlages/Een%20dreigend%20klimaat%20Odekerken%20%26%20Brenninkmeijer.pdf?download=1
3https://zoek.officielebekendmakingen.nl/handelingen/TK/2016-2017/92/h-tk-20162017-92-3?resultIndex=18&sorttype=1&sortorder=4, vragenuur Tweede Kamer, d.d. 27-06-2017
4https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=9beb9cb2-851b-49a9-bd0f314f63422539&title=OCW-begroting%20onderdeel%20Media%20%28ongecorrigeerd%20stenogram%29.pdf, wetgevingsoverleg Mediabegroting, d.d. 27-11-2017