Antwoorden van de minister van Buitenlandse Zaken op vragen van
Van der Staaij (SGP), De Roon (PVV) en
Voordewind (ChristenUnie) over een zelfmoordaanslag op een kerk in
Pakistan.
Vraag 1
Kent u het bericht ‘Doden bij zelfmoordaanslag op kerk in Pakistan’? 1)
Ik heb van het bericht kennisgenomen.
Vraag 2
Kunt u een overzicht geven van de aantallen slachtoffers van deze en soortgelijke
zelfmoordaanslagen in Pakistan in 2017?
Bij de aanslag op de Bethel Memorial Methodist kerk in Quetta, Balochistan, zijn 9
personen gedood en meer dan 50 personen gewond geraakt. Volgens het South
Asia Terrorism Portal (SATP) vielen er in 2017 1260 doden, waaronder 540
burgers.2)
Het is niet uit de cijfers op te maken of het hierbij gaat om slachtoffers van
terroristisch, sektarisch of separatistisch geweld. Op basis van cijfers van dezelfde
organisatie vonden in 2017 22 zelfmoordaanslagen plaats. Hierbij vielen 369
doden en waren er 1052 gewonden. 3)
Volgens de recent verschenen Ranglijst Christenvervolging 2018 van Open Doors
zouden in 2017 26 christenen zijn omgekomen vanwege hun geloof en werden 168
kerken aangevallen.
Vraag 3
Kunt u aangeven wat de achtergrond van de aanslagplegers is, en wat de
aanleiding zou zijn voor deze aanslag?
De aanslag op de Bethel Memorial Methodist kerk in Quetta, Balochistan, is online
opgeëist door “ISIS-Khorasan” (ISIS-KP), actief in het grensgebied van Afghanistan
en Pakistan in de Afghaanse provincie Nangahar. Deze groep heeft in Pakistan
vergelijkbare doelstellingen als ISIS elders in de wereld, en operationaliseert deze
doelstellingen in Pakistan door terroristische aanslagen te plegen op de
Pakistaanse overheid en veiligheidsdiensten, religieuze minderheden en
andersdenkende moslims, zoals bijvoorbeeld de Shia en Hazara gemeenschap in
Pakistan.
Vraag 4
Wat is de huidige status en invloed van radicale islamitische groepen in Pakistan?
Klopt het dat de cultuur sterk islamiseert, waardoor (christelijke)
minderheidsgroepen maar ook politici in toenemende mate moeten vrezen voor
aanslagen?
Pakistan is een van de landen in de wereld die het meest getroffen wordt door
terroristische aanslagen. Deze aanslagen raken alle burgers in Pakistan, maar
vinden momenteel het meest plaats in het grensgebied met Afghanistan. De
overheid heeft als belangrijke prioriteit de bestrijding van terrorisme en aanpak
van gewelddadig radicale islamitische groepen. De Pakistaanse National Counter
Terrorism Authority (NACTA) heeft bijvoorbeeld 65 organisaties, grotendeels
extreem radicale gewelddadige islamitische groepen, als terroristische
organisaties bestempeld en verboden.
Uit het eerdergenoemde overzicht van het South Asia Portal, blijkt sinds 2015 een
neerwaartse trend in het aantal aanslagen en slachtoffers. Deze trend is uit
meerdere bronnen waarneembaar, zoals ook is opgenomen in het op 24 april 2017
aan uw Kamer aangeboden thematisch ambtsbericht 2014-2016 over de positie
van ahmadi’s en christenen in Pakistan 2014-2016. Dit heeft mede te maken met
een door de Pakistaanse overheid ontwikkeld nationaal actieplan tegen terrorisme
(NAP) na de aanslag op een school in Peshawar in december 2014.
Het actieplan gaat ook in op de bescherming van minderheden ook omdat de
verantwoordelijkheid van de overheid richting minderheden is verankerd in de
Pakistaanse grondwet. Een voorbeeld van meer actief overheidshandelen was de
onmiddellijke toezegging na de aanslag in Quetta dat christelijke gebedsplaatsen
gedurende de Kerstperiode extra zouden worden beveiligd. De Pakistaanse
overheidsinstellingen en het rechtssysteem blijken echter niet in staat al haar
burgers voldoende te beschermen tegen geweld en terroristische aanslagen.
Verbetering van deze instituties is tevens onderdeel van het Pakistaans nationaal
actieplan tegen terrorisme.
Sinds de jaren 70 van de vorige eeuw speelt religie in de Pakistaanse politiek een
steeds grotere rol. Dit wordt verklaard door enerzijds de intrede en invloed van de
politieke Islam en daaraan verbonden radicale predikers, en anderzijds de actieve
politisering van het geloof door Pakistaanse politici. In toenemende mate spelen
religieuze partijen en religieuze leiders een actieve rol in de politiek. Veel experts
en analisten zijn het erover eens dat de toenemende polarisering en politisering op
basis van geloof en binnen religieuze stromingen een van de oorzaken is van
toenemende intolerantie jegens minderheden in Pakistan.
Vraag 5
Wat doet Nederland, of kan Nederland doen, om op te komen voor de
godsdienstvrijheid in Pakistan?
Vraag 6
Wilt u zowel bilateraal in uw contacten met de Pakistaanse regering, maar ook
binnen multilaterale organisaties, zich actief inzetten voor godsdienstvrijheid in
Pakistan, en daarbij ook expliciet aandacht besteden aan het lot van ter dood
veroordeelde christenen zoals Asia Bibi en Nadeem Masih? 4)
Antwoord op vragen 5 en 6
Vrijheid van religie en levensovertuiging is een van de centrale thema’s in het
Nederlandse mensenrechtenbeleid. Tijdens het meest recente bezoek van de
Mensenrechtenambassadeur aan Pakistan, april 2017, is vrijheid van religie en
levensovertuiging onderwerp van gesprek geweest bij zijn ontmoetingen met
Pakistaanse autoriteiten en religieuze leiders Ook tijdens het jaarlijkse bilaterale
overleg op hoogambtelijk niveau tussen Nederland en Pakistan, en in andere
contacten met vertegenwoordigers van de Pakistaanse overheid, wordt dit
onderwerp aan de orde gesteld, alsook de zaken van Asia Bibi en Nadeem Masih.
Vanuit het Mensenrechtenfonds worden verscheidene programma’s gefinancierd
die gericht zijn op vrijheid van religie en levensovertuiging, en het verhogen van
onderling begrip en tolerantie. De programma’s richten zich op het creëren en
versterken van netwerken van activisten, waaronder van minderheden en lokale
NGO’s, het stimuleren van dialoog tussen verschillende religieuze en sociale
groepen, en het direct beschermen van bedreigde (christelijke) minderheden door
het verlenen van juridische ondersteuning en noodopvang.
Ook in EU verband is vrijheid van religie en levensovertuiging een centraal thema.
De delegatie van de Europese Unie ondersteunt diverse projecten op dit gebied.
Van 10 tot 16 december 2017 bezocht Ján Figel, de EU Speciaal Vertegenwoordiger
voor vrijheid van religie en levensovertuiging, Pakistan. Hij heeft met leden van de
overheid, politici, academici, scholen en vertegenwoordigers van het
maatschappelijk middenveld gesproken. Tijdens zijn bezoek, maar ook tijdens de
regelmatige contacten tussen EU vertegenwoordigers en de Pakistaanse regering,
wordt consequent aandacht besteed aan dit belangrijke onderwerp.
1) https://nos.nl/artikel/2208014-doden-bij-zelfmoordaanslag-op-kerk-inpakistan.html
2) http://www.satp.org/satporgtp/countries/pakistan/database/casualties.htm
3) http://www.satp.org/satporgtp/countries/pakistan/database/Fidayeenattack.htm
4)
https://www.opendoors.nl/vervolgdechristenen/nieuws/2017/september/pakistaans
e-christen-ter-dood-veroordeeld/;
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Zaak-Asia_Bibi.