2017Z15876
Vragen van het lid Kops (PVV) aan de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties over het bericht dat steeds minder starters een huis kunnen
kopen. (ingezonden 21 november 2017)
1
Kent u het bericht 'Steeds minder starters weten hypotheek te bemachtigen'? 1)
Ja.
2
Hoe groot is de groep starters die geen huis kunnen kopen, die niet in aanmerking
komen voor een sociale huurwoning en die een huurwoning in de vrije sector niet
kunnen betalen? Deelt u de mening dat het ongehoord is dat steeds meer starters
op de woningmarkt geen kant op kunnen, terwijl asielzoekers van hun gratis
woningen zitten te genieten? Zo nee, waarom niet?
Helaas kan ik geen uitspraken doen over mensen die vanwege diverse redenen
besluiten om niet te starten op de woningmarkt als huurder dan wel koper, ik
beschik niet over de relevante data. In de studie van het Planbureau voor de
Leefomgeving (PBL) naar middeninkomens op de woningmarkt, die ik samen met
de Staat van de Woningmarkt naar de Tweede Kamer heb gestuurd, worden voor
verschillende inkomensgroepen de betaalmogelijkheden verkend. Echter ook hier
is het om diverse redenen niet mogelijk om potentiële starters te onderscheiden
en de gevraagde berekening te maken. Of iemand wil starten op de woningmarkt
hangt namelijk sterk af van de mogelijkheden die hij/zij ziet in de specifieke
woningmarkt waar hij/zij wil wonen, maar ook van diverse factoren die buiten de
woningmarkt liggen. Daarbij is het sterk afhankelijk van de lokale en regionale
woningmarkten of starters een woning kunnen kopen.
3
Beseft u dat startende huizenkopers het door de stijgende huizenprijzen én de
strengere leennormen steeds moeilijker krijgen op de woningmarkt? Deelt u de
mening dat markt en kabinetsbeleid hier niet op elkaar aansluiten? Zo ja, wat gaat
u hieraan doen? Zo nee, waarom niet?
Het Nibud kijkt vanuit een onafhankelijke rol naar de betaalbaarheid van
hypotheken voor huishoudens. Bij het bepalen van de maximale leencapaciteit
wordt rekening gehouden met andere financiële verplichtingen van huishoudens,
zoals uitgaven voor voedsel en kleding. De omvang van wat mensen kunnen lenen
blijft in 2018 voor huishoudens met een inkomen tot ongeveer € 45.000 redelijk
stabiel, daarbij gaat het Nibud uit van een verwachte loonstijging van 2,2 procent
in 2018.
Ondanks de gelijkblijvende leencapaciteit in 2018, maken grote prijsstijgingen in
sommige delen van Nederland de woningmarkt minder betaalbaar en toegankelijk
voor bijvoorbeeld starters. De lage rente heeft daarbij wel een positief effect op de
maximale leencapaciteit. De afgelopen jaren zijn ook diverse maatregelen
genomen om de lokale mogelijkheden om te sturen op de woningvoorraad te
vergroten. Daar waar sprake is van schaarste kan door gemeenten via lokale
planvorming worden gestuurd op de voorraad en zo de toegankelijkheid voor
diverse doelgroepen worden geborgd. Ik blijf in nauw contact met betrokken
partijen over hoe op lokaal niveau kan worden gezorgd voor een passende
woningvoorraad voor verschillende doelgroepen, zoals starters.
4
Deelt u de mening dat het, door het verder verlagen van de LTV-norm (loan-tovalue),
zoals het kabinet in 2018 van plan is, nog moeilijker wordt om een huis te
kopen? Bent u ertoe bereid een streep te zetten door verdere verlaging van de
LTV-norm? Zo nee, waarom niet?
De loan-to-value is de afgelopen jaren stapsgewijs afgebouwd en per 1 januari
2018 kan maximaal 100 procent van de woningwaarde worden geleend. De
bijkomende kosten van de koop van de eigen woning worden door de koper zelf
bekostigd. Zo beschermt de regelgeving de consument tegen financiële risico’s,
zoals restschulden, en draagt deze bij aan de financiële stabiliteit op de
woningmarkt. Dit is nodig, omdat tijdens de crisis bleek dat het risicovol is om de
koopwoningmarkt te betreden met een potentiele restschuld op de woning. In het
regeerakkoord is afgesproken om de loan-to-value niet verder te verlagen dan 100
procent.
5
Wat gaat u voor de starters doen? Waarom maakt u het hen zo moeilijk, terwijl
asielzoekers op hun wenken worden bediend?
Het kabinet neemt diverse maatregelen voor de toegang van starters tot de
woningmarkt. Zo wordt de maximale loan-to-value niet verder verlaagd om de
toegang van starters tot de koopwoningmarkt niet onnodig te belemmeren. Ook
maak ik afspraken met medeoverheden, woningcorporaties en andere
stakeholders over het aanjagen van de woningbouwproductie. Het woningaanbod
moet zijn toegesneden op doelgroepen als starters. Dat kan bijvoorbeeld met
meer betaalbare huurwoningen in de vrije sector. Met de samenwerkingstafels
onder leiding van Rob van Gijzel wordt momenteel gewerkt aan een vergroting
van het middenhuursegment.
1) FD.nl, 20 november 2017: https://fd.nl/ondernemen/1227821/steeds-minderstarters-weten-hypotheek-te-bemachtigen