Hierbij stuur ik u de antwoorden op vragen van het lid van Raan (PvdD,
ingezonden op 2 november 2017, 2017Z14589) over de concentratie van
broeikasgassen in de atmosfeer.
1
Kent u het rapport van de World Meteorological Organization (WMO), waaruit blijkt
dat ondanks de huidige inspanningen de concentratie van broeikasgassen in de
atmosfeer nieuwe recordhoogtes heeft bereikt (in één jaar tijd van 400 ppm naar
403.3 ppm)?1
Antwoord
Ja.
2
Kent u de publicatie van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), waaruit blijkt
dat het regeerakkoord slechts de helft van de klimaatdoelen binnen bereik
brengt?2
Antwoord
Ja, ik ken deze publicatie.
3
Wat is uw reactie op de bevinding dat Nederland daardoor ver boven de
doelstellingen (maximaal 2 °C en streven naar 1,5 °C temperatuurstijging) van het
Akkoord van Parijs gaat uitkomen? Deelt u de mening dat het niet halen van de
doelstellingen uit het Akkoord van Parijs onacceptabel en levensgevaarlijk is? Kunt
u een reactie geven voor zowel de bevindingen van het PBL als het WMO?
Antwoord
Het kabinet ziet het als haar plicht om er alles aan te doen de doelstellingen uit
het klimaatverdrag van Parijs te realiseren. Voor een reactie op de bevindingen
van het WMO en PBL, verwijs ik respectievelijk naar de beantwoording van vraag 4
en vraag 7.
4
Leiden de conclusies van het WMO voor u, net als voor de Verenigde Naties, tot
een hernieuwd en versterkt gevoel van urgentie?
Antwoord
De urgentie die het kabinet voelt komt duidelijk naar voren uit het regeerakkoord,
waarin klimaat- en energiebeleid een prominente positie inneemt en voor het
beperken van broeikasgasemissies ambitieuze doelstellingen zijn geformuleerd.
Het WMO maakt in hun analyse een onderscheid tussen CO₂-uitstoot en CO₂-
concentratie. CO₂-uitstoot is de CO₂ die wordt uitgestoten, terwijl CO₂-concentratie
de hoeveelheid CO₂ in de atmosfeer betreft als gevolg van de interactie tussen
verschillende (natuurlijke) processen.
De sterke toename van de CO₂ concentratie is – zoals de WMO zelf aan geeft -
vooral het gevolg van natuurlijke fluctuaties in het klimaatsysteem (onder meer
als gevolg van El Niño). Dat neemt niet weg dat het van groot belang is om de
emissies van CO₂ mondiaal terug te dringen om de Parijs doelen te realiseren.
5
Deelt u de mening dat Nederland onvoldoende bijdraagt aan het terugdringen van
de concentratie broeikasgassen, zoals ook bleek uit de recent verschenen
Nationale Energieverkenning 2017 en de laatste cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek?3 4
Antwoord
Nee, ik deel deze mening niet. Uit de NEV 2017 blijkt dat Nederland in 2020 t.o.v.
1990 een broeikasgasreductie realiseert van 23%. Nederland realiseert daarbij in
2020 het Europees verplichtende doel van 16% reductie in de niet-ETS sectoren
t.o.v. 2005. Met het volledig uitvoeren van de maatregelen uit het Energieakkoord
kan zelfs een reductie van 25% in 2020 worden bereikt. In 2030 groeit de
broeikasgasreductie volgens de NEV2017 verder naar ruim 30%, op basis van
voorgenomen beleid, niet in de laatste plaats door een forse verdere groei van de
productie van windenergie op zee.
In het regeerakkoord geeft het kabinet aan maatregelen te nemen die Nederland
voorbereiden op een reductie van 49% in 2030. In Europa neemt het kabinet het
voortouw om het EU reductiedoel te verhogen van ten minste 40% CO₂-reductie in
2030 (t.o.v. 1990), naar 55% reductie in 2030. Mocht een aangescherpte EU
doelstelling niet haalbaar blijken, dan zal Nederland ernaar streven om met
gelijkgestemde Noordwest Europese landen tot ambitieuzere afspraken te komen.
Omdat de uitkomsten van de internationale gesprekken nog niet vaststaan, kan de
uiteindelijke doelstelling afwijken van de 49% waar het kabinet nu vanuit gaat.
Gezien de inzet van het kabinet ben ik van mening dat Nederland zowel op de
kortere als de langere termijn juist een substantiële bijdrage levert aan het
terugdringen van de broeikasgasuitstoot.
6
Deelt u de mening dat de tijd van vrijblijvendheid voorbij is en dat we ervoor
moeten zorgen dat onomstotelijk vast komt te staan dat we de gestelde doelen
gaan halen?
Antwoord
Ja, we zullen de komende periode maatregelen in gang zetten die Nederland
voorbereiden op een reductie van 49% in 2030. De aangekondigde Klimaatwet kan
een bijdrage leveren aan de verankering en realisatie van de gestelde doelen.
7
Deelt u de mening dat de maatregelen, zoals vastgelegd in het regeerakkoord
‘Vertrouwen in de Toekomst’, gegeven de huidige trend van nog altijd sterk
toenemende concentraties broeikasgassen en de achterblijvende resultaten van
beleid, absoluut onvoldoende zijn om aan de doelstellingen van het Akkoord van
Parijs te voldoen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
De ambities in het regeerakkoord, te weten een reductie van broeikasgasemissies
van 49% in 2030 ten opzichte van 1990, die aangescherpt kan worden tot 55% als
daarover in Europa of met omringende landen afspraken over gemaakt kunnen
worden, zijn in lijn met de doelen van het klimaatakkoord van Parijs om de
temperatuurstijging te beperken tot ruim onder de 2 graden, respectievelijk te
streven naar 1,5 graad temperatuurstijging. Dit bevestigt het PBL in haar analyse
van het regeerakkoord.
De concrete maatregelen uit het regeerakkoord die nu al kunnen worden
doorgerekend, leiden volgens PBL ruwweg tot de helft van het effect dat nodig is
om de doelstelling van 49% broeikasgasreductie in 2030 te realiseren. Het PBL
rapport biedt, zoals PBL ook zelf aangeeft, een tussenstand waarin zoveel als
mogelijk de effecten van maatregelen en opties zijn bepaald die op dit moment al
voldoende aanknopingspunten bieden voor een concrete uitwerking. Het kabinet
gebruikt de komende periode om tot verdere uitwerking van maatregelen te
komen die nodig zijn om de gestelde doelen te realiseren. Het aangekondigde
Klimaat- en Energieakkoord speelt hier een belangrijke rol bij.
8
Deelt u de mening dat u daarom moet komen met een plan voor een snelle en
drastische emissiereductie binnen uw eigen regeerperiode, zeker nu het PBL
concludeert dat het regeerakkoord slechts de helft van de emissiereductie
uitdaging dekt?5
Antwoord
Ik ben van mening dat er binnen deze regeerperiode een uitwerking moet komen
die ervoor zorgt dat er in 2030 49% CO₂-reductie wordt gerealiseerd. Zoals
hiervoor reeds is aangegeven, zal het Klimaat- en Energieakkoord hier een
belangrijke bijdrage aan moeten gaan leveren.
Dit wil echter niet zeggen dat ook alle benodigde CO₂-reducties voor 2030 al
binnen deze regeerperiode gerealiseerd zullen worden. Klimaatbeleid is immers
gericht op de lange termijn en niet alle maatregelen die deze regeerperiode
worden genomen, leiden al direct tot CO₂-reductie op korte termijn. Ook
maatregelen die pas in een volgende regeerperiode tot CO₂-reductie leiden of
maatregelen die CO₂-reductie in de toekomst mogelijk maken, zoals investeringen
in laadinfrastructuur voor elektrisch rijden, zijn van groot belang voor de lange
termijn transitie naar een CO₂-arme economie.
9
Deelt u de mening dat het verkleinen van de veestapel en het zo snel mogelijke
sluiten van alle kolencentrales op korte termijn noodzakelijk zijn om de
concentratie van broeikasgassen terug te dringen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
In het regeerakkoord heeft het kabinet duidelijke keuzes gemaakt ten aanzien van
de uitfasering van de kolencentrales en ten aanzien van de bijdrage van de
landbouwsector aan CO₂-reductie in 2030. De kolencentrales zullen uiterlijk in
2030 worden gesloten. De emissies in de landbouwsector zullen ten opzichte van
het emissiepad bij ongewijzigd beleid met 3,5 Mton moeten afnemen in 2030. Het
kabinet zal met de sector in gesprek gaan over de invulling van deze reductie.
Daarbij hebben technische maatregelen de voorkeur boven volumebeperkende
maatregelen, zoals het verkleinen van de veestapel.
Voor zowel de landbouwsector als ten aanzien de kolencentrales zal het kabinet
bij de verdere uitwerking oog moeten blijven houden voor mogelijke
grensoverschrijdende aspecten op Europees niveau, zoals weglekeffecten.
1
https://public.wmo.int/en/media/press-release/greenhouse-gas-concentrations-surge-new-record
2
http://www.pbl.nl/nieuws/nieuwsberichten/2017/analyse-regeerakkoord-maatregelen-brengen-helft-klimaatdoel-inzicht
3
https://www.ecn.nl/nl/energieverkenning/
4
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2017/36/uitstoot-broeikasgassen-in-2016-licht-gestegen
5
http://www.pbl.nl/nieuws/nieuwsberichten/2017/analyse-regeerakkoord-maatregelen-brengen-helft-klimaatdoel-inzicht