Begin 2021 schreef Omtzigt het manifest Een nieuw sociaal contract, met ideeën voor het Christen-Democratisch Appèl (CDA), de partij waarvoor hij op dat moment in de Tweede Kamer zat. Omtzigt splitste zich in juni 2021 af van het CDA en ging in september van dat jaar door als eenmansfractie. Nadat in 2023 de Tweede Kamerverkiezingen vervroegd werden door de val van het kabinet-Rutte IV, richtte onder andere Omtzigt op 19 augustus 2023 de partij Nieuw Sociaal Contract op.[3] Het manifest dat Omtzigt begin 2021 schreef, diende als basis voor de opvattingen van de nieuwe partij. Voor de gelegenheid werd een nieuw, 40 pagina's tellend, 'basisdocument' gepubliceerd.

Op 20 augustus 2023 liet Omtzigt in dagblad Tubantia weten er niet naar te streven dat zijn partij bij de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen van november dat jaar de grootste partij wordt. Ook zei hij dat als dat toch mocht gebeuren, hij op voorhand geen minister-president wilde worden, maar als fractievoorzitter in de Tweede Kamer wilde blijven. In september, bij het bekendmaken van de kandidatenlijst voor de eerstkomende Tweede Kamerverkiezingen in november dat jaar, sloot hij niet uit eventueel toch premier te willen worden. Eddy van Hijum werd voorzitter van de commissie die daarvoor het verkiezingsprogramma ging schrijven. De eerste ledendag was op 10 november 2023. Op die dag ontstond ook de jongerenafdeling Jong Sociaal Contract.