Antwoord op vragen van de leden Regterschot en Koerhuis over het artikel ‘Woningbouwimpuls zorgt voor bijna 45.000 nieuwbouwwoningen’ en de uitvoering van de aangenomen motie Koerhuis c.s. over de ondergrens verlagen naar 200 woningen

Vragen van de leden Regterschot en Koerhuis (beiden VVD) aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het artikel «Woningbouwimpuls zorgt voor bijna 45.000 nieuwbouwwoningen» en de uitvoering van de aangenomen motie Koerhuis c.s. over de ondergrens verlagen naar 200 woningen (ingezonden 15 maart 2021).

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen 12 april 2021).

Vraag 1

Kunt u in een overzicht aangeven, per provincie, welke projecten in de eerste en tweede tranche zijn ingediend en wat het aantal woningen is dat per project gerealiseerd zou gaan worden?1

Antwoord 1

Een overzicht van de projecten die een toekenning hebben ontvangen is eerder gepubliceerd op www.woningmarktbeleid.nl/onderwerpen/woningbouwimpuls.

Daarnaast is een totaaloverzicht bijgevoegd in bijlage 1.

Vraag 2

Kunt u ook aangeven als er projecten niet gehonoreerd zijn, om welke reden dat was (zowel in de eerste als tweede tranche)? Kunt u daarbij expliciet maken of een selectiecriterium het aantal te realiseren woningen was?

Antwoord 2

In de eerste (25) en tweede tranche (23) zijn in totaal 48 projecten afgewezen. Het merendeel van de aanvragen is niet gehonoreerd omdat het opgevoerde financiële tekort in onvoldoende mate gevalideerd kon worden. Dit valt onder het criterium «noodzaak van de bijdrage». Binnen dit criterium wordt onder meer gekeken naar het realiteitsgehalte en onderbouwing van de opgevoerde kosten en opbrengsten en naar de mate waarin optimalisaties om het tekort kleiner te maken ook daadwerkelijk zijn doorgevoerd. Daarnaast is een tweetal aanvragen niet gehonoreerd omdat onvoldoende duidelijk was wat de gevolgen zouden zijn voor het project als de uitkering niet wordt toegekend. Dit element valt eveneens onder het criterium «noodzaak van de bijdrage», waarbij een van deze projecten ook een onvoldoende had op het criterium «efficiëntie». Tot slot is een project afgewezen vanwege veel onzekerheden rond de planning gecombineerd met een relatief hoge bijdrage per woning (criteria effectiviteit en efficiëntie).

Er zijn geen aanvragen binnengekomen van projecten met minder dan 500 woningen. Er zijn dan ook geen projecten afgewezen om deze reden. In de tussentijdse evaluatie van de Woningbouwimpuls die bijna gereed is en op korte termijn naar uw Kamer wordt gestuurd, komt dit onderwerp aan de orde. Daarbij zal ik nadere toelichting geven op de achtergronden van de gemeenten die geen projecten hebben ingediend vanwege de 500-grens.

Vraag 3

Hoe is de aangenomen motie-Koerhuis c.s.2 uitgevoerd binnen de tweede tranche?

Antwoord 3

Het aanvraagtijdvak voor de tweede tranche liep van 26 oktober tot en met 23 november 2020. De motie Koerhuis is op 9 november jl. aangenomen. Het was daarom niet mogelijk om de voorwaarden van de reeds geopende tweede tranche nog te wijzigen. De motie Koerhuis is daarom niet betrokken bij de uitvoering van de tweede tranche Woningbouwimpuls.

Vraag 4

Wat is de reden dat u ervoor gekozen heeft om het budget in de tweede tranche van de Woningbouwimpuls te overschrijden?

Antwoord 4

De woningbouwopgave is groot en het is belangrijk dat alle zeilen worden bijgezet om de productie te vergroten en om meer betaalbare woningen te bouwen. Uit de adviezen die ik heb ontvangen van de Toetsingscommissie bleek dat er meer aanvragen een positief advies hadden ontvangen dan dat er middelen beschikbaar waren. Zoals ik eerder in mijn brief heb gemeld3 speelde in mijn beslissing mee dat het woningtekort verder is opgelopen. Door alle aanvragen met een positief advies te honoreren, wil ik voorkomen dat projecten die van voldoende kwaliteit zijn vertraging oplopen doordat er een ongedekt financieel tekort blijft. Belangrijk is dat het hierbij ging om een beperkt aantal projecten.

Vraag 5

Deelt u de mening dat een regiotoets kan zorgen voor een betere spreiding en verdeling van de financiële middelen van de Woningbouwimpuls? Kunt u aangeven hoe deze regiotoets vorm krijgt in de derde tranche Woningbouwimpuls? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

In grote delen van Nederland is sprake van een tekort aan betaalbare woningen. Deze tekorten spelen niet alleen in grootstedelijke gebieden, maar ook in andere delen van het land. De spreiding van de Woningbouwimpuls in de tweede tranche is reeds groter dan in de eerste tranche. Zo zijn er in de tweede tranche acht projecten toegekend in Noord en Oost Nederland en een in Limburg voor in totaal € 53 miljoen (excl. BTW). In de eerste tranche waren dit vier projecten voor alle drie de genoemde gebieden voor in totaal € 20 miljoen (excl. BTW).

De tussentijdse evaluatie van de Woningbouwimpuls is bijna gereed en wordt op korte termijn naar uw Kamer gestuurd. In de begeleidende brief zal ik nader ingaan op de motie Koerhuis c.s. over het verlagen van de ondergrens van 500 woningen.

Vraag 6

Op welke manier is de introductie van een regiotoets bij gemeenten onder de aandacht gebracht?

Antwoord 6

De regiotoets maakt op dit moment geen onderdeel uit van de Woningbouwimpuls. Zodoende is er geen actieve communicatie geweest over dit onderwerp.

Vraag 7

Kunt u aangeven waarom u denkt dat de resterende 250 miljoen euro voldoende is om zowel nieuwe als lopende (kansrijke) aanvragen in voldoende mate te bedienen? Hoe gaat u kiezen indien de situatie zich voordoet dat de Toetsingscommissie meer projectaanvragen positief beoordeelt dan dat er budget voor is? Hoe zorgt u voor voldoende spreiding van projecten over het hele land?

Antwoord 7

De derde tranche van de Woningbouwimpuls zal de laatste zijn met de huidige beschikbare middelen. Er is circa € 250 mln. beschikbaar. Op basis van signalen van gemeenten en provincies verwacht ik veel aanvragen voor deze tranche. Ik verwacht, gelet op de omvang van de woningbouwopgave in de komende jaren, niet dat de resterende middelen van de Woningbouwimpuls voldoende zullen zijn om alle woningbouwprojecten met een publiek tekort en meer dan 500 woningen te kunnen ondersteunen. Of er meer middelen voor dit instrument beschikbaar komen, is afhankelijk van de uitkomsten van de lopende kabinetsformatie.

Met de € 250 mln. aan beschikbare middelen is er een gerede kans dat er meer aanvragen een positief advies zullen ontvangen van de Toetsingscommissie dan dat er middelen beschikbaar zijn om uit te keren. In het Besluit en de Regeling Woningbouwimpuls 2020 is reeds een procedure vastgelegd hoe ik de aanvragen zal rangschikken indien honorering van het aantal positief beoordeelde aanvragen zou leiden tot overschrijding van het uitkeringsplafond.

In de brief met de bevindingen van de tussentijdse evaluatie van de Woningbouwimpuls zal ik nader ingaan op de spreiding van de middelen.

Bijlage 1 – Overzicht aanvragen

Gehonoreerde aanvragen eerste tranche woningbouwimpuls

Provincie

gemeente

Project

Woningen

Gelderland

Harderwijk

Harderweide

762

Gelderland

Nijmegen

Stationsgebied

670

Noord-Brabant

Breda

Havenkwartier De Strip

634

Noord-Brabant

Eindhoven

Buurtschap Te Veld – Castilielaan

700

Noord-Brabant

Eindhoven

Westveld Emmasingelkwadrant

900

Noord-Brabant

Helmond

Centrum Noord

920

Noord-Holland

Alkmaar

Overstad

1.029

Noord-Holland

Amsterdam

Sloterdijk I Zuid

3.713

Noord-Holland

Haarlem

Europaweg

3.802

Noord-Holland

Hoorn

Poort van Hoorn

1.045

Noord-Holland

Zaanstad

Kogerveldwijk

1733

Noord-Holland

Zaanstad

Zaandam Centrum

4274

Overijssel

Deventer

Centrumschil

639

Overijssel

Enschede

Centrumkwadraat

619

Utrecht

Nieuwegein

Mooi Rijnhuizen

1.000

Utrecht

Utrecht

Merwedekanaalzone Deelgebied 5

4250

Zuid-Holland

Delft

Kabeldistrict Schieoevers

2.688

Zuid-Holland

Den Haag

Dreven-Gaarden-Zichten

2.124

Zuid-Holland

Den Haag

Haagse Asfaltcentrale

2.410

Zuid-Holland

Den Haag

HS Kwartier

3.500

Zuid-Holland

Leiden

Lammenschansstrip

1.694

Zuid-Holland

Leiden

Werninkterrein

592

Zuid-Holland

Rijswijk

In de Bogaard

1.400

Zuid-Holland

Rotterdam

Feyenoord City

3.700

Zuid-Holland

Rotterdam

Noordrand Zuiderpark

2.540

Zuid-Holland

Schiedam

Schieveste

3.000

Zuid-Holland

Westland

Waelpolder

683

Gelderland

Harderwijk

Harderweide

762

Niet gehonoreerde aanvragen eerste tranche woningbouwimpuls

Provincie

gemeente

Project

Woningen

Flevoland

Almere

Campus in de binnenstad

1.000

Gelderland

Ede

Veluwse Poort

622

Groningen

Groningen

Stadshavens Groningen

2.450

Limburg

Heerlen

Centrumprogramma Urban Wonen

1.058

Noord-Brabant

Eindhoven

Kop Kennedylaan

830

Noord-Brabant

Geldrop-Mierlo

Centrum Geldrop

789

Noord-Brabant

’s-Herthogenbosch

De Groote Wielen Centrum

600

Noord-Brabant

’s-Herthogenbosch

Willemspoort-Zuid

511

Noord-Holland

Amstelveen

Legmeer

1.600

Noord-Holland

Amsterdam

IJburg 2e fase

8.000

Noord-Holland

Haarlem

Oostpoort

1.137

Noord-Holland

Purmerend

Stationsomgeving Purmerend

743

Overijssel

Zwolle

Spoorzone

1.000

Zuid-Holland

Den Haag

Assumburgweg (LEVELS)

500

Zuid-Holland

Den Haag

CID Policy Campus Campusboulevard

2.000

Zuid-Holland

Den Haag

De Venen

677

Zuid-Holland

Den Haag

Laan van NOI/ICT Security Campus

1.200

Zuid-Holland

Dordrecht

Gezondheidspark-Leerpark

1.302

Zuid-Holland

Dordrecht

Stationsomgeving Dordrecht

1.034

Zuid-Holland

Lansingerland

Wilderszijde

2.600

Zuid-Holland

Rotterdam

Schiehaven Noord

1.050

Zuid-Holland

Zoetermeer

Entree

4.598

Zuid-Holland

Zwijndrecht

Spoorzone Dordrecht Zwijndrecht

710

Gehonoreerde aanvragen tweede tranche woningbouwimpuls

Provincie

gemeente

Project

Woningen

Flevoland

Dronten

Hanzekwartier fase 2

816

Gelderland

Ede

Veluwse Poort

568

Gelderland

Harderwijk

Waterfront 3e fase

876

Gelderland

Nijmegen

Nijmegen Winkelsteeg

1.497

Groningen

Groningen

Stadshavens Groningen

2.200

Limburg

Heerlen

Urban Wonen Heerlen

693

Noord-Brabant

Eindhoven

District E

510

Noord-Brabant

Geldrop-Mierlo

Centrum Geldrop

789

Noord-Brabant

Helmond

Brainport Smart District

500

Noord-Brabant

Tilburg

Stappegoor

960

Noord-Holland

Amstelveen

Legmeer

2.157

Noord-Holland

Amsterdam

IJburg 2e fase

4.147

Noord-Holland

Haarlem

Ontwikkelzone Zuidwest

1.472

Noord-Holland

Haarlemmermeer

Pionier-Bolsterrein

2.012

Noord-Holland

Hilversum

Stationsomgeving

626

Noord-Holland

Zaanstad

Zaanstad Noord

1.865

Overijssel

Enschede

Boulevardzone

703

Overijssel

Hengelo

Gebiedsontwikkeling Hart van Zuid

722

Overijssel

Zwolle

Zwartewaterallee

1.300

Utrecht

Amersfoort

Hoefkwartier

4.220

Utrecht

Woerden

Poort van Woerden

2.126

Zuid-Holland

Alphen aan den Rijn

Rijnhaven Oost Havenfront

668

Zuid-Holland

Den Haag

De Venen

657

Zuid-Holland

Den Haag

Laan van NOI/ ICT Security Campus fase 1

1.200

Zuid-Holland

Den Haag

Locatie Assumburgweg /LEVELS

500

Zuid-Holland

Dordrecht

Spuiboulevard

510

Zuid-Holland

Leiden

Leiden Campus – Stationsgebied

700

Zuid-Holland

Zoetermeer

Entree

4.500

Zuid-Holland

Zuidplas

Gebiedsontwikkeling Middengebied fase 1

4.260

Zuid-Holland

Zwijndrecht

Deelgebied Stationskwartier

912

Niet gehonoreerde aanvragen tweede tranche woningbouwimpuls

Provincie

gemeente

Project

Woningen

Flevoland

Almere

Campus in de Binnenstad

1.000

Groningen

Groningen

Suikerzijde deelgebied Noord

1.850

Noord-Brabant

’s-Herthogenbosch

Willemspoort-Zuid

511

Noord-Brabant

Oss

Euterpelaan

834

Noord-Holland

Amsterdam

Hamerkwartier fase 1

4.197

Noord-Holland

Haarlem

Oostpoort

1.137

Noord-Holland

Purmerend

Wheermolen-Oost

632

Overijssel

Deventer

Keizerslanden

1.401

Utrecht

Amersfoort

Langs Eem en Spoor Noord

3.080

Utrecht

De Ronde Venen

De Maricken2

622

Utrecht

Nieuwegein

City Nieuwegein

1.533

Utrecht

Utrecht

Beurskwartier

2.492

Zuid-Holland

Brielle

Oude Goote

750

Zuid-Holland

Den Haag

Policy Campus/campusboulevard

2.073

Zuid-Holland

Dordrecht

Gezondheidspark

720

Zuid-Holland

Katwijk

Projectlocatie Valkenburg (PLV)

3.500

Zuid-Holland

Lansingerland

Wilderszijde

2.575

Zuid-Holland

Maassluis

De Kade

740

Zuid-Holland

Nissewaard

De Elementen Haven + Dijk 2

1.091

Zuid-Holland

Nissewaard

Metrobusstation e.o.

582

Zuid-Holland

Rijswijk

Pasgeld-West

967

Zuid-Holland

Rotterdam

Codrico terrein

1.500

Zuid-Holland

Schiedam

Hart van Nieuwland

1.278


X Noot
2

Kamerstuk 35 570 VII, nr. 44.

X Noot
3

Kamerstuk 32 847, nr. 725.

Indiener(s)