De rechtsstaat in Polen en de gevolgen voor Nederland

2020Z24517

(ingezonden 10 december 2020)

Vragen van de leden Groothuizen (D66), Van Dam (CDA) en Buitenweg (GroenLinks) aan de ministers voor Rechtsbescherming en van Buitenlandse Zaken en de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid over de rechtsstaat in Polen en de gevolgen voor Nederland. 

  1. Bent u bekend met de berichten 'Pools mediabedrijf overgenomen door oliebedrijf in staatshanden' 1) en 'Vrije pers in Oost-Europa krijgt nieuwe klap met overname door staatsbedrijf'? 2)
  2. Hoe beoordeelt u de situatie van de media in Polen voor wat betreft pluraliteit en de mogelijkheid voor journalisten om vrij en veilig hun werk te doen? Deelt u de zorgen die in bovengenoemde berichten worden geuit? Kunt u uw antwoord toelichten?
  3. Op welke wijze monitoren Nederland en de Europese Unie (EU) de toestand van de media in Polen? Heeft de Europese Commissie voldoende middelen om problemen aan te pakken? Zo ja, welke? Welke rol kan het rechtsstaatmechanisme daarbij spelen?
  4. Bent u bekend met incidenten, zoals rechtszaken tegen journalisten of het weigeren van journalisten bij persconferenties van de overheid? Zo ja, hoe beoordeelt u deze incidenten?
  5. Welke (juridische) instrumenten heeft de EU als het gaat om de inrichting van het Poolse medialandschap? Kunt u daarbij ook ingaan op de mogelijkheden die Europese mededingingsregels bieden, bijvoorbeeld op het gebied van markconcentratie? Zijn deze beschikbare juridische middelen afdoende? Zo ja, op welke wijze worden deze ingezet? Zo nee, welke hiaten ziet u en hoe kan daarin worden voorzien?
  6. Klopt het dat er Poolse mediabedrijven zijn die zijn gevestigd in Nederland? Op welke wijze assisteert u deze bedrijven bij de problemen die zij ondervinden in Polen?
  7. Hoeveel asielaanvragen van Poolse burgers zijn er in 2020 in Nederland ingediend? Zijn daar asielaanvragen bij die verband houden met de zorgelijke ontwikkelingen over de rechtsstaat? Welke trend ziet u daarbij?
  8. Hoe wordt momenteel omgegaan met asielaanvragen van Poolse burgers? Kunt u daarbij ingaan op de betekenis van het Aznar-protocol? Hoe weegt u de door de Europese Commissie gestarte inbreukprocedures bij het beoordelen van de vraag of er sprake is van de uitzonderingssituaties die dit protocol noemt? Kunt u uw antwoord toelichten?
  9. Beschikt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) over voldoende relevante informatie over de situatie in Polen om deze asielaanvragen en eventueel het bestaan van uitzonderingsgronden onder het Aznar-protocol goed te kunnen beoordelen? Zo nee, hoe kunt u daarin voorzien?
  10. Tegen welke problemen kunnen Poolse burgers die problemen hebben als gevolg van de rechtsstatelijke problemen in Polen aanlopen, indien zij gebruik maken van het vrij verkeer van Unieburgers om in Nederland te verblijven? Hoe kunt u deze problemen oplossen?
  11. Hoeveel Poolse verdachten en veroordeelden zitten momenteel in Nederland vast als gevolg van het opschorten van overleveringen door de Amsterdamse rechtshulp? Hoe denkt u hiermee om te gaan, indien de opschorting langer gaat duren of overlevering (helemaal) stil komen te liggen?
  12. Kunt u deze vragen afzonderlijk en voor 1 februari 2021 beantwoorden?

1) NOS, 8 december 2020, "Pools mediabedrijf overgenomen door oliebedrijf in staatshanden", https://nos.nl/artikel/2359737-pools-mediabedrijf-overgenomen-door-oliebedrijf-in-staatshanden.html 

2) FD.nl, 8 december 2020, "Vrije pers in Oost-Europa krijgt nieuwe klap met overname door staatsbedrijf", https://fd.nl/economie-politiek/1366918/vrije-pers-in-oost-europa-krijgt-nieuwe-klap-met-overname-door-staatsbedrijf