Hierbij bied ik uw Kamer, mede namens de minister van Infrastructuur en Waterstaat, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen die zijn gesteld door de leden Emiel van Dijk en Markuszower (beiden PVV) over het bericht dat KLM weigerde mee te werken aan het vertrek van Lili en Howick.

Deze vragen werden ingezonden op 9 december 2019 met kenmerk 2019Z16528.

Vraag 1
Bent u bekend met het bericht 'KLM weigerde Lili en Howick te vervoeren'? 1)

Antwoord op vraag 1

Ja

Vraag 2
Hoe is het mogelijk dat alles en iedereen zich kan bemoeien met de uitzetting van afgewezen vreemdelingen, zoals KLM en NIDOS? Wat is uw handelen in deze kwestie?

Antwoord op vraag 2

De gang van zaken rondom dit dossier is onderzocht en heeft geleid tot het rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid ‘Vertrekproces van de Armeense Kinderen’. Ik heb daarop bij brief aan uw Kamer gereageerd en een aantal maatregelen aangekondigd. [1] Ik wil daar kortheidshalve en ter voorkoming van herhalingen naar verwijzen.

Vraag 3
Bent u het ermee eens dat het KLM niets aan gaat wie of wanneer de Nederlandse Staat (gedwongen) uitzet naar het land van herkomst en bent u het ermee eens dat dit het frustreren van een gerechtelijke uitspraak is?

Vraag 4
Hoe vaak is het eerder gebeurd dat KLM, of een andere luchtvaartmaatschappij, heeft geweigerd mee te werken aan de gedwongen uitzetting van afgewezen vreemdelingen? Welke kosten zijn hiermee gemoeid voor de belastingbetaler en bent u bereid deze terug te vorderen van partijen die weigeren mee te werken?

Antwoord op de vragen 3 en 4

In zijn algemeenheid is er een goede samenwerking met de luchtvaartmaatschappijen waarmee vreemdelingen die gedwongen worden verwijderd vervoerd worden. Uitgangspunt is dat luchtvaartmaatschappijen medewerking verlenen aan terugkeer, ook als het gaat om vreemdelingen die niet door de betreffende maatschappij zelf naar Nederland zijn vervoerd.

Uit internationale regelgeving – in bijzonder het verdrag van Chicago- volgt dat de gezagvoerder van het vliegtuig eindverantwoordelijk is voor de veilige vluchtuitvoering, en deze kan uit dien hoofde passagiers weigeren. In de afweging of hij op een verantwoorde wijze kan vertrekken, kan en mag ik niet treden.

Bij het vertrekproces van de twee Armeense kinderen waren een aanzienlijk aantal factoren in het spel. Ik kan niet speculeren over de afwegingen die de KLM heeft gemaakt voorafgaand aan het besluit de twee kinderen niet te vervoeren. Welke kosten het handelen van de KLM in deze casus heeft veroorzaakt kan ik ook niet vaststellen. Zoals de Inspectie Justitie en Veiligheid vaststelde, zijn immers door diverse organisaties in de vreemdelingenketen afwegingen gemaakt die tot de uiteindelijke situatie hebben geleid.

Vraag 5
Hoe gaat u ervoor zorgen dat u zich in de toekomst niet meer laat gijzelen door bedrijven of andere instanties bij de uitzetting van vreemdelingen?

Antwoord op vraag 5

Een situatie waarin de overheid wordt gegijzeld, is nu dan wel in het verleden niet aan de orde. Ik heb geen aanleiding om te veronderstellen dat dit in de toekomst anders zal zijn.

1) De Telegraaf, 6 december 2019, https://www.telegraaf.nl/nieuws/1601960322/klm-weigerde-lili-en-howick-te-vervoeren