In antwoord op uw brief van 13 november 2019 worden de schriftelijke vragen van de leden Van den Hul, Gijs van Dijk (beiden PvdA), Paternotte, Groothuizen (beiden D66), Van den Berge en Özütok (beiden GroenLinks) aan de minister-president en de ministers van Justitie en Veiligheid en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over geweld tegen de actiegroep Kick Out Zwarte Piet ‘geweld tegen de actiegroep Kick Out Zwarte Piet’ beantwoord zoals aangegeven in de bijlage bij deze brief.

De Minister van Justitie en Veiligheid,

Ferd Grappenhaus

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

drs R.W. Knops

Antwoorden van de minister van Justitie en Veiligheid en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mede namens de minster-president, op de vragen van de leden Van den Hul, Gijs van Dijk (beiden PvdA), Paternotte, Groothuizen (beiden D66), Van den Berge en Özütok (beiden GroenLinks) over geweld tegen de actiegroep Kick Out Zwarte Piet

Vraag 1

Kent u de berichten 'Activisten vernielen ruiten en auto’s bij bijeenkomst Kick Out Zwarte Piet' en 'Kick Out Zwarte Piet regelt extra beveiliging'? 1) 2)

Antwoord op vraag 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergadering betekenen dat een congres van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) ongestoord moet kunnen verlopen?

Antwoord op vraag 2

Ja.

Vraag 3

Deelt u de mening dat de wijze waarop de genoemde bijeenkomst door tegenstanders werd verstoord met geweld en intimidatie de grenzen van de vrijheid van meningsuiting ver te buiten gaat en sterk veroordeeld dient te worden?

Antwoord op vraag 3

De vrijheid van vergaderen, de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van demonstreren zijn fundamentele rechten die essentieel zijn in onze democratische rechtsstaat. Iedereen die een mening heeft over het Sinterklaasfeest moet dit kunnen bespreken en uiten.

Het is in onze rechtsstaat ontoelaatbaar dat (groepen van) individuele burgers een bijeenkomst van andere burgers verstoren met geweld en intimidatie. Of daarvan in dit geval sprake is, is in onderzoek door politie en justitie.

Vraag 4

Waren de lokale autoriteiten op de hoogte van de genoemde bijeenkomst?

Antwoord op vraag 4

De organisatie heeft de lokale autoriteiten niet over de bijeenkomst geïnformeerd, maar in een laat stadium is bij de politie op andere wijze bekend geworden dat een besloten bijeenkomst van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) zou plaatsvinden en ook de locatie daarvan. Mede omdat uit de social media bleek dat er een mogelijke tegenreactie zou plaatsvinden, heeft de politie in de omgeving van de betreffende locatie maatregelen getroffen, waardoor zo nodig snel kon worden opgetreden.

Vraag 5

Wat is er - gezien de verschillende uitingen van geweld en intimidatie jegens KOZP en demonstranten met een vergelijkbare boodschap vorig jaar - gedaan om een veilig verloop van deze bijeenkomst te waarborgen?

Antwoord op vraag 5

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 6

Waren de oproepen van Pegida en de in het bericht genoemde ondernemer bij de lokale autoriteiten bekend?

Zo ja, wat is er gedaan om ongeregeldheden te voorkomen en waarom is dit niet gelukt? Zo nee, hoe verklaart u dat deze oproepen tot geweld niet bekend waren bij het bevoegd gezag?

Antwoord op vraag 6

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 7

Waren de tegenacties tijdens het congres van KOZP van tevoren bekend? Zo ja, waren die toegestaan, hoe zijn de veiligheidsrisico’s ingeschat en welke opvolging is hier aan gegeven?

Antwoord op vraag 7

Zie het antwoord op vraag 4.

Vraag 8

In hoeverre geeft in uw ogen Pegida met dergelijke acties aan zich te willen bedienen van anti-democratische middelen?

Antwoord op vraag 8

Het is ons niet bekend of de personen die deze tegenacties hebben uitgevoerd leden van Pegida waren. Zie verder het antwoord op vraag 3.

Vraag 9

Hoe beoordeelt u het voornemen van KOZP om – gezien het tegen hen gerichte geweld vorig jaar en jongstleden zaterdag – zelf beveiliging te gaan organiseren? Bent u bereid hierover met de actiegroep(en) in gesprek te gaan?

Antwoord op vraag 9

Het recht op vergaderen en demonstreren is een fundamenteel grondrecht. Wanneer nodig zal de burgemeester dat recht beschermen. De politie draagt zorg voor de feitelijke uitvoering daarvan, onder gezag van de burgemeester. Het is van belang dat wanneer iemand meent dat hij zijn grondrecht niet vrij kan uitoefenen, hij tijdig met de burgemeester of de politie in contact treedt om de politie in de gelegenheid te stellen eventueel benodigde maatregelen te treffen. Daarnaast wordt u verwezen naar de eerdere beantwoording van Kamervragen over dit onderwerp van 21 maart 2019.[1]

Vraag 10

Hoe ondersteunt u gemeenten, burgemeesters en andere ordehandhavers om ervoor te zorgen dat toekomstige activiteiten van KOZP en Sinterklaasintochten vreedzaam kunnen verlopen?

Antwoord op vraag 10

Aan gemeenten is in november vorig jaar aangeboden de handreiking “Demonstreren, bijkans heilig”, opgesteld door de gemeente Amsterdam, de politie en het Openbaar Ministerie. Daarnaast zijn er inmiddels verschillende instrumenten over de omgang met polarisatie. De politie monitort ontwikkelingen, adviseert de burgemeester en zorgt voor inzet ter plaatse wanneer dat nodig is.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft in een breed samenwerkingsverband, onder meer met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de afgelopen periode verschillende initiatieven en trajecten doorlopen met gemeenten, burgemeesters en politie. Uw Kamer wordt daarover nog nader geïnformeerd in de brief die de minister van Justitie en Veiligheid heeft toegezegd in het mondelinge vragenuur van 12 november jl.

Vraag 11

In hoeverre verwacht u dat de bevoegde autoriteiten de vrijheid van meningsuiting rondom de Sinterklaasintocht dit jaar waarborgen zonder dat demonstraties uit veiligheidsoverwegingen verboden moeten worden?

Antwoord op vraag 11

Uitgangspunt - ook tijdens de Sinterklaasintocht - is dat vreedzame demonstraties zoveel als redelijkerwijs mogelijk worden gefaciliteerd en beschermd, ook als sprake is van soms heftige tegen(re)acties. Het is aan de lokale driehoek (burgemeester, politie en OM) om daarbij binnen de geldende wettelijke kaders keuzes te maken. De berichten over het verloop van de Sinterklaasintochten geven het beeld dat het lokale gezag en de politie zich goed hebben voorbereid op de intochten van 2019. Met behulp van een aanzienlijke inzet van politiemedewerkers is adequaat gereageerd op incidenten en zijn demonstraties in goede banen geleid, waarbij het demonstratierecht zo min mogelijk is beperkt. Zie ook het antwoord op vraag 10.

Vraag 12 Bent u ervan op de hoogte dat kinderdagverblijven, die een inclusief Sinterklaasfeest willen vieren in Den Haag, zich ook bedreigd voelen? Zo ja, hoe gaat u hun veiligheid garanderen?

Antwoord op vraag 12

Ja. Burgers en instellingen die zich bedreigd voelen kunnen zich wenden tot de politie. Zie verder het antwoord op vragen 10 en 11.

Vraag 13

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór 16 november 2019?

Antwoord op vraag 13

De vragen zijn zo spoedig als mogelijk beantwoord.

1) NRC.nl, 8 november 2019, https://www.nrc.nl/nieuws/2019/11/08/bijeenkomst-kick-out-zwarte-piet-in-den-haag-bestormda3979715 ;

2) NOS.nl, 10 november 2019, https://nos.nl/artikel/2309923-kick-out-zwarte-piet-regelt-extra-beveiliging-dreiging-niet-serieusgenomen.html