2019Z15428

vragen van het lid Ouwehand (PvdD) aan de ministers van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en van Justitie en Veiligheid over duizenden jonge varkens en kippen die in hun stal zijn gestorven door de hitte en de afhankelijkheid van de brandweer om oververhitting van stallen te voorkomen (ingezonden 29 juli 2019)

1. Heeft u er kennis van genomen dat op woensdag 24 juli 2019 honderden varkens in een stal in Middelharnis zijn gestorven als gevolg van de hitte in combinatie met een falend ventilatiesysteem? 1) Zo ja, wanneer was dit bekend op uw ministerie?
2. Hoeveel dieren stonden er in de stal?
3. Hoe oud waren de dieren?
4. Hoeveel dieren zijn er precies gestorven?
5. Kunt u toelichten wat voor type stal dit was? Gaat het om jonge varkens die in een dichte stal met volledig geautomatiseerde voer-, water- en ventilatiesystemen worden vetgemest voor de slacht? Zo nee, hoe zit het dan?
6. Was de stal voorzien van luchtwassers?
7. Waren bij deze stal een ‘passend noodsysteem’ en een alarmsysteem aanwezig, conform uw antwoord op eerdere vragen van de Partij voor de Dieren over varkens die gestikt waren nadat de ventilatie in hun stal was uitgevallen? 2) Wanneer heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voor het laatst op deze locatie gecontroleerd op de aanwezigheid van deze voorzieningen? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst gecontroleerd of de voorziening werkt?
8. Hoe laat is de ventilatie precies uitgevallen? Hoe laat en hoe werd dit ontdekt?
9. Hoe laat zijn de dieren gestikt?
10. Konden de dieren die het hadden overleefd wel zomaar ‘in andere stallen op het terrein’ worden bijgezet? Had deze veehouder daar toevallig ruimte voor of heeft hij de maximale stalbezetting in die ‘andere stallen op het terrein’ hiermee overschreden?
11. Zijn er dieren vervroegd afgevoerd naar de slacht als gevolg van het uitvallen van het ventilatiesysteem? Zo ja, hoeveel en wanneer?
12. Heeft u er kennis van genomen dat in de nacht van dinsdag 23 op woensdag 24 juli 2019 2.100 varkens in een stal in Maarheze de verstikkingsdood zijn gestorven omdat de ventilatie was uitgevallen? 3) Zo ja, wanneer was dit op uw ministerie bekend?
13. Kunt u toelichten wat voor type stal dit was? Gaat het om jonge varkens die in een dichte stal met volledig geautomatiseerde voer-, water- en ventilatiesystemen worden vetgemest voor de slacht? Zo nee, hoe zit het dan?
14. Klopt het dat de stal was voorzien van luchtwassers, terwijl er eerder ventilatiekokers op het dak waren die zorgden voor de toevoer van verse lucht?
15. Onderschrijft u de uitspraak van de betreffende veehouder, die over het plaatsmaken van de ventilatiekokers voor luchtwassers en de toevoer van verse lucht opmerkt: “Nu moeten de luchtwassers daarvoor zorgen. Als dan de stroom uitvalt, zit alles potdicht. Het werd er meer dan 40 graden. Daardoor zijn die varkens gestikt.”?
16. Waren bij deze stal een ‘passend noodsysteem’ en een alarmsysteem aanwezig? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst op deze locatie gecontroleerd op de aanwezigheid van deze voorzieningen? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst gecontroleerd of de voorziening werkt?
17. Wat definieert u als een ‘passend noodsysteem’ respectievelijk een adequaat alarmsysteem?
18. Kunt u bevestigen dat de volautomatische stallen waarin naar schatting meer dan 90 procent van de biggen in Nederland worden vetgemest voor de slacht op afstand (kunnen) worden bestuurd via een app op de iPad, zoals de betreffende veehouder gewoon was? 4)
19. Hoe laat is de ventilatie precies uitgevallen? Hoe laat en hoe werd dit ontdekt?
20. Kunt u het relaas van de veehouder bevestigen, die zegt dat het alarm wel is afgegaan, dat hij direct is gaan kijken maar dat er geen redden meer aan was? 5) Zo nee, hoe ging het dan?
21. Hoe laat zijn de dieren gestikt?
22. Hoeveel dieren stonden er in de stal?
23. Hoe oud waren de dieren?
24. Heeft u er kennis van genomen dat op donderdag 25 juli 2019 in Neer zo’n 4.000 kippen zijn gestorven als gevolg van de hitte in de stallen waarin ze zich bevonden? 6) Zo ja, wanneer was dit bekend op uw ministerie?
25. Hoeveel dieren zijn er precies gestorven?
26. Kunt u toelichten wat voor type stallen dit zijn? Gaat het ook hier om dichte stallen met volledig geautomatiseerde voer-, water- en ventilatiesystemen waarin de kuikens werden vetgemest voor de slacht? Zo nee, hoe zit het dan?
27. Waren de stallen voorzien van luchtwassers?
28. Was de ventilatie uitgevallen of deed het ventilatiesysteem het wel, maar werd het ondanks het ventilatiesysteem veel te warm in de stallen?
29. Waren bij deze stallen een ‘passend noodsysteem’ en een alarmsysteem aanwezig? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst op deze locatie gecontroleerd op de aanwezigheid van deze voorzieningen? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst gecontroleerd of de voorziening werkt?
30. Kunt u bevestigen dat op woensdag 24 juli 2019 de kritische grens van 34 graden Celsius in de stallen was overschreden?
31. Kunt u bevestigen dat de gestorven dieren vleeskuikens van zes weken oud waren, die dus tegen of op hun ‘slachtgewicht’ zaten c.q. waren?
32. Kunt u bevestigen dat bij 34 graden Celsius of meer de hartspier van deze dieren het kan begeven? Zo nee, hoe zit het dan?
33. Welke bezettingsgraad hanteert deze veehouder in deze stallen om kuikens vet te mesten voor de slacht?
34. Hoeveel kuikens worden door deze veehouder in deze stallen op jaarbasis vetgemest voor de slacht?
35. Hoeveel kuikens sterven normaal gesproken jaarlijks in deze stallen van deze veehouder c.q. wat is het ‘reguliere’ sterftepercentage in deze stallen van deze veehouder?
36. Was de leeftijd van de kuikens in alle 7 stallen dezelfde, namelijk de eerder genoemde 6 weken? Zo nee, kunt u per stal specificeren hoeveel dieren er precies in de stal zaten, hoe oud de dieren waren en hoeveel van die dieren er gestorven zijn?
37. Zijn er op woensdag 24 juli 2019 ook al dieren gestorven in deze stallen? Zo ja, hoeveel?
38. Wanneer is de brandweer begonnen met het koelen van de daken, zodat de binnentemperatuur zou dalen?
39. Hoe lang kon de brandweer blijven om de daken te koelen?
40. Zijn er, nadat de brandweer was vertrokken op donderdag, nog meer dieren gestorven in deze stallen? Zo ja, hoeveel?
41. Zijn er op vrijdag en verder, in de nasleep van de hitte, nog meer dieren gestorven in deze stallen? Zo ja, hoeveel?
42. Zijn de dieren die het overleefd hebben inmiddels gevangen door een vangploeg, in kratten gestopt en afgevoerd naar de slacht? Zo ja, wanneer, en hoeveel dieren zijn er levend afgevoerd?
43. Hoeveel van de levend afgevoerde dieren zijn dood aangekomen bij het slachthuis?
44. Heeft u er kennis van genomen dat op donderdag 25 juli in Swifterbant zo’n 100 tot 150 kippen zijn gestorven als gevolg van de hitte in de stal waarin ze zich bevonden? 7) Zo ja, wanneer was dit bekend op uw ministerie?
45. Hoeveel dieren zijn er precies gestorven?
46. Kunt u toelichten wat voor type stal dit was? Gaat het ook hier om een dichte stal met volledig geautomatiseerde voer-, water- en ventilatiesystemen waarin de kuikens werden vetgemest voor de slacht? Zo nee, hoe zit het dan?
47. Was de stal voorzien van luchtwassers?
48. Was de ventilatie uitgevallen of deed het ventilatiesysteem het wel, maar werd het ondanks het ventilatiesysteem veel te warm in de stallen?
49. Waren bij deze stal een ‘passend noodsysteem’ en een alarmsysteem aanwezig? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst op deze locatie gecontroleerd op de aanwezigheid van deze voorzieningen? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst gecontroleerd of de voorziening werkt?
50. Kunt u bevestigen dat de gestorven dieren vleeskuikens van zes weken oud waren, die dus tegen of op hun ‘slachtgewicht’ zaten c.q. waren?
51. Kunt u het misverstand wegnemen dat deze dieren het te warm hadden doordat ze een ‘dik verenpak’ zouden hebben, wat de woordvoerder van de brandweer leek te denken? Bent u bereid om aan mensen uit leggen, of in elk geval hier te bevestigen, dat vleeskuikens van 6 weken oud (die dus hun maximale leeftijd hebben bereikt) veelal juist grote gaten hebben in hun verenpak vanwege de omstandigheden waarin ze hebben moeten leven, dat zij vanwege hun zware lichaam sneller last hebben van hittestress dan normale kippen en dat zij bovendien een hoger metabolisme hebben, waardoor ze zelf ook nog eens meer warmte produceren?
52. Kunt u bevestigen dat het de brandweer kennelijk was gelukt om de temperatuur in de stal te verlagen door het dak te koelen, maar dat de dieren alsnog gestorven zijn toen de brandweer was vertrokken?
53. Hoe beoordeelt u de verklaring van de brandweer dat de luchtvochtigheid de dieren uiteindelijk fataal is geworden? Bedoelt de brandweer dat door het koelen van het dak met water de luchtvochtigheid in de stal is gestegen?
54. Welke bezettingsgraad hanteert deze veehouder in deze stal om kuikens vet te mesten voor de slacht?
55. Hoeveel kuikens worden door deze veehouder in deze stal op jaarbasis vetgemest voor de slacht?
56. Hoeveel kuikens sterven normaal gesproken jaarlijks in deze stal van deze veehouder c.q. wat is het ‘reguliere’ sterftepercentage in deze stal van deze veehouder?
57. Zijn er op woensdag 24 juli 2019 ook al dieren gestorven in deze stal? Zo ja, hoeveel?
58. Zijn er op vrijdag en verder, in de nasleep van de hitte, nog meer dieren gestorven in deze stal? Zo ja, hoeveel?
59. Zijn de dieren die het overleefd hebben inmiddels gevangen door een vangploeg, in kratten gestopt en afgevoerd naar de slacht? Zo ja, wanneer, en hoeveel dieren zijn er levend afgevoerd?
60. Hoeveel van de levend afgevoerde dieren zijn dood aangekomen bij het slachthuis?
61. Zijn er buiten de gevallen die de media haalden nog meer dieren in hun stal gestorven als gevolg van de hitte? Zo nee, kunt u toelichten op basis waarvan u kunt uitsluiten dat dat is gebeurd? Zo ja, kunt u daar een overzicht van toesturen?
62. Heeft u gelezen dat een mestkuikenstal in Kootwijkerbroek zo heet is geworden dat de brandweer is ingeschakeld om het dak te koelen? 8)
63. Kunt u toelichten wat voor type stal dit is? Gaat het ook hier om een dichte stal met volledig geautomatiseerde voer-, water- en ventilatiesystemen waarin de kuikens worden vetgemest voor de slacht? Zo nee, hoe zit het dan?
64. Was de stal voorzien van luchtwassers?
65. Was de ventilatie uitgevallen of deed het ventilatiesysteem het wel, maar werd het ondanks het ventilatiesysteem veel te warm in de stal?
66. Waren bij deze stal een ‘passend noodsysteem’ en een alarmsysteem aanwezig? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst op deze locatie gecontroleerd op de aanwezigheid van deze voorzieningen? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst gecontroleerd of de voorziening werkt?
67. Hoeveel dieren waren er in deze stal?
68. Hoe oud waren deze kuikens?
69. Zijn er alsnog dieren gestorven? Zo ja, hoeveel?
70. Welke bezettingsgraad hanteert deze veehouder in deze stal om kuikens vet te mesten voor de slacht?
71. Hoeveel kuikens worden door deze veehouder in deze stal op jaarbasis vetgemest voor de slacht?
72. Hoeveel kuikens sterven normaal gesproken jaarlijks in deze stal van deze veehouder c.q. wat is het ‘reguliere’ sterftepercentage in deze stal van deze veehouder?
73. Heeft u gelezen dat het dak van een pluimveestal in Otterlo donderdagavond 25 juli 2019 door de brandweer is gekoeld, omdat de hitte de kippen in gevaar bracht? 9)
74. Kunt u toelichten wat voor type stal dit is? Gaat het ook hier om een dichte stal met volledig geautomatiseerde voer-, water- en ventilatiesystemen waarin de kuikens worden vetgemest voor de slacht? Zo nee, hoe zit het dan?
75. Was de stal voorzien van luchtwassers?
76. Was de ventilatie uitgevallen of deed het ventilatiesysteem het wel, maar werd het ondanks het ventilatiesysteem veel te warm in de stal?
77. Waren bij deze stal een ‘passend noodsysteem’ en een alarmsysteem aanwezig? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst op deze locatie gecontroleerd op de aanwezigheid van deze voorzieningen? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst gecontroleerd of de voorziening werkt?
78. Hoeveel dieren waren er in deze stal?
79. Hoe oud waren deze dieren?
80. Zijn er alsnog dieren gestorven? Zo ja, hoeveel?
81. Welke bezettingsgraad hanteert deze veehouder in deze stal om kuikens vet te mesten voor de slacht?
82. Hoeveel kuikens worden door deze veehouder in deze stal op jaarbasis vetgemest voor de slacht?
83. Hoeveel kuikens sterven normaal gesproken jaarlijks in deze stal van deze veehouder c.q. wat is het ‘reguliere’ sterftepercentage in deze stal van deze veehouder?
84. Heeft u gelezen dat donderdagavond 25 juli 2019 op een bedrijf in Nijkerk dat eenden en kalkoenen vetmest voor de slacht een aantal stallen zo warm is geworden dat de brandweer is komen koelen? 10)
85. Kunt u toelichten wat voor type stallen dit betreft? Gaat het ook hier om dichte stallen met volledig geautomatiseerde voer-, water- en ventilatiesystemen waarin eenden- respectievelijk kalkoenkuikens worden vetgemest voor de slacht? Zo nee, hoe zit het dan?
86. Waren de stallen voorzien van luchtwassers?
87. Was de ventilatie uitgevallen of deed het ventilatiesysteem het wel, maar werd het ondanks het ventilatiesysteem veel te warm in de stallen?
88. Waren bij deze stal een ‘passend noodsysteem’ en een alarmsysteem aanwezig? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst op deze locatie gecontroleerd op de aanwezigheid van deze voorzieningen? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst gecontroleerd of de voorziening werkt?
89. Hoeveel dieren waren er in deze stallen?
90. Hoe oud waren deze eenden en kalkoenen?
91. Zijn er alsnog dieren gestorven? Zo ja, hoeveel?
92. Heeft u gelezen dat op donderdag 25 juli 2019 bij twee varkensstallen in Gewande de stroom was uitgevallen? 11)
93. Kunt u toelichten wat voor type stallen dit zijn? Gaat het om jonge varkens die in een dichte stal met volledig geautomatiseerde voer-, water- en ventilatiesystemen worden vetgemest voor de slacht? Zo nee, hoe zit het dan?
94. Zijn de stallen voorzien van luchtwassers?
95. Hoe oud zijn de dieren in deze stallen?
96. Welk systeem was c.q. welke systemen waren er precies uitgevallen als gevolg van de stroomstoring?
97. Hoe laat is de stroom uitgevallen en hoe laat en hoe is dit ontdekt?
98. Hoe laat is de brandweer gaan koelen?
99. Hoe lang heeft de stroomstoring geduurd en hoe lang heeft de brandweer gekoeld?
100. Waren bij deze stallen een ‘passend noodsysteem’ en een alarmsysteem aanwezig? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst op deze locatie gecontroleerd op de aanwezigheid van deze voorzieningen? Wanneer heeft de NVWA voor het laatst gecontroleerd of de voorziening werkt?
101. Bent u bekend met het bericht “Relatief veel aanvragen voor koelen van stallen” 12) waarin de Gelderse brandweer vertelt dat het geen kwestie is van ‘u vraagt, wij draaien’?
102. Kunt u bevestigen dat hulp van de brandweer weliswaar kan worden ingeroepen door de veehouderij, maar dat de brandweer niet de hoogste prioriteit zal geven aan het koelen van stallen als er ergens anders brand is of mensen in nood zijn?
103. Hoeveel verzoeken tot hulp bij het koelen van stallen zijn er de afgelopen week gedaan bij de brandweer?
104. Hoeveel daarvan heeft de brandweer kunnen honoreren?
105. Hoe vaak heeft de brandweer de actie moeten afbreken wegens andere prioriteiten of simpelweg om ‘manschappen en materieel te sparen en inzetbaar te houden’, zoals in Swifterbant lijkt te zijn gebeurd?
106. Hoe wordt het al dan niet gebruiken van ‘duizenden liters water’ afgewogen en aan de hand van welke criteria? Speelt de droogte daarbij een rol?
107. Hoeveel capaciteit heeft de brandweer beschikbaar om bij hoge temperaturen in de toekomst te helpen bij het koelen van stallen?
108. Vindt u het verantwoord om weerloze dieren die al vanaf 26 graden Celsius te lijden hebben van ernstige hittestress, op te sluiten in potdichte stallen die afhankelijk zijn van technische ventilatiesystemen voor de aanvoer van verse lucht, wetende dat de brandweer in geval van oververhitting niet altijd kan bijspringen, en in het geval van brand zelfs bijna nooit kan voorkomen dat de dieren in de stal omkomen door verstikking?
109. Wat gaat u concreet doen om hittestress bij dieren in stallen in de toekomst te voorkomen?
110. Wanneer kan de Kamer uw plannen hiervoor tegemoet zien?
     

1) https://www.rijnmond.nl/nieuws/184363/Honderden-varkens-overleden-door-hitte-in-stal-Middelharnis

2) “In het Besluit houders van dieren is opgenomen dat in het geval dieren afhankelijk zijn van kunstmatige ventilatie, dit ventilatiesysteem voorzien moet zijn van een passend noodsysteem waarmee voldoende verse lucht kan worden aangevoerd om de gezondheid en het welzijn van het dier te waarborgen als het hoofdsysteem uitvalt. Als het ventilatiesysteem uitvalt, moet een alarmsysteem in werking treden, dat regelmatig wordt getest. Dit is de verantwoordelijkheid van de veehouder, net als het technisch onderhoud van de systemen. De NVWA houdt toezicht op de aanwezigheid van deze voorzieningen en dat de voorziening werkt”, Vragen van het lid Ouwehand (PvdD) aan de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de verstikkingsdood van 1.200 varkens nadat de ventilatie in hun volautomatische stal uitviel (ingezonden 14 augustus 2018), Aanhangsel Handelingen 2018-2019, nummer 479.

3) https://nieuws.nl/algemeen/20190726/nvwa-onderzoekt-verstikkingsdood-2100-varkens/

4) http://varkensvandaag.nl/archieven/305

5) https://nieuws.nl/algemeen/20190726/nvwa-onderzoekt-verstikkingsdood-2100-varkens/

6) https://www.limburger.nl/cnt/dmf20190725_00116047/meerdere-kippen-omgekomen-6)

7) https://www.omroepflevoland.nl/nieuws/172872/enkele-honderden-kippen-gestikt-door-hitte-door-extreme-hitte-in-neer-brandweer-moet-140-000-dieren-koelen

8) https://www.omroepgelderland.nl/nieuws/2417610/Brandweer-koelt-mestkuikenstal-vanwege-grote-hitte

9) https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2019/07/26/brandweer-koelt-dak-pluimveestal-otterlo

10) https://www.ad.nl/amersfoort/kalkoenenstal-bij-nijkerk-wordt-te-warm-brandweer-zorgt-voor-verkoeling~af1acbd2/

11) https://www.ad.nl/den-bosch/brandweer-koelt-twee-varkensstallen-in-gewande-tijdens-stroomstoring~a6596be5/

12) https://edestad.nl/lokaal/relatief-veel-aanvragen-voor-koelen-van-stallen-622187