Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de schriftelijke Kamervragen gesteld door het lid Van Raak (SP) over het protest van de eilandsraadsleden van Saba. Deze vragen werden ingezonden op 11 november 2019 met kenmerk 2019Z21687.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,







drs. R.W. Knops

2019Z21687

Kamervragen van het lid Van Raak (SP) aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het protest van de eilandraadsleden van Saba (ingezonden 11 november 2019) [1]

Vraag 1

Begrijpt u de frustratie van de leden van de eilandsraad van Saba dat zij hun financiën op orde hebben, maar nauwelijks structureel budget krijgen voor het voeren van beleid?

Antwoord 1

Het Openbaar Lichaam Saba heeft in de vorm van de vrije uitkering en de eigen (belasting)inkomsten de beschikking over structurele middelen. Over het jaar 2019 gaat het om ruim 9 miljoen USD aan vrije uitkering en ruim 1 miljoen USD aan eigen inkomsten. Daarnaast heeft dit kabinet voorzien in een structurele bijdrage voor de exploitatie van infrastructuur. Voor Saba betreft dit een bedrag van bijna 1,5 miljoen USD per jaar. Van de 30 miljoen euro die dit kabinet via de regio enveloppe beschikbaar heeft gesteld voor Caribisch Nederland is 13 miljoen euro aan Saba toegekend. 12 miljoen euro is samen met de wederopbouwmiddelen bestemd voor een verbeterde zeehaven. Met die investering wordt ook beoogd de eigen inkomsten van Saba middels toerisme te vergroten. Naast deze middelen heeft het Openbaar Lichaam Saba de afgelopen jaren inderdaad vanuit verschillende ministeries veel incidentele bijdragen ontvangen, die (mede) structurele taken financieren (veelal ter intensivering c.q. verbetering).

In de kabinetsreactie op de voorlichting van de Raad van State en het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (vergaderjaar 2019/2020, 35300 IV, nr. 11) is ook ingegaan op de hoogte van de vrije uitkering en de (vele) incidentele bijdragen. Het kabinet zal de hoogte van de vrije uitkering betrekken bij de herijking van de taakverdeling tussen Caribisch Nederland en het Rijk. Om de administratieve lasten van de openbare lichamen te verlagen en de beleidsruimte te vergroten wordt bovendien bezien of meerjarige incidentele uitgaven kunnen worden gebundeld en ondergebracht in structurele bijdragen.

Vraag 2

Deelt u mijn opvatting dat het voor Saba gekozen beleid om het lokale bestuur meer taken zélf te laten uitvoeren ook betekent dat het eiland meer vrij besteedbaar budget moet hebben? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2

Ja. In het door mij afgesloten bestuursakkoord 2019-2022 (de “Saba Package”) is afgesproken dat het Openbaar Lichaam Saba en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zich zullen inspannen om structurele taken ook met structurele middelen te dekken. Zo voegt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vanaf 2020 een bedrag van USD 400.000 (structureel) toe aan de vrije uitkering van Saba voor de uitvoering van het sport- en preventieakkoord en naschoolse activiteiten.

Vraag 3

Deelt u de opvatting dat de politieke stabiliteit en de financiële degelijkheid van Saba ook ruimte biedt voor een eigen beleid ten opzichte van Saba, los van het gezamenlijke beleid voor alle drie de BES-eilanden?

Antwoord 3

Ja.

Vraag 4

Bent u bereid in overleg te treden met de eilandsraad van Saba, met als inzet het onderlinge vertrouwen te herstellen?

Antwoord 4

Mijn ambtenaren en ik hebben regelmatig contact met het bestuurscollege van Saba. De in de “Saba package” gemaakte afspraken, waaronder robuuste overheidsfinanciën, worden halfjaarlijks gemonitord.

Vraag 5

Bent u bereid als coördinerend minister te bezien hoe wij Saba meer vrij besteedbare middelen en beleidsvrijheid kunnen geven?

Antwoord 5

Ja. Zie de antwoorden op de vragen 1, 2 en 3.