Geachte voorzitter,
Op 25 september 2019 heeft u mij vragen voorgelegd van de leden Laçin (SP),
Kröger (GroenLinks) en Van Raan (PvdD) over de reactie van de Provinciale
Staten van Overijssel op de inregelperiode van Lelystad Airport. Met deze
brief reageer ik daar op.
Vraag 1
Kent u het bericht «Politieke partijen Overijssel over besluit Lelystad Airport: «Neemt de Minister ons wel serieus?»» [1]
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Is het waar dat het luchtverkeer vanaf 7 november 2019 gebruik moet maken van de routevariant B+ van en naar Lelystad Airport?
Antwoord 2
Op 7 november aanstaande start de zogenoemde inregelperiode. Vanaf dat
moment starten luchtverkeersleiders met het begeleiden van het bestaande
kleine vliegverkeer op Lelystad Airport. Huidige gebruikers en
verkeersleiding doen zo ervaring op met de vliegprocedures. Dit inregelen
is noodzakelijk om een veilige transitie mogelijk te maken. Op deze manier
kan vanuit luchtverkeersleidingsperspectief op elk politiek gewenst moment
ná april 2020 tot openstelling voor het handelsverkeer worden overgegaan.
De inzet van luchtverkeersleiding is alleen voor het bestaande kleine verkeer (recreatief vliegverkeer, lesverkeer, zakenvluchten) dat reeds gebruik maakt van Lelystad Airport. Dit is voornamelijk verkeer dat op zicht vliegt. Zij gaan gebruik maken van de routes voor verkeer dat op zicht vliegt (VFR-routes). Het geringe aandeel bestaand klein verkeer dat nu op instrumenten vliegt gaat gebruik maken van de B+-routes en de aansluitroutes (IFR-routes).
Vraag 3
Waarom kiest u voor de openstelling van deze vliegroutes nu nog steeds onbekend is of en wanneer Lelystad Airport zal uitbreiden en er dus geen concrete aanleiding is om deze vliegroutes open te stellen?
Vraag 4
Waarom moet het huidige luchtverkeer van en naar Lelystad Airport gebruik gaan maken van de nieuwe vliegroutes?
Antwoord vraag 3 en 4
De routes zijn niet open voor handelsverkeer want de politieke besluitvorming daarover is nog niet afgerond. Het gebruik van de routes is bedoeld om met bestaand klein verkeer in te regelen.
Op 2 juli 2019 heb ik aangegeven dat opening van Lelystad Airport voor handelsverkeer niet haalbaar is in april 2020, maar dat er voortvarend wordt doorgewerkt aan de voorbereidingen.
Dat betekent onder meer dat de luchtverkeersleiders en assistenten hun
opleiding afmaken en dat LVNL en CLSK vanaf 7 november, wat een in ICAO
verband vastgestelde datum is voor luchtruimwijzigingen,
luchtverkeersleiding gaan geven aan het bestaande kleine verkeer op
Lelystad Airport. Zo kunnen zowel de luchtverkeersleiding als de huidige
gebruikers van de luchthaven ervaringen opdoen met de wijzigingen in
procedures en systemen, zonder dat er handelsverkeer is. Dit inregelen is
noodzakelijk om een veilige transitie mogelijk te maken. Op deze manier kan
na de benodigde stappen, waaronder de afronding van de voorhangprocedure in
uw Kamer en de Eerste Kamer, vanuit luchtverkeersleidingsperspectief op elk
politiek gewenst moment ná april 2020 tot openstelling voor het
handelsverkeer worden overgegaan.
Vraag 5
Waarom houdt u vast aan de routevariant B+, terwijl de herindeling van het
luchtruim ervoor kan zorgen dat andere routes voor minder overlast zullen
zorgen? Erkent u deze mogelijkheid?
Antwoord 5
Routeset B+ is tot stand gekomen op basis van een unaniem advies van de
Alderstafel Lelystad uit 2014 en leidt tot het minste aantal
geluidgehinderden. Dit advies is tot stand gekomen op basis van uitgebreide
onderzoeken en consultaties, en is door het kabinet overgenomen als basis
voor het MER en het Luchthavenbesluit. Ook uit het geactualiseerde MER
blijkt dat B+ de routeset is die veilig en efficiënt is en veruit het beste
scoort op geluidsbelasting en andere milieuaspecten. In het traject van de
luchtruimherziening zijn bestaande routes geen uitgangspunt; dat geldt
derhalve ook voor de routes van en naar Lelystad Airport. Er zal dan
opnieuw gekeken worden naar de mogelijkheden en effecten van routes, welke
integrale keuzes daarin te maken zijn en of dat leidt tot aanpassing van B+
en de aansluitroutes.
Vraag 6
Erkent u dat met de openstelling van deze vliegroutes de laagvliegroutes
realiteit worden? Zo nee, kunt u dan uitleggen welke gevolgen de
openstelling van de vliegroutes heeft voor het luchtverkeer?
Antwoord 6
Het geringe aandeel bestaand klein verkeer dan nu op instrumenten vliegt
gaat gebruik maken van de B+-routes en de aansluitroutes. Dat verkeer
vliegt momenteel ook van en naar Lelystad Airport op hoogtes die over het
algemeen lager liggen dan de minimum ontwerphoogtes op de aansluitroutes.
Zie verder het antwoord op vraag 7 en 8.
Vraag 7
Kunt u zich voorstellen dat verschillende politieke partijen zich niet
serieus genomen voelen, omdat u de oproep van de provincie om
laagvliegroutes te schrappen met de openstelling van deze vliegroutes
negeert?
Vraag 8
Gaat u luisteren naar de bezwaren van de gedeputeerde staten en de
provinciale staten van Overijssel? Zo nee, waarom niet?
Antwoord op 7 en 8
Aan de zienswijzeprocedure op het wijzigingsbesluit voor het
Luchthavenbesluit is een uitgebreid participatie- en inspraakproces vooraf
gegaan, ook in/met de provincie Overijssel. Het ging daarbij om
internetconsultatie op de aansluitroutes, advies van een bewonersdelegatie,
rondetafelbijeenkomsten met regionale bestuurders en bewoners in de
verschillende regio’s. Deze inspraak- en consultatieprocessen hebben geleid
tot veel verbeteringen aan routes. Deze verbeteringen heb ik in mijn brief
van 21 februari 2018 toegelicht [2]. Voor Overijssel is
bijvoorbeeld een glijvlucht uit Duitsland mogelijk gemaakt en is
verbetering nabij Stadshagen doorgevoerd. Naar aanleiding van de
aanbevelingen uit de inspraak zijn verder diverse aanvullende waarborgen
opgenomen in het ontwerpbesluit tot wijziging van het Luchthavenbesluit
Lelystad.
Voorts heeft het ministerie in samenwerking met Luchtverkeersleiding
Nederland (LVNL) en het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK) met prioriteit
bekeken of, vooruitlopend op de integrale luchtruimherziening, de huidige
aansluitroutes van Lelystad Airport verbeterd kunnen worden, conform
verzoek van uw Kamer en de regio. Dat is mogelijk gebleken. De term
‘laagvliegen’ is ontstaan doordat vliegtuigen in het ontwerp op een aantal
delen van de route onder het Schipholverkeer moesten blijven en daardoor
niet konden doorstijgen maar een aantal kilometer ‘level moesten vliegen’.
Met de in het Startbesluit Luchtruimherziening aangekondigde verbeteringen
worden deze belemmeringen om ongehinderd door te klimmen weggenomen. Er is
daarmee de facto geen sprake meer van ‘laagvliegroutes’. De verbeteringen
zullen uiterlijk in de winter van 2021/2022 zijn doorgevoerd. Uiteraard
blijf ik met de provincies in gesprek over het traject van de
luchtruimherziening.
Vraag 9
Bent u bereid de openstelling van de vliegroutes uit te stellen, totdat er
meer duidelijkheid is over de toekomst van Lelystad Airport, de herindeling
van het luchtruim en eventueel andere vliegroutes die straks tot de
mogelijkheden behoren? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 9
Nee, de luchtruimstructuur en het routeontwerp van Lelystad Airport
betekenen een hele grote wijziging voor luchtruimgebruikers en het
luchtverkeersysteem. Het starten van de inregelperiode in november 2019
geeft de mogelijkheid om op elk politiek gewenst moment ná april 2020 open
te gaan voor handelsverkeer. Zie verder de antwoorden op vraag 2 en 3.
Vraag 10
Welke besluit ligt ten grondslag aan de openstelling van de vliegroutes? Dient de Kamer hierover niet tijdig geïnformeerd te worden? Kan de Kamer zich hierover uitspreken voordat de openstelling plaatsvindt?
Antwoord 10
Op grond van de Wet luchtvaart en het Besluit luchtverkeer 2014 worden
luchtverkeersroutes, –procedures en luchtruimstructuur vastgesteld bij
ministeriële regeling. Deze bevoegdheid komt dus mij en de staatssecretaris
van Defensie toe. Over het ontwerp van en de verbeteringen aan de routes
naar aanleiding van consultaties heb ik uw Kamer steeds geïnformeerd. Ik
heb uw Kamer op 2 juli 2019 en 5 september 2019 geïnformeerd over het
starten van de inregelperiode.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT,
drs. C. van Nieuwenhuizen Wijbenga