Antwoorden op Kamervragen van het Kamerlid Kerstens (PvdA) over Limburgse zorgaanbieders die onterecht miljoenenwinsten opstreken. (2019Z14846)
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het bericht ‘Zorgbedrijven kregen te veel’? [1]
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Deelt u de mening dat het onbegrijpelijk is dat de financiële
verantwoording over de jaren 2015 en 2016 nog steeds niet is afgerond? Kunt
u uitleggen hoe dit mogelijk is?
Antwoord 2
De gemeente Maastricht heeft aangegeven dat voor de jaren 2015 en 2016 de
eindafrekeningen voor geleverde productie, oftewel geleverde zorg, in
respectievelijk 2016 en 2017 afgerond zijn. Het besproken onderzoek was
geen productieonderzoek maar een zogenaamd ‘Arrangementen tarieven
onderzoek’, hetgeen inhoudt dat gekeken is of de zorgaanbieders in 2014
juiste informatie hebben verstrekt op basis waarvan de tarieven zijn
vastgesteld. De regio Zuid-Limburg heeft in die periode 200
dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s) afgesloten die allemaal apart per
zorgaanbieder door de gemeente Maastricht beoordeeld zijn. Om dit mogelijk
te maken moesten alle zorgaanbieders de in 2014 aangeleverde informatie
opnieuw aan de gemeente Maastricht aanleveren maar dan getoetst door een
accountant. Omdat het onderzoek in de 2e helft van 2016 is
gestart en veel zorgaanbieders meer tijd nodig hadden om de gevraagde
informatie aan te leveren en diverse zorgaanbieders weigerden mee te werken
aan het onderzoek, heeft naar zeggen van de gemeente de controle vertraging
op gelopen.
Vraag 3
Welke stappen worden ondernomen ten aanzien van de 50 zorgaanbieders bij
wie bevindingen van verrekeningen zijn gedaan?
Antwoord 3
De gemeente Maastricht geeft het volgende aan. Nadat de controle heeft
plaats gevonden en de zorgaanbieder door de gemeente Maastricht in de
gelegenheid is gesteld te reageren, heeft de gemeente Maastricht
zorgaanbieders de mogelijkheid gegeven een vervolggesprek te voeren met een
onafhankelijk adviseur die niet bij het onderzoek betrokken is geweest. De
onafhankelijk adviseur toetst naar aanleiding van opmerkingen van de
zorgaanbieder of er op de eerdere vaststelling een aanpassing moet plaats
vinden. Als er geen reden is om af te wijken wordt het advies afgegeven aan
de directeur Sociaal Domein bij de gemeente Maastricht om te besluiten om
tot verrekening over te gaan. Dit besluit kan leiden tot een terugvordering
of een uitbetaling.
Vraag 4
Zal de samenwerking tussen de gemeenten in kwestie en deze 50
zorgaanbieders worden gecontinueerd? Zo ja, zal dit plaatsvinden onder
extra streng toezicht op declaraties?
Antwoord 4
De Gemeente Maastricht heeft aangegeven dat in alle gevallen de
samenwerking met de zorgaanbieders is gecontinueerd, omdat de afgesloten DVO slechts ruimte biedt voor ontbinding in
geval van vaststelling van fraude. Fraude is niet vastgesteld bij de
aanbieders. Er zijn wel veel administratieve invulfouten geconstateerd. Dit
heeft ertoe geleid dat de hele controle cyclus is verscherpt en daar waar
nodig is aangepast.
Vraag 5
Welke reden dragen de twee zorgaanbieders aan die naar de rechter zijn
gestapt?
Antwoord 5
Beide zorgaanbieders hebben bezwaar gemaakt omdat ze het niet eens zijn met
de korting op de tarieven. Ook heeft men aangegeven dat de geboden zorg
niet past binnen het arrangementensysteem [1] dat
door de Zuid-Limburgse gemeenten is gehanteerd. De aanbieders hebben
destijds, bij het aangaan van de DVO 2015, ingestemd met het
arrangementensysteem en de korting op de tarieven. Bij de eerste zitting
heeft de rechter geoordeeld tot terugbetaling aan de gemeente. Het bezwaar
van de tweede aanbieder is nu nog onder de rechter.
Vraag 6
Kunt u zich voorstellen dat het voor burgers lastig te verkroppen is dat
feiten en cijfers geheim worden gehouden omdat deze zaken fraude publiek
geld betreffen?
Vindt u dat gemeenten volstrekt transparant moeten zijn naar hun
gemeenteraad (en daarmee naar hun inwoners) wanneer het gaat om zorggeld
dat om allerlei redenen, bijvoorbeeld zoals hier aan de orde, niet aan zorg
kan worden besteed? Zo ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat dat gebeurt?
Vraag 7
Kunt u zich tevens voorstellen dat de gemeenteraad van Maastricht het
gevoel bekruipt dat zij haar controlerende taak niet kan uitvoeren doordat
informatie niet voldoende beschikbaar wordt gemaakt? Begrijpt u ook dat dit
geen vertrouwen schept bij de inwoners van de gemeente? Zo ja, wat gaat u
doen om deze situatie te verbeteren?
Antwoord vraag 6 en 7
Ik vind het belangrijk dat gemeenten transparant zijn over de uitgaven van
zorggeld. Het is de taak van de gemeenteraad om het college van
burgemeester en wethouders te controleren. De gemeenteraad van Maastricht
voert zijn taak uit door hierover vragen te stellen. Het college van
burgemeester en wethouders van Maastricht heeft de gemeenteraad op 24 juni
2019 geïnformeerd over rechtmatigheidsonderzoeken in het Sociaal Domein [1]. De
gemeenteraad Maastricht heeft hierover schriftelijke vragen gesteld. Naar
aanleiding van de antwoorden van haar college burgemeester en wethouders
heeft de gemeenteraad vervolgvragen gesteld. Gemeente Maastricht heeft
aangegeven dat die na hun zomerreces worden beantwoord omdat het
aanvullende uitwerking vereist.
Vraag 8
Deelt u de mening dat het uiterst zorgwekkend is dat berichten over
gigantische winstmarges, miljoenenwinsten en gevallen van fraude de
afgelopen periode toenemen? Heeft u het idee dat het hier ‘het topje van de
ijsberg’ betreft’?
Antwoord 8
Zoals ook aangegeven in de brief “Investeringsmogelijkheden voor
zorgaanbieders en het bevorderen van kwaliteit en een transparante,
integere en professionele bedrijfsvoering” die mede namens de minister van
Medische zorg en Sport en de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn
en Sport op 6 juli jl. naar uw Kamer is gestuurd, vind ik excessieve
winsten maatschappelijk onacceptabel. De maatregelen die in deze brief
worden genoemd moeten dergelijke uitwassen in de toekomst voorkomen. Voor
zover deze excessieve winsten voortvloeien uit fraude of andere
onrechtmatigheden zal daar door het toezicht uiteraard nu al streng tegen
worden opgetreden. De precieze omvang van fraude in de zorg is echter
lastig te kwantificeren, omdat fraude per definitie heimelijk plaatsvindt
en we niet weten wat we niet weten. Eind september ontvangt uw Kamer de
tweede voortgangsrapportage over het Programma Rechtmatige zorg 2018-2021
met de voortgang van de aanpak van fouten en fraude in de zorg.
Vraag 9
Bent u bereid deze situatie te monitoren en de Kamer te informeren in geval
van gelijksoortige zaken?
Vraag 10
Hoe groot bedraagt volgens u het bedrag aan zorggeld dat jaarlijks verloren
gaat door bijvoorbeeld fraude, torenhoge winsten en allerlei ongewenste
constructies bij aanbieders die door gemeenten worden gecontracteerd?
Antwoord vraag 9 en 10
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de rechtmatige uitvoering van de Wmo
2015 en de Jeugdwet. Het is dan ook aan hen of zij cijfers over
onrechtmatigheden registreren en/of publiceren. Het is mij niet bekend of
iedere gemeente dergelijke cijfers bijhoudt en of dit op dezelfde wijze
gebeurt.
Vraag 11
Bent u nu steeds meer zaken ‘boven water komen’ bereid (al dan niet
steekproefsgewijs) extra onderzoek te (laten) verrichten naar aanbieders
die door gemeenten zijn gecontracteerd?
Vraag 12
Gelooft u nog steeds dat bijvoorbeeld het dwingend voorschrijven van
toetsing vooraf (of andere maatregelen om controle en toezicht te
versterken) bij aanbieders die door gemeenten worden gecontracteerd niet
nodig is?
Antwoord vraag 11 en 12
Gemeenten zijn in het kader van de Wmo 2015 verantwoordelijk voor het
formuleren van kwaliteitscriteria en het contracteren van aanbieders.
Derhalve kunnen gemeenten ook zelf specifieke voorwaarden stellen waar
zorgaanbieders aan dienen te voldoen. Bij de contractering van een
aanbieder en de levering van ondersteuning is het aan de gemeente te
beoordelen of deze voldoen aan de lokaal vastgestelde kwaliteitseisen. Dit
vraagt van gemeenten goed opdrachtgeverschap in de vorm van contractbeheer
inclusief een beoordeling van de rechtmatigheid en doelmatigheid van de
uitgaven. Dit is de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Ik stimuleer en
ondersteun gemeenten daarbij, onder meer via het Programma rechtmatige zorg
en het Programma inkoop sociaal domein. Een goed voorbeeld is de toolbox
zorgfraude die door de regio Twente is ontwikkeld. Daarin is onder meer
opgenomen dat zorgaanbieders die in het verleden aantoonbaar hebben
gefraudeerd, of waar de kwaliteit ernstig ondermaats was, worden
uitgesloten van de gunning. Zorgaanbieders moeten eerst aantonen dat ze
financieel gezond zijn.
[1] De Limburger, 1 juli 2019
[1] Verblijf is opgebouwd uit een arrangement begeleiding en/of behandeling (individueel en/of groep) waar bovenop een etmaaltarief voor het verblijf wordt gezet.