Geachte Voorzitter,
Hierbij zend ik u, al eigenaar van de NVWA, mede namens de minister van Buitenlandse Zaken, de antwoorden op de vragen van de leden Lodders en Weverling (beiden VVD) over de voorbereiding op de Brexit van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), ingezonden op 27 december 2018. Deze antwoorden hebben betrekking op het gehele werkterrein van de NVWA.
Carola Schouten
Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
1
Kunt u een uitgebreide actualisatie geven over de voorbereiding op de
brexit door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)?
Antwoord
Ja. In aanvulling op het rondetafelgesprek over de verzamelwet Brexit dat 5
december jl. met de commissie Europese Zaken van uw Kamer heeft
plaatsgevonden, kunt u onderstaande antwoorden als de gevraagde
actualisatie beschouwen.
2
Kunt u aangeven of er externe partijen zijn, zoals bij de douane is
gebeurd, die onderzoek hebben gedaan naar de voortgang in de voorbereiding
op de Brexit? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid deze informatie met
de Kamer te delen?
Antwoord
De NVWA heeft kennisgenomen van het Ernst & Young onderzoek dat de
douane heeft laten uitvoeren. De NVWA herkent diverse gelijksoortige
aandachtpunten en neemt deze mee in haar verdere voorbereiding. Daarnaast
heeft de NVWA een coördinator aangesteld die nogmaals nagaat of er nog
aanvullende maatregelen nodig zijn. De NVWA zag geen aanleiding om een
dergelijk extern onderzoek te laten uitvoeren.
3
Kunt u een overzicht geven van de op 29 maart 2019 benodigde locaties om
controles in het kader van de brexit uit te kunnen voeren? Kan per locatie
worden aangegeven wat de stand van zaken is, zoals de huisvesting,
inrichting, testdraaien, enzovoorts?
Antwoord
De veterinaire exportkeuringen vinden verspreid in Nederland bij
slachthuizen, koel- en vrieshuizen en andere locaties, zoals boerderijen en
verzamelplaatsen, plaats. Voor extra exportkeuringen van producten van
dierlijke oorsprong als gevolg van de Brexit is geen uitbreiding van
huisvesting nodig. Ook zijn de bestaande ICT-systemen geschikt voor de
verstrekking van extra certificaten.
De veterinaire importcontroles dienen aan de Europese buitengrens plaats te
vinden op inspectieposten aan de buitengrens. Inspectieposten zijn private
ondernemingen. De NVWA voert daar keuringen uit, maar is niet
verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering hiervan. Een inspectiepost dient
erkend te zijn door de Europese Commissie. De Europese Commissie heeft de
garantie gegeven dat aanvragen voor een nieuwe inspectiepost die uiterlijk
15 februari 2019 zijn ingediend, op tijd afgehandeld zijn voor 29 maart
2019. Om de bestaande import van levende dieren en producten van dierlijke
oorsprong te kunnen continueren zijn namelijk nieuwe inspectieposten nodig.
Dit speelt onder andere op de Noordoever van Rotterdam bij twee
ferryterminals buiten de huidige buitengrensinspectiepostgebieden. Ook
andere lidstaten bereiden aanpassingen van
buitengrensinspectiepostengebieden voor.
Op de luchthavens en in de zeehavens zijn de benodigde inspectieposten voor keuringen veelal aanwezig. Bij de bestaande keurpunten lijkt er voldoende ruimte voor de te verwachten extra keuringen als gevolg van de terugtrekking. De opslagcapaciteit voor aangehouden partijen kent wel grenzen. Met het bedrijfsleven worden mogelijkheden verkend om die eventueel te verruimen.
Voor de invoer van levende dieren bestaan er nu inspectieposten op Schiphol
airport en Maastricht Aachen airport. Levende dieren zouden bij een no deal scenario dus alleen direct in Nederland via het
luchtverkeer geïmporteerd kunnen worden. Een andere optie kan zijn via een
andere lidstaat als daar een erkende inspectiepost voor de import van
levende dieren bestaat. Op dit moment bestaat er in andere lidstaten aan de
gehele West-Europese kust van de Europese Unie (EU) geen erkende
inspectiepost voor de import van levende dieren in een zeehaven. Over het
opzetten van een importkeurpunt voor levende dieren in de zeehaven van
Rotterdam vinden gesprekken plaats met mogelijk geïnteresseerde
ondernemers.
4
Kunt u aangeven hoeveel fte personeel er op 29 maart 2019 nodig is? Hoeveel
fte is hiervan geworven? Hoeveel fte is voldoende opgeleid om haar taken te
kunnen uitvoeren?
Antwoord
Het extra aantal medewerkers dat na 29 maart daadwerkelijk nodig is, is met
name bij de exportcertificering afhankelijk van de eisen die de Britse
overheid stelt. De Britse overheid heeft aangegeven vooralsnog geen
aanvullende importeisen te stellen op veterinaire en fytosanitaire
goederen, voor zover geen plantenpaspoort is vereist. Hoe lang dat zo
blijft is echter onduidelijk. Daarom bereidt de NVWA zich voor op een worst
case scenario.
In een worst case scenario wordt uitgegaan van gelijk blijvende
handelsstromen en fysieke keuringen van alle partijen die moeten worden
voorzien van papieren certificaten met natte handtekening en stempel. In
dit worst case scenario zijn 143 fte nodig, waarvan ruwweg een derde voor
importcontroles en twee derde voor exportcertificering.
Van de 143 fte betreft het 100 fte aan toezichthoudende dierenartsen,
waarvan 20 fte voor de import en 80 fte voor de export. De opleiding van de
20 dierenartsen voor de importcontroles is in volle gang en afgerond voor
29 maart. Daarnaast worden dierenartsen geworven en opgeleid voor de
exportcertificering. De eerste tranche van 22 doorloopt momenteel de
opleiding. Een tweede tranche van 36 niet-Nederlandstalige dierenartsen
start met ingang van april 2019 met de taaltraining. Deze dierenartsen zijn
vanaf april 2020 volledig inzetbaar, na het doorlopen van een 18 wekende
durende full time opleiding Nederlands en de daarop aansluitende reguliere
opleiding. De overige 22 fte aan toezichthoudende dierenartsen moet nog
worden geworven. De NVWA is op dit moment ook bezig met de werving van de
overige 43 fte (niet-dierenartsen).
Naast de benodigde dierenartsen en assistent-inspecteurs is ook aanvulling
op diverse andere plaatsen voorzien. Zo worden bijvoorbeeld voor het
fytosanitaire domein 5 fte geworven en opgeleid voor zeer specifieke
inspectie- en expertisetaken en het Nationaal Referentie Centrum van de
NVWA.
De NVWA werkt stelselmatig aan het verhogen van de efficiency bij de inzet
van dierenartsen. In 2019 kunnen de reeds geruime tijd geleden in gang
gezet maatregelen tien tot maximaal twintig fte opleveren. Deze maatregelen
nemen niet weg dat de NVWA in het worst case scenario gedurende
ongeveer een jaar kan kampen met een tekort van enkele tientallen
dierenartsen. Mocht dit scenario zich aandienen, dan is strikte
herprioritering van de totale inzet van dierenartsen noodzakelijk. Het is
niet uitgesloten dat het niveau van dienstverlening aan bedrijven gedurende
die periode moet worden aangepast. Dit kan onder meer betekenen dat
exportcertificeringen op andere momenten zullen plaatsvinden dan door
bedrijven is aangevraagd.
5
Kunt u aangeven hoeveel extra fte er na de brexit nog geworven gaat worden?
Antwoord
De werving voor 36 dierenartsen is in volle gang. Er zijn ruimschoots
voldoende aanmeldingen voor de opleiding die in april start. Daarna zal de
werving doorgaan totdat het benodigde aantal medewerkers is behaald.
6
Op welke manier zijn andere toezichthouders, zoals het
Kwaliteits-Controle-Bureau, Naktuinbouw, Nederlandse Algemene
Keuringsdienst, Bloembollenkeuringsdienst en het Centraal Orgaan voor
Kwaliteitsaangelegenheden in de Zuivel, betrokken bij de voorbereiding op
de Brexit?
Antwoord
In voorbereiding op de Voorjaarsnota 2018 is een eerste inventarisatie
gemaakt van de per toezichthouder verwachte impact van een no deal
scenario en de eventuele voorbereidingen hierop. Zij bereiden zich nu net
als de NVWA voor op het onverhoopte no deal scenario. Dit gebeurt
in nauw overleg met mijn departement, de NVWA en het aan hun toezicht
onderworpen bedrijfsleven.
7
Kunt u aangeven of er een masterplanning beschikbaar is voor de
voorbereiding op de brexit door de NVWA? Zo nee, bent u bereid deze alsnog
op te stellen? Zo ja, bent u bereid deze met de Kamer te delen? Zijn er
tussendoelen geformuleerd en voldoet de NVWA aan deze gestelde
tussendoelen?
Antwoord
Ja, er is een interne masterplanning met tussendoelen, die steeds verder
worden verfijnd, onder meer naar aanleiding van de analyses en simulaties
die de komende periode worden uitgevoerd. De NVWA ligt vooralsnog op koers
met haar voorbereidingen voor de terugtrekking.
8
Zijn er locaties waar de NVWA op dit moment nog geen controleactiviteiten
uitvoert maar dat na de Brexit op 29 maart 2019 wel zal moeten doen?
Antwoord
Ik verwijs u hiervoor naar mijn antwoord onder vraag 3.
9
Hoeveel locaties zijn dit en wat is de voortgang met betrekking tot de
werkzaamheden die hiervoor verricht moeten worden?
Antwoord
Ik verwijs u hiervoor naar mijn antwoord onder vraag 3.
10
Kunt u aangeven of de IT, zowel de hardware als de software, beschikbaar
is, getest is, en op 29 maart 2019 voldoende operationeel kan zijn? Zo nee,
waar schort het op dit moment nog aan.
Antwoord
De IT-systemen (hardware en software) ondergaan de komende weken een
stresstest. Hiermee worden gezien de eerdere voorbereidingen geen problemen
verwacht. De vulling van de systemen met eisen, dekkingen en formats vindt
de komende weken eveneens plaats. Hierbij moet worden aangemerkt dat dit
gebeurt op basis van een voorlopige inschatting van de eisen, dekkingen
& formats die de Britse overheid na de terugtrekking mogelijk gaat
vereisen.
Een punt van zorg blijft of bedrijven tijdig zorgen dat ze na de
terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk (VK) gebruik kunnen maken van de
IT-systemen voor import- en exportcontroles, in het bijzonder E-CertNL,
eHerkenning en EKS. Het bedrijfsleven is op het belang hiervan via allerlei
kanalen geattendeerd, zoals het Brexit-loket, de internetsite van de NVWA,
via de keuringsdiensten, brancheverenigingen en tijdens
stakeholderbijeenkomsten. Bedrijven die tot het laatste moment wachten met
het regelen van hun aansluiting op de overheidssystemen, lopen het risico
dat zij pas na de terugtrekking daadwerkelijk van deze systemen gebruik
kunnen maken. Het bedrijfsleven wordt hierop de komende weken nogmaals
geattendeerd.
11
Is de NVWA voor haar IT-systemen afhankelijk van andere partijen, lidstaten
of Brussel? Zo ja, waarvan en op welke onderdelen?
Antwoord
Nederland moet van diverse typen zendingen melding maken aan Brussel via
het systeem Traces. Dat blijft onveranderd. Het VK zal wellicht geen
aansluiting op dit systeem en andere systemen meer hebben. Besluitvorming
daarover is een verantwoordelijkheid van de Europese Commissie en vergt
inrichting van een (tijdelijk) andere workflow.
12
Kunt u aangeven of er een overzicht is gemaakt van de werkzaamheden en of
de werkzaamheden op schema lopen zodat op 29 maart 2019 het een en ander
operationeel kan zijn?
Antwoord
Ik verwijs u hiervoor naar mijn antwoord onder de vragen 4 en 7.
1
Welke risico’s ziet u ten aanzien van de voortgang?
Antwoord
De voorbereidingen van de NVWA voor de Brexit liggen op schema. Mochten
zich zaken voordoen die een grote aanspraak maken op de capaciteit van de
NVWA of een van de keuringsdiensten, bijvoorbeeld een grote
dierziekteuitbraak of een fytosanitair incident, dan kan dit de
voorbereidingen van de terugtrekking beïnvloeden.
14
Kunt u een actueel overzicht van de beschikbare middelen geven waarin is
aangeven welke middelen inmiddels zijn ingezet en/of aanbesteed zijn? Kunt
u hierin een onderscheid maken tussen de NVWA en overige
landbouwgerelateerde keuringsdiensten?
Antwoord
Ik heb voor de aanloopkosten in totaal 14,2 miljoen euro beschikbaar
gesteld aan de NVWA ten behoeve van de Brexit-werkzaamheden. In 2018 is
hiervan 2,5 miljoen euro ingezet. Voor de keuringsdiensten (o.a. COKZ,
Naktuinbouw en KCB) is in totaal 5 miljoen euro beschikbaar voor
aanloopkosten, hiervan is circa 2 miljoen euro in 2018 besteed.
15
Is er inmiddels voldoende afstemming over de werkvormen met bijvoorbeeld de
douane en/of de Koninklijke Marechaussee? Zo nee, wanneer worden deze
afspraken gemaakt?
Antwoord
Er is een constructieve samenwerking met de andere toezichthouders, waarin
enkele bestaande afspraken indien relevant voor de Brexit, worden
geactualiseerd.