2018Z02854
Vragen van het lid Leijten (SP) aan de Ministers van Buitenlandse Zaken en van Justitie en Veiligheid over het bericht «EU-geld vloeide naar familie Orban» (ingezonden 19 februari 2018).

Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het bericht «EU-geld vloeide naar familie Orban»?1

Vraag 2
Erkent u dat berichten over fraude met EU-gelden het draagvlak ondermijnt? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat u hieraan doen?

Vraag 3
Kunt u bevestigen dat het bedrijf Elios, gerelateerd aan de schoonzoon van premier Orban, betrokken was bij een mogelijke criminele samenzwering die de Europese Unie 40 miljoen euro heeft gekost? Wat is de precieze relatie tussen de schoonzoon van Orban en Elios, nu en in het verleden?

Vraag 4
Vindt u het ook opvallend dat bij alle onderzochte opdrachten waarbij Elios gegund werd met EU-steun de straatverlichting in Hongaarse gemeenten te vernieuwen, onregelmatigheden zijn geconstateerd, en in 17 gevallen zelfs georganiseerde fraude, aldus de Europese antifraude-waakhond Olaf?

Vraag 5
Klopt het dat Elios geen concurrenten hoefde te duchten bij openbare aanbestedingen, omdat het bedrijf als enige «ervaring» had kunnen opdoen met het aanleggen straatverlichting, een randvoorwaarde voor het winnen van een aanbesteding, terwijl het bedrijf wel steeds als duurste uit de bus kwam? Erkent u dat hier derhalve geen sprake is geweest van een eerlijke «openbare aanbesteding», en dat dus ook niet is voldaan aan alle voorwaarden die verbonden zijn aan de besteding van EU-geld?

Vraag 6
Klopt het dat de Hongaarse justitie pas nader onderzoek aankondigde nadat de oppositiewebsite 24.hu het rapport in handen wist te krijgen, terwijl het genoemde rapport als sinds eind vorig jaar bij de Hongaarse regering ligt? Zo ja, bent u bereid uw evenknie van het Hongaarse Ministerie van Justitie hierop aan te spreken, bijvoorbeeld tijdens de volgende JBZ-Raad?2

Vraag 7
Deelt u de opvatting dat dit incident helaas past in een breder patroon in Hongarije, onder andere gestaafd door het feit dat bij 36% van de grote projecten die met EU-subsidies worden betaald, er telkens sprake was van slechts één gegadigde, zoals bleek uit onderzoek van de parlementaire begrotingscommissie van het Europees parlement? Kunt u uw antwoord toelichten?

Vraag 8
Is er sprake van zelfverrijking bij deze praktijken? Zo ja, betreft dat politici of hun verwanten?

Vraag 9
Erkent u dat de «felle houding tegenover de EU lastig te rijmen valt met de gretigheid waarmee de Europese gelden in Boedapest worden geïncasseerd», als het gaat om de houding van Orban? Zo ja, tot welke stappen bent u bereid om een einde te maken aan deze onwenselijke situatie?

Vraag 10
Deelt u de mening van de Europese Rekenkamer dat controleprocedure en besluitvorming tot mogelijke sancties tergend lang duren?3

Vraag 11
Wat vindt u van het voorstel van de Europese Rekenkamer om hangende het onderzoek subsidieverstrekking op te schorten?

Vraag 12
Erkent u dat er geen enkele sprake kan zijn van een hogere afdracht van Nederland aan de Europese meerjarenbegroting zolang dit soort verhalen regelmatig de ronde doen en de Europese Rekenkamer jaar in jaar uit aan de bel trekt? Kunt u uw antwoord toelichten?

1 Trouw (13 februari 2018): «EU-geld vloeide naar familie Orban»
2 Trouw (13 februari 2018): «Toenemende zorgen om oligarchen die ongehinderd in de EU-kas grijpen»
3 NRC (13 februari 2018): «Corruptie in de EU ondermijnt saamhorigheid»