Hierbij bieden wij u de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de leden Koopmans en Bosman over het bericht ‘Rusland: buitenlandse marineschepen niet zomaar langs kust Siberië’. Deze vragen werden ingezonden op 4 december 2018 met kenmerk 2018Z22893.
|
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Stef Blok |
De Minister van Defensie, Ank Bijleveld-Schouten |
Antwoorden van de Minister van Buitenlandse Zaken en de Minister van Defensie op vragen van de leden Koopmans en Bosman (VVD) over het bericht ‘Rusland: buitenlandse marineschepen niet zomaar langs kust Siberië’.
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht 'Rusland: buitenlandse marineschepen niet meer zomaar langs kust Siberië'? 1)
Antwoord
Ja.
Vraag 2
Klopt het dat de Russische autoriteiten vanaf nu wensen te worden ingelicht
alvorens buitenlandse (marine)schepen gebruik willen maken van de
Noordelijke Zeeroute?
Antwoord
Mikhail Mizintsev, Hoofd Nationaal Defensie Centrum van het Russische Ministerie van Defensie, deed tijdens een bijeenkomst voor Russische ambtenaren de uitspraak dat vanaf 2019 een meldingsplicht zou gaan gelden voor buitenlandse marineschepen die willen varen over de Noordelijke Zeeroute.
Over de precieze inhoud en reikwijdte van de (mogelijk voorgenomen) maatregel is niets bekend.
Vraag 3
Klopt het dat het (ook) internationale wateren betreft? Zo ja, hoe verhoudt
dit besluit zich dan tot het zeerecht?
Antwoord
De precieze inhoud en reikwijdte van de (mogelijk voorgenomen) maatregel is niet bekend. Om die reden is het ook niet mogelijk om aan te geven hoe een dergelijk voorstel zich tot het internationaal recht van de zee zou verhouden.
In algemene zin geldt dat op basis van het internationaal recht van de zee buitenlandse marineschepen recht hebben op onschuldige doorvaart in de territoriale zee en vrijheid van navigatie in de exclusieve economische zone. Het vereisen van voorafgaande notificatie in deze zeegebieden zou in strijd zijn met het recht op onschuldige doorvaart en de vrijheid van navigatie. In de binnenwateren van Rusland mag voorafgaande notificatie wel worden vereist.
Vraag 4
Deelt u de zorg dat dergelijke claims de internationale handel, stabiliteit
en mogelijk ook de wetenschap – nu en in de toekomst - kunnen schaden?
Antwoord
Daar de precieze inhoud van de (mogelijk voorgenomen) maatregel niet bekend is, kan het kabinet niet in een appreciatie voorzien. Wel is het kabinet van mening dat het internationaal recht van de zee moet worden nageleefd en er geen onnodige beperkingen moeten worden opgelegd aan de zeevaart. De Minister van Buitenlandse Zaken heeft dat beginsel ook onderstreept tijdens de NAVO-ministeriële bijeenkomst (4-5 december jl.) en de OVSE-ministeriële bijeenkomst van 6 december jl..
Vraag 5
Kunt u zich de oproep van het lid Becker inzake het herijken van de Arctische strategie in 2019 herinneren? 2) Zo ja, kunt u al inschatten wanneer de Kamer deze strategie, of de herijking van de vorige, kan verwachten?
Antwoord
Ja. Ik bevestig hierbij mijn toezegging dat er een update van het veiligheidsdeel van de Nederlandse Polaire Strategie 2016-2020 komt. Daarin zal ik ingaan op de veiligheidsrisico’s rond het Noordpoolgebied en wat dit betekent voor verbindingen die onze veiligheid en welvaart genereren ( flow security). Want voedsel, grondstoffen, andere goederen en ook diensten moeten ongestoord kunnen worden ingevoerd en uitgevoerd.
Deze update zal u medio 2019 in de vorm van een Kamerbrief worden toegestuurd. In 2020 volgt een geheel geactualiseerde Polaire Strategie 2021-2025.
Vraag 6
Hebt u tevens kennisgenomen van de diverse berichten over toegenomen Russische onderzeebootactiviteit 3), de (voorbereiding van) plaatsing van Russische raketsystemen 4) en de bouw van een nieuwe militaire basis 5) in de Arctische regio? Zo ja, hoe beoordeelt u deze berichten? Deelt u de zorgen over deze militaire activiteit, in het bijzonder gezien de recente berichtgeving over Russische provocatie van Nederlandse en Britse mariniers in de regio, zoals recent beschreven door de commandant van het Korps Mariniers? 6)
Antwoord
Het kabinet heeft hiervan kennisgenomen. Zoals ook in de Kamerbrief van 19 oktober jongstleden (kamerstuknummer 33694-22) staat vermeld, is er sprake van een veranderende veiligheidsomgeving. De uitbreiding van de Russische militaire activiteiten in diverse regio’s en de plaatsing van Russische raketsystemen aan de grenzen van de NAVO zijn enkele voorbeelden van deze toegenomen Russische assertiviteit. Ten aanzien van de voornemens van het kabinet aangaande de versterking van de NAVO verwijs ik u naar het ‘Nationaal Plan Defensie-uitgaven ten behoeve van de NAVO’ dat u op vrijdag 14 december jl. toeging.
Het kabinet houdt de militaire opbouw van de Russische Federatie nauwlettend in de gaten, maar blijft zich tegelijkertijd inspannen om de dialoog met Rusland gaande te houden, zowel via bilaterale diplomatieke kanalen als via de EU en de NAVO. Het kabinet heeft daarbij speciale aandacht voor het voorkomen van misverstanden, incidenten en spanningen, die kunnen voortkomen uit bewuste of onbewuste provocaties.
Vraag 7
Bent u bereid in de nieuwe Arctische strategie in te gaan op de recente geopolitieke ontwikkelingen in de regio, de betekenis van de toegang tot de Noordelijke Zeeroute, de maatregelen die worden getroffen om stabiliteit in deze regio te garanderen en hoe de Nederlandse strategie zich verhoudt tot de Geïntegreerde Buitenland- en Veiligheidsstrategie (GBVS) en de Defensienota enerzijds en de diverse relevante strategieën van onze bondgenoten anderzijds?
Antwoord
De nieuwe arctische strategie zal ook de recente geopolitieke ontwikkelingen in de regio en de betekenis van de toegang tot de Noordelijke Zeeroute adresseren waarbij de Geïntegreerde Buitenland- en Veiligheidsstrategie (GBVS) en de Defensienota enerzijds en de diverse relevante strategieën van onze bondgenoten anderzijds mede in beschouwing worden genomen.
2) Kamerstuk 33 694, nr. 19.
4) https://www.newsweek.com/russia-new-missiles-war-arctic-us-looks-north-1231985
5) https://thebarentsobserver.com/en/2018/09/russia-builds-another-military-base-east-arctic
