Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de schriftelijke vragen die zijn gesteld door de leden Fritsma en Wilders (beiden PVV) over ‘De enorme toename van criminaliteit in Kampen door asielzoekers’.
Deze vragen werden ingezonden op 22 oktober 2018 met kenmerk 2018Z18999.
Om u vragen zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden, bied ik u hierbij ter aanvulling ook data van de monitorberichten handhaving en toezicht aan afkomstig van het Nationaal Vreemdelingen Informatie Knooppunt (NVIK monitor asielinstroom/asielpopulatie, zaaknr. 2018-2402). Deze data is recent verzameld en zal binnenkort openbaar worden gemaakt middels de online kanalen van de politie.
Het monitorbericht komt tot stand door gegevens uit de Politie Suite Handhaving Vreemdelingen (PSH-V), waarin gegevens staan van vreemdelingen, te analyseren en te koppelen aan gegevens uit bijvoorbeeld de Basis Voorziening Handhaving (BVH) van de politie. Op die manier kunnen personen met de status ‘verdachte’ in BVH gekoppeld worden aan hun status in het vreemdelingenproces. Voor deze dataverzameling zijn personen geselecteerd die in elk geval als “verdachte” zijn aangemerkt in genoemde periode. Geselecteerde personen zijn dus verdacht van een strafbaar feit en nog niet veroordeeld.
Deze gegevens zijn een momentopname, want personen kunnen een andere status krijgen binnen BVH en binnen de vreemdelingenketen. Daarnaast kan er sprake zijn van een registratie-effect, doordat de politie meer waakzaam is als het gaat om incidenten met betrekking tot vreemdelingen en AZC’s. Naast gegevens van de politie worden ook gegevens van ketenpartners gebruikt voor de monitor. De monitor geeft geen duiding aan fenomenen, het is een louter cijfermatig overzicht.
Ik hecht eraan te vermelden dat de openbaar gemaakte documenten oorspronkelijk zijn opgesteld voor intern gebruik van de politie om het lokale gezag en ketenpartners te kunnen informeren. De politie gebruikt de rapportages om zelfstandig mogelijke fenomenen waar te nemen en zo in een vroeg stadium te kunnen anticiperen op in te zetten capaciteit. De informatie is, naast een aantal openbare bronnen, afkomstig uit de registratiesystemen van de politie.
Ik heb u meerdere malen middels de rapportage vreemdelingenketen (RVK) geïnformeerd over incidenten op en rondom COA locaties. Dat is andere informatie dan u hier verstrekt krijgt. Dit betreft namelijk informatie die ziet op criminele feiten en niet op overlastincidenten specifiek gerelateerd aan COA locaties. Zowel de bron als de insteek is anders.
In de eerste helft van volgend jaar zal weer een incidentenoverzicht verschijnen. Zoals eerder aan u gemeld ben ik de opzet van het incidentenoverzicht aan het herzien. Ik wil graag in de toekomst nadruk leggen op hoe, middels data-analyse, te komen tot vroegsignalering van overlast en criminaliteit door asielzoekers.
De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid,
Mark Harbers
2018Z18999
Vragen van de leden Fritsma en Wilders (beiden PVV) aan de staatssecretaris
van Justitie en Veiligheid over de enorme toename van criminaliteit in
Kampen door asielzoekers. (ingezonden 22 oktober 2018)
1
Kent u het bericht dat Kampen wordt geconfronteerd met een enorme
toename van criminaliteit door asielzoekers die verblijf hebben in het
asielzoekerscentrum (AZC) te Dronten?
Antwoord vraag 1
Ja.
2
Hoe kan het dat criminele asielzoekers in Kampen en andere plaatsen nog
steeds hun gang kunnen gaan, terwijl u meerdere malen heeft toegezegd
deze overlast tegen te gaan?
3
Waarom worden deze criminele asielzoekers niet snel afgewezen,
vastgezet en uitgezet? Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat dit wel
gebeurt?
Antwoord vragen 2 en 3
Voorop staat dat overlastgevend gedrag, zoals wordt veroorzaakt door een kleine groep bewoners van het AZC te Dronten als ook door bewoners van een aantal andere asielzoekerscentra, volstrekt onacceptabel is en vraagt om een harde aanpak.
De mate waarin overlast voorkomt fluctueert, en de aard en achtergrond van de overlast is divers. Dit vraagt dan ook om een casusgerichte aanpak waarbij door de lokaal betrokken partijen (migratieketen, gemeenten, politie en het openbaar ministerie) wordt bezien welke maatregelen moeten worden ingezet om overlastgevers aan te pakken.
Naar aanleiding van incidenten tijdens de hoge asielinstroom zijn er reeds vele maatregelen genomen om overlastgevers aan te pakken. U bent hierover diverse malen geïnformeerd[1] . Het gaat onder meer om de invoering van snellere procedures voor evident kansarme asielaanvragen, de opening van twee extra begeleiding- en toezichtlocaties (ebtl’s) en het eerder in vreemdelingenbewaring stellen van overlastgevers. Ook heeft COA het maatregelenbeleid aangescherpt waardoor er nadrukkelijker aandacht is voor het verbod op onaanvaardbaar gedrag, de sancties die hierop staan (zoals het inhouden van leefgeld of het beperken van opvang) en het doen van aangifte in geval van incidenten. Daarnaast is ingezet op de intensivering van lokaal casusoverleg tussen de migratieketen, politie, het openbaar ministerie en gemeenten. Hierin worden individuele overlastgevers en groepen besproken en kunnen gericht maatregelen worden genomen, zoals het uit elkaar halen van groepen, het opleggen van gebiedsgeboden en een dagelijkse meldplicht.
Naar aanleiding van een toename van lokale signalen over overlast heb ik u 8 juni jl. geïnformeerd over aanvullende maatregelen. Dit ging onder meer om de inzet om overlastgevers sneller in de begeleiding- en toezichtlocatie (ebtl) te plaatsen en in individuele gevallen ebtl-plaatsing mogelijk te maken voor alleenstaande minderjarigen vanaf 16 jaar. Daarnaast doen ketenpartners nog intensiever aan dossieropbouw met het oog op inbewaringstelling en wordt er op ingezet om asielzaken van overlastgevers met voorrang te laten behandelen door rechtbanken zodat ze sneller kunnen worden afgewezen.
In geval van lokale signalen van overlast is daarbij de inzet vanuit mijn departement en COA, IND, AVIM en DT&V om verbinding te leggen met de lokaal betrokken partijen, om in gezamenlijkheid te bezien of het palet aan maatregelen dat voorhanden is optimaal wordt gebruikt of dat extra inzet geboden is.
4
Hoeveel criminele asielzoekers bevinden zich in Nederland en hoeveel
zijn er veroordeeld wegens het plegen van een misdrijf?
Antwoord vraag 4
Het totaal aantal criminele asielzoekers in Nederland dat is veroordeeld wegens het plegen van een misdrijf, is niet als zodanig uit de systemen van de migratieketen te herleiden. Om uw vraag zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden bied ik u hierbij ter aanvulling data van de monitorberichten handhaving en toezicht aan afkomstig van het Nationaal Vreemdelingen Informatie Knooppunt (NVIK monitor asielinstroom/asielpopulatie, zaaknr. 2018-2402). Voor deze dataverzameling zijn asielzoekers geselecteerd die in elk geval als “verdachte” zijn aangemerkt. Geselecteerde personen zijn dus verdacht van een strafbaar feit en nog niet veroordeeld.
In de laatste Rapportage Vreemdelingenketen, die jaarlijks aan de Tweede Kamer wordt aangeboden, werd onder meer gerapporteerd over overlastincidenten waar asielzoekers bij waren betrokken. Ook rapporteerde ik hierin over het vertrek van vreemdelingen die in aanraking waren gekomen met de politie en daarom waren opgenomen in het zogenoemde VRIS [2]-protocol.
In de eerste helft van volgend jaar zal weer een incidentenoverzicht verschijnen. Zoals eerder gemeld aan de Tweede Kamer ben ik de opzet van het incidentenoverzicht aan het herzien. Met het oog op meer pro-activiteit wil ik ook nadruk gaan leggen op hoe middels data-analyse te komen tot vroegsignalering van overlast en criminaliteit door asielzoekers.
5
Welk percentage van de criminele asielzoekers heeft eerder elders een
(kansloze) asielaanvraag ingediend en waarom hebben deze personen de
vrijheid om te asielhoppen, waarbij ook nog standaard verblijf in een
asielzoekerscentrum wordt gegeven op kosten van de belastingbetaler?
Antwoord vraag 5
Het percentage criminele asielzoekers dat eerder in een andere lidstaat een asielaanvraag heeft ingediend, kan niet uit de geautomatiseerde systemen van de migratieketen worden afgeleid. Er wordt een Dublinprocedure opgestart indien Nederland meent dat een andere lidstaat verantwoordelijk is voor een asielaanvraag op grond van de Dublinverordening, teneinde de betrokken persoon over te dragen aan die lidstaat.
6
Waarom laat u afgewezen asielzoekers lopen zodat ze in de illegaliteit kunnen verdwijnen en door kunnen gaan met het tot last zijn van onze samenleving?
Antwoord vraag 6
Als een vreemdeling niet langer in Nederland mag blijven is terugkeer aan de orde. De inzet van de migratieketen is erop gericht om in die gevallen mensen zelfstandig te laten vertrekken. In die situaties waarin de persoon niet bereid is om actief aan terugkeer te werken, kan de overheid overgaan tot gedwongen vertrek. De overheid beschikt daartoe over verschillende bestuursrechtelijke toezichtmaatregelen, waarvan vreemdelingenbewaring de uiterste maatregel is. Vreemdelingenbewaring kan alleen toegepast worden als wordt voldaan aan strikte criteria waaronder zicht op uitzetting, wanneer een lichter middel niet volstaat en als kan worden betoogd dat de maatregel niet onredelijk bezwarend is.
7
Bent u bereid (eindelijk) een volledige asielstop in te stellen nu
wederom blijkt dat het gekkenwerk is om iedereen de mogelijkheid te
geven in Nederland asiel aan te vragen
?
Antwoord vraag 7
Daartoe ben ik niet bereid omdat ik hecht aan een zorgvuldig asielbeleid dat bescherming biedt aan degenen die dat nodig hebben. Daarbij zou dit strijdig zijn met de internationale en verdragsrechtelijke verplichting tot het in behandeling nemen van een asielaanvraag. Tegelijk tref ik gerichte maatregelen als ik constateer dat oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van het asielrecht door personen die evident geen bescherming nodig hebben.
