2141
Vragen van Jasper van Dijk en Van Nispen (beiden SP) aan de Ministers van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid en voor Rechtsbescherming over het
bericht «Waarom de strijd tegen het UWV je kapot kan maken – en hoe het
anders kan» (ingezonden 9 april 2018).
Antwoord van Staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid),
mede namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ontvangen
18 mei 2018)
Vraag 1
Kunt u verklaren waarom het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
(UWV) zo weinig zaken met mediation oplost, namelijk 0,12 procent van het
totaal aantal bezwaarzaken?1
Het klopt dat mediation zelden wordt toegepast in de praktijk. UWV geeft
hierover aan dat mediation bij de ontvangstbevestiging van bezwaar
standaard door het UWV aangeboden. Mediation wordt alleen ingezet
wanneer het toegevoegde waarde heeft. Een belangrijke voorwaarde voor het
inzetten van mediation is dat beide partijen het instrument willen gebruiken
en bereid zijn om met elkaar in gesprek te gaan. Een uitkeringsgerechtigde
kan de keuze maken om hier al dan niet gebruik van te maken. UWV biedt
maatwerk gegeven de vraag die voorligt vanuit de uitkeringsgerechtigde.
Vraag 2 en 3
Bent u bereid om mediation een centralere rol te laten spelen bij het UWV?
Bent u bijvoorbeeld bereid met het UWV een pilot op te starten?
Wordt mediation, naast de mogelijkheden tot bezwaar, standaard door het
UWV aangeboden?
Zo ja, op welke wijze? Wordt hiermee de mogelijkheid tot bezwaar opgeschort?
Zo nee, waarom niet? Kunt u verklaren waarom opschorting in dit
geval niet gebeurd is?
UWV geeft aan dat mediation bij het indienen van bezwaar door de uitkeringsgerechtigde
standaard door het UWV wordt aangeboden. Ik zie daarom
geen aanleiding om een pilot te starten. Mediation is geen doel op zich, het is
een hulpmiddel om in overleg tot een vergelijk te komen bij een verschil van
inzicht.
De mogelijkheid van mediation benoemt het UWV in iedere ontvangstbevestiging
op een bezwaarschrift. De uitkeringsgerechtigde kan vervolgens de
keuze maken om hier al dan niet gebruik van te maken. Bij de behandeling
van het bezwaar neemt UWV altijd eerst telefonisch contact op met de
betrokkene, om de bezwaarzaak zowel inhoudelijk als procedureel te
bespreken. In voorkomende gevallen wordt mediation ook aangeboden in
telefonisch contact tussen de klant en het UWV. In dit telefoongesprek kan de
inzet van mediation worden besproken en is het standaard beleid om hier op
in te gaan als het verzoek van de klant komt. Daarnaast zet het UWV in de
reguliere behandeling van bezwaarzaken mediationtechnieken in, met name
tijdens het telefonisch contact dat standaard direct na ontvangst van de
bezwaarzaak plaatsvindt.
Gedurende mediation worden de bezwaar- of klachtprocedures waarover de
mediation gaat, stilgelegd. De heren Jasper van Dijk en Van Nispen hebben
gevraagd waarom de procedure in het geval van de casus die in het artikel
wordt beschreven niet is opgeschort. Ik kan niet ingaan op een individuele
casus. Op basis van de gegevens in het artikel is het voor UWV bovendien
niet mogelijk om de specifieke casus te achterhalen. De persoon die in het
artikel genoemd wordt, was niet bereid om haar gegevens met het UWV te
delen. Het is daarom überhaupt niet mogelijk om uitsluitsel te geven over de
vraag of de procedure is opgeschort.
Vraag 4
Hoe wordt de onafhankelijkheid geborgd bij de afhandeling van UWV
bezwaarprocedures? Onderschrijft u dat indien bezwaarprocedures worden
afgehandeld door de (directe) collega’s van degene die het oorspronkelijke
oordeel heeft gegeven, de onafhankelijkheid moeilijk te garanderen is?
UWV geeft hierover aan dat de onafhankelijkheid is geborgd doordat het
directoraat Bezwaar en Beroep een afzonderlijk onderdeel is van organisatie
van het UWV. Hierdoor is sprake van distantie ten opzichte van de primaire
gevalsbehandeling.
Vraag 5
Bent u bereid bezwaarprocedures bij het UWV door een onafhankelijke
commissie te laten beoordelen?
In mijn ogen ontbreekt hiertoe de noodzaak. Het UWV kent een zorgvuldig
procedure voor de initiële beoordeling van de arbeidsongeschiktheid en het
opnieuw beoordelen bij bezwaar. Indien iemand het nog steeds niet eens is
met een beslissing van UWV in bezwaar, heeft diegene de mogelijkheid om
op basis van de Algemene wet bestuursrecht in beroep te gaan.
Vraag 6
Wat gaat u doen voor de vrouw in kwestie?
Ik wil benadrukken dat ik het vreselijk vind dat een jonge vrouw al jaren aan
bed gekluisterd is. Ik kan echter niet ingaan op een individuele casus.
Vraag 7
Hoe verklaart u dat iemand die vanwege de ernst en uitzichtloosheid van haar
ziektebeeld in een euthanasie-procedure zit, toch wordt beoordeeld als
werkvermogend?
Het feit dat betrokkene contact heeft opgenomen met een Levenseindekliniek
onderstreept de ernst en uitzichtloosheid van het ziektebeeld. UWV bepaalt
op basis van een professioneel oordeel of iemand al dan niet arbeidsvermogen
heeft. Het begrip arbeidsvermogen is in wet- en regelgeving geobjectiveerd.
UWV toetst op basis hiervan zo zorgvuldig mogelijk of iemand
arbeidsvermogen heeft, ook als iemand in een euthanasie-procedure zit.
Hierbij heeft UWV ook oog voor de ernst en uitzichtloosheid van het
ziektebeeld.
In het geval van de herindeling Wajong is het zittend bestand Wajong
onderverdeeld in twee categorieën: mensen met arbeidsvermogen en
mensen zonder arbeidsvermogen. Op verzoek van uw Kamer heeft UWV, in
overleg met mijn departement, een proces ingericht waarbij Wajongers niet
meer zijn belast dan strikt noodzakelijk. Deze werkwijze is vastgelegd in
artikel 2a van het Schattingsbesluit. De beoordeling heeft zo efficiënt en
zorgvuldig mogelijk plaatsgevonden. Voor de betrokkenen was het immers
van belang dat zij met zo min mogelijke belasting en op een zo duidelijk
mogelijke manier te horen kregen waar zij aan toe waren en welke stappen zij
konden ondernemen wanneer zij het oneens waren met de vooraankondiging
of het besluit van UWV.
De meerderheid van alle oWajongers (Wajongers die voor de wetswijziging
van 1 januari 2010 de Wajong zijn ingestroomd) is op basis van systeem- en
dossierinformatie voorlopig ingedeeld. Op volgorde van leeftijd hebben
Wajongers gefaseerd een vooraankondiging ontvangen met het voornemen
om de Wajonger in te delen in een van de twee categorieën: arbeidsvermogen
of geen arbeidsvermogen. UWV heeft daarbij gevraagd of de Wajonger
het eens was met deze voorlopige indeling. Wajongers die het niet eens
waren, zijn uitgenodigd nadere informatie te verstrekken waarom zij in een
andere categorie thuishoren. Wajongers die UWV op basis van dossier- of
systeeminformatie niet in kon delen (onbepaald) hebben een vragenlijst
ontvangen voor nadere informatie. UWV heeft op basis van deze informatie
beoordeeld in welke categorie de Wajonger voorlopig werd ingedeeld. Op het
moment dat een Wajonger het niet eens was met de indeling, heeft een
beoordeling op basis van de vier criteria Wajong 2015 plaatsgevonden. Indien
een Wajonger het eens was met de voorlopige indeling, dan wel een
beoordeling heeft plaatsgevonden, heeft dit geleid tot een besluit van UWV.
Tegen dit besluit heeft de Wajonger de mogelijkheid gehad om bezwaar en
beroep aan te tekenen.
1 https://decorrespondent.nl/8094/waarom-de-strijd-tegen-het-uwv-je-kapot-kan-maken-en-hoehet-anders-kan/3355034745216–963b8987
«Waarom de strijd tegen het UWV je kapot kan
maken – en hoe het anders kan» De Correspondent