1924
Vragen van het lid Dik-Faber (ChristenUnie) aan de Minister en
Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat over het dumpen van
vervuild slib uit het buitenland in een Nederlandse recreatieplas (ingezonden
29 maart 2018).
Antwoord van Staatssecretaris Van Veldhoven-Van der Meer (Infrastructuur
en Waterstaat) (ontvangen 25 april 2018)
Vraag 1
Kent u de artikelen «De recreatieplas wordt een afvoerputje» en «Vervuilde
grond uit buitenland massaal gedumpt in Nedelandse plassen»?1 2
Ja.
Vraag 2
Deelt u de mening dat het onwenselijk en onverantwoord is om slib uit het
buitenland te storten met een andere samenstelling dan de grond in het
stroomgebied waar de zandwinput zich bevindt die voor de stort wordt
gebruikt? Zo nee, waarom niet?
Er zijn in Nederland veel diepe plassen. Deze zijn ontstaan door het winnen
van bijvoorbeeld zand en grind. Deze grondstoffen worden onder meer
gebruikt voor de woningbouw en de aanleg van infrastructuur. De plassen
zijn doorgaans diep, tot wel 40 meter. Het verondiepen van een plas wordt
vaak gedaan om de ecologische en recreatieve waarde van een plas te
verbeteren.
Voor hergebruik van grond en baggerspecie geldt een wettelijk kader,
namelijk het Besluit bodemkwaliteit. De eisen in het Besluit bodemkwaliteit
maken hergebruik van grond en baggerspecie onder bepaalde condities
mogelijk en beschermen tegelijkertijd de bodem en het oppervlaktewater.
Wanneer grond en baggerspecie voldoet aan de eisen uit het Besluit
bodemkwaliteit zijn de effecten op het oppervlaktewater en het grondwater
aanvaardbaar. Grond en baggerspecie uit het buitenland moet aan dezelfde
kwaliteitseisen voldoen als grond en baggerspecie uit Nederland.
Vraag 3
Deelt u de mening dat het onwenselijk en onverantwoord is om slib in
zandwinputten te storten met een overvloed aan nutriënten, waardoor
excessieve algengroei ontstaat? Zo nee, waarom niet?
Bij hergebruik van grond of baggerspecie in een diepe plas moet worden
voldaan aan de algemene regels van het Besluit bodemkwaliteit. Tevens moet
de initiatiefnemer voldoen aan de zorgplicht op grond van artikel 7 van het
Besluit bodemkwaliteit. Dit betekent dat bij het hergebruik van grond of
baggerspecie in een diepe plas de kwaliteit van het oppervlaktewater niet
nadelig mag worden beïnvloed. De «Handreiking voor het herinrichten van
diepe plassen» biedt hiervoor een aanvullend milieuhygiënisch toetsingskader.
Dit kader heeft ook betrekking op de samenstelling van de grond en
baggerspecie en daarmee op de aanwezige nutriënten.
Voor de herinrichting van een diepe plas moet een initiatiefnemer op grond
van het Besluit bodemkwaliteit een melding verrichten aan Rijkswaterstaat
(rijkswateren) of het waterschap. Aan de hand van de melding wordt getoetst
of bij hergebruik van grond of baggerspecie de milieuhygiënische gevolgen
voor de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater voldoende
inzichtelijk zijn en aan de wettelijke eisen wordt voldaan. Hiermee wordt
geborgd dat niet te veel nutriënten in het oppervlaktewater terechtkomen.
Vraag 4
Deelt u de mening dat alle slib, ongeacht de afkomst, bij toepassing in
Nederland ook in Nederland gekeurd zou moeten worden? Zo nee, waarom
niet?
Voor de invoer van herbruikbare grond of baggerspecie moet de Inspectie
Leefomgeving en Transport (ILT), op grond van de Europese verordening
overbrenging afvalstoffen (EVOA), toestemming verlenen. Met een milieuhygiënische
verklaring moet een schipper of chauffeur, bij grensoverschrijdend
transport, kunnen aantonen dat herbruikbare grond of baggerspecie wordt
vervoerd. Grond of baggerspecie die vervolgens in een diepe plas wordt
toegepast, moet aan Rijkswaterstaat of het waterschap worden gemeld.
Aangetoond moet worden dat deze voldoet aan de eisen van het Besluit
bodemkwaliteit. De kwaliteit van de grond en baggerspecie moet worden
onderzocht door een erkend en gecertificeerd bedrijf. Het onderzoek moet
volgens de Nederlandse wetgeving zijn uitgevoerd. Dit onderzoek kan in
Nederland of in het buitenland plaatsvinden.
Vraag 5
Kunt u aangeven op welke manier geborgd wordt dat geen verontreinigd slib
wordt toegepast?
In een diepe plas kan alleen grond en baggerspecie worden hergebruikt die
voldoet aan de eisen van het Besluit bodemkwaliteit. Sterk verontreinigde
grond of baggerspecie voldoet niet aan het Besluit bodemkwaliteit en mag
daarmee niet in een diepe plas worden gestort.
De initiatiefnemer van een herinrichting van een diepe plas is verplicht om de
wettelijke regels na te leven. Een initiatiefnemer moet, zoals aangegeven in
antwoord 4, een voorgenomen toepassing van een partij grond of baggerspecie
melden aan Rijkswaterstaat of het waterschap. Hierbij moet zijn aangetoond
dat de grond of baggerspecie voldoet aan de wettelijke eisen.
Rijkswaterstaat of het waterschap houdt hierop toezicht.
De ILT houdt toezicht op de erkende bedrijven die de kwaliteit van de grond
en baggerspecie onderzoeken en op het grensoverschrijdend transport van
grond en baggerspecie.
Vraag 6
Kunt u toelichten wat de rol van rijkswaterstaat is in deze? Is rijkswaterstaat
volgens u voldoende in staat om toezicht en handhaving uit te voeren?
Waarom wel, waarom niet?
Rijkswaterstaat is op grond van het Besluit bodemkwaliteit verantwoordelijk
voor het toezicht op het hergebruik van grond en baggerspecie in diepe
plassen (rijkswateren). Een initiatiefnemer moet een voorgenomen verondieping
van een diepe plas melden aan Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat toetst de
melding aan de algemene eisen en de zorgplicht van het Besluit bodemkwaliteit.
Deze melding wordt door Rijkswaterstaat ook getoetst aan de Circulaire
en de «Handreiking voor het herinrichten van diepe plassen». Aan de hand
van deze kaders stelt Rijkswaterstaat vast of de milieuhygiënische gevolgen
voor de bodem, het oppervlaktewater en het grondwater aanvaardbaar zijn
en de herinrichting voldoet aan de wettelijke eisen. De partijen grond en
baggerspecie die vervolgens worden hergebruikt, moeten ook worden
gemeld. Voor die partijen moet met onderzoek zijn aangetoond dat deze
voldoen aan de eisen van het Besluit bodemkwaliteit. Rijkswaterstaat
controleert deze meldingen op volledigheid. Een toe te passen partij wordt
door Rijkswaterstaat steekproefsgewijs fysiek gecontroleerd. Daarnaast kan
Rijkswaterstaat besluiten, in geval daar aanleiding toe is, om de kwaliteit van
een toe te passen partij door middel van bemonstering en analyse te
verifiëren.
Vraag 7
Deelt u de mening dat de opbergcapaciteit in diepe plassen beter bewaard
kan worden voor de toekomstige binnenlandse behoefte aan de berging van
slib uit onze eigen rivieren? Zo nee, waarom niet?
De vraag naar grond en baggerspecie is groter dan het aanbod uit onze
nationale watersystemen. Dit heeft te maken met het aantal initiatieven voor
de herinrichting van diepe plassen en het uitgangspunt uit de «Handreiking
voor het herinrichten van diepe plassen» dat tien jaar na de start van een
verondieping het doel van de herinrichting moet zijn bereikt.
Vraag 8
Op welke wijze worden toezicht en handhaving verbeterd in de Omgevingswet?
Bent u bereid vooruitlopend daarop alvast maatregelen te treffen om
het toezicht op de handel en verwerking van slib te verbeteren?
In de «Handreiking voor het herinrichten van diepe plassen» is een aanvullend
milieuhygiënisch toetsingskader opgenomen. Dit kader geeft een nadere
duiding van de zorgplicht van artikel 7 van het Besluit bodemkwaliteit. Ik heb
het voornemen om dit toetsingskader in de Omgevingswet op te nemen door
middel van algemene regels. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de nieuwste
inzichten.
Ik vind het belangrijk dat goed toezicht wordt gehouden op de herinrichting
van een diepe plas. Handhaving gebeurt zoals aangegeven door de waterbeheerders
Rijkswaterstaat en de waterschappen. De ILT houdt toezicht op het
grensoverschrijdend afvaltransport en op de erkende bedrijven in Nederland
die de onderzoeken uitvoeren. Dit systeem van toezicht wil ik onder de
Omgevingswet voortzetten.
Bronnenlijst
1 De Gelderlander, d.d. 26 maart 2018 (https://www.gelderlander.nl/rivierenland/de-recreatieplaswordt-een-afvoerputje~a6856ea4/)
2 De Gelderlander, d.d. 26 maart 2018 (https://www.gelderlander.nl/rivierenland/vervuilde-gronduit-buitenland-massaal-gedumpt-in-nederlandse-plassen~a1ac1264/)