1822
Vragen van het lid Futselaar (SP) aan de Minister van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit over misstanden in Nederlandse varkensstallen (ingezonden
28 februari 2018).
Antwoord van Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
(ontvangen 18 april 2018).
Vraag 1
Bent u bekend met de undercoverbeelden die Varkens in nood op 27 februari
2018 naar buiten heeft gebracht?1
Ja.
Vraag 2
Herkent u de slechte gezondheidssituatie van de dieren op de uitgebrachte
beelden? Zo ja, wat vindt u hiervan?
De undercoverbeelden lieten onder andere zieke en dode varkens zien. Ik ben
geschrokken van de beelden. In hoeverre de beelden representatief zijn kan ik
niet beoordelen. Iedere veehouder heeft de morele en wettelijke plicht (Wet
Dieren) om goed voor zijn dieren te zorgen. Het is aan de houder om de
sterfte tot een minimum te beperken door gunstige omstandigheden voor het
dier te creëren. Ik volg de voortgang bij de verschillende sectoren nauwlettend
en zal dit punt blijven agenderen in de overleggen die ik met hen heb.
De NVWA voert met regelmaat controles uit bij varkenshouders op dierenwelzijn.
Daarbij stelt de NVWA ook vast of zij zieke dieren afzonderen en de juiste
verzorging bieden. Indien de NVWA afwijkingen op dit aspect vaststelt, wordt
strafrechtelijk dan wel bestuursrechtelijk opgetreden.
Vraag 3
Deelt u de mening dat de getoonde levensomstandigheden van varkens
onacceptabel zijn?
Ik verwijs u hiervoor naar het antwoord op vraag 2.
Vraag 4
Welke aanvullende maatregelen gaat u nemen om te zorgen dat de leefomstandigheden
van varkens verbeteren en dit soort misstanden niet meer voor
komen?
De verantwoordelijkheid voor aanpak van ziekten op een bedrijf ligt bij de
sector en individuele varkenshouder. Ik faciliteer de sector in hun streven de
diergezondheid te verbeteren door bijvoorbeeld de monitoring van varkensgezondheid
door de Gezondheidsdienst voor Dieren, door ondersteuning van
onderzoek op het gebied van diergezondheid en dierenwelzijn en door het
ontwikkelen van indicatoren waarmee bijvoorbeeld de luchtkwaliteit in de stal
beoordeeld kan worden. Iedereen kan een klacht of melding bij de NVWA
doen, zo ook Varkens in Nood. Op basis van een risicoanalyse besluit de
NVWA of er aanleiding is voor een vervolginspectie. De NVWA geeft aan dat
in het onderhavige geval een inspectie is gedaan bij alle drie bedrijven
waarover een melding is binnengekomen. Een verzoek om inzage van de
resultaten van dergelijk onderzoek kan iedere belanghebbende doen via de
gebruikelijke kanalen.
Vraag 5
Herkent u de cijfers uit het recente rapport van Varkens in Nood, waaruit blijkt
dat maar liefst vijftig procent van de dieren kampt met luchtwegproblemen,
veel dieren last hebben van gewrichtsafwijkingen en er daarnaast hoge
sterftepercentages zijn in de periode na de geboorte? Bent u bereid deze
problematiek aan te pakken in uw aangekondigde dierenwelzijnsnota?2
De getoonde beelden horen bij een rapport dat «Varkens in Nood» heeft
uitgebracht, genaamd «Ziek van de intensieve veehouderij». Ik heb met de
sector gesproken over de bevindingen van Varkens in Nood.
De Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) heeft aangegeven dat
varkenshouders staan voor de gezondheid van hun dieren en dat zij samen
met dierenartsen en andere deskundigen snel inhoudelijk zullen reageren op
de bevindingen in het rapport. Op basis hiervan zal ik met de POV verder
inhoudelijk overleg voeren. In de aangekondigde nota dierenwelzijn zal ik
verder terug komen op dit onderwerp.
Vraag 6
Kunt u de claim dat de meeste varkens het grootste gedeelte van hun leven
ziek zijn bevestigen? Zo ja, hoe rijmt u dit met de Wet dieren?
Ik verwijs hiervoor naar het antwoord op vraag 5.
Vraag 7
Welke conclusies met betrekking tot dierenwelzijn komen er voort uit recente
controles van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) op
varkenshouderijen? Hoeveel van dergelijke controles hebben in 2017
plaatsgevonden? Hoeveel boetes zijn uitgedeeld en wat was het maximum
opgelegde boetebedrag?
Uit de voorlopige cijfers over 2017 blijkt dat de NVWA 350 inspecties op het
welzijn van varkens heeft uitgevoerd. Bij 246 inspecties zijn geen onregelmatigheden
geconstateerd. Bij 104 inspecties zijn er wel onregelmatigheden
geconstateerd en dat heeft in 39 gevallen geleid tot het opmaken van een
Rapport van Bevindingen door een inspecteur. Op basis van een dergelijk
rapport legt de NVWA een bestuurlijke boete op. De hoogst opgelegde boete
was 4.500 euro. De voorlopige conclusie die uit de in 2017 door de NVWA
uitgevoerde controles kan worden getrokken is dat de mate van naleving van
de regels met betrekking tot dierenwelzijn op varkenshouderijen vergelijkbaar
is met die in de jaren daarvoor.
Vraag 8
Hoe verklaart u dat afgelopen jaren het geregeld undercoveroperaties van
dierenwelzijnsorganisaties zijn die misstanden in de sector boven water
brengen en niet de reguliere controles van de NVWA?
De NVWA voert jaarlijks een groot aantal controles op welzijn uit bij
varkenshouderijen. Zij rapporteert daar ook openbaar over door middel van
de MANCP-rapportage. Ook rapporteert de NVWA daarin over opgelegde
maatregelen. Ik herken mij dus niet in uw vraagstelling.
Vraag 9
In hoeverre gaat u dierenwelzijnsaspecten meenemen in het kabinetsvoornemen
voor een «warme sanering» van de varkenssector?3
In het regeerakkoord is aangegeven dat het kabinet een aanpak zal uitwerken
waarmee de volksgezondheids- en leefomgevingsrisico’s in veedichte
gebieden worden verminderd. In dat kader werk ik samen met de betreffende
provincies, gemeenten en bedrijfsleven aan maatregelen voor een warme
sanering van de varkenshouderij in veerijke belaste gebieden. De focus ligt
hierbij op het verminderen van de volksgezondheids- en leefomgevingsrisico’s.
Ik zal uw Kamer voor het zomerreces hier nader over informeren.
Bronnenlijst
1 https://www.hartvannederland.nl/nieuws/2018/schokkend-vreselijke-beelden-uit-nederlandsevarkensstallen/
d.d. 27 februari 2018
2 Rapport: Ziek van de intensieve varkenshouderij, Varkens in Nood, februari 2018
https://www.varkensinnood.nl/sites/dierenrecht.nl/files/field/attachment/dierenrechtrapportziekvandeintensieveveehouderijcompressed.pdf
3 Regeerakkoord 2017–2021