2018Z03463
Vragen van de leden Ronnes (CDA) en Nijboer (PvdA) aan de minister van
Financiën over het bericht ‘Peking pleegt coup bij verzekeringsreus Anbang’
(ingezonden 27 februari 2018).
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het bericht ‘Peking pleegt coup bij verzekeringsreus
Anbang’? 1)
Ja
Vraag 2
Hoe beoordeelt u de grootste ‘boardroom coup’ uit de moderne Chinese
geschiedenis?
Ik heb geen nadere informatie over de interventie van de Chinese toezichthouder
op de verzekeringssector CIRC bij Anbang dan in de media bekend is. Ik kan op
basis van die informatie geen oordeel geven.
Vraag 3
Wat betekent het voor het Nederlandse Vivat dat hun Chinese eigenaren nu geleid
worden door Chinese overheidsinstanties?
De verzekeringsgroep Vivat en haar dochterondernemingen SRLEV, Reaal
Schadeverzekeringen, Zwitserleven PPI, Proteq Levensverzekeringen en
vermogensbeheerder Actiam zijn Nederlandse vennootschappen, vallen onder
Nederlands recht en staan onder toezicht van de Nederlandse toezichthouders
DNB en AFM.
Anbang is enig aandeelhouder in de verzekeringsholding Vivat en daarmee indirect
enig aandeelhouder in de vergunninghoudende dochterondernemingen. Via die
weg kan Anbang, en na de overname van het bestuur de CIRC, enige invloed
uitoefenen op het beleid van Vivat. De CIRC heeft geen zeggenschap over de
dagelijkse bedrijfsvoering binnen Vivat. De invloed als aandeelhouder is beperkt
door de Nederlandse wettelijke regels ter zake van het ondernemingsbestuur
(waar gaat de aandeelhouder wel en niet over), de wettelijke eisen die gelden voor
vergunninghoudende verzekeraars en hun aandeelhouders (waaronder de
Europese prudentiële eisen), het toezicht door DNB en AFM daarop en ten slotte de
afspraken die DNB met Anbang heeft gemaakt bij de afgifte van de verklaring van
geen bezwaar in 2015. Zoals in de antwoorden op de vragen van de leden Omtzigt
en Ronnes (beiden CDA) over de problemen bij Anbang en de gevolgen daarvan
voor de polishouders van VIVAT (oa Zwitserleven, Reaal en Route Mobiel)1
is aangegeven is het op grond daarvan aan Vivat niet toegestaan leningen en
garanties te verstrekken aan de aandeelhouder zonder de toestemming van DNB.
Voorts geldt dat Vivat in november 2017 alle leningen die eerder door Anbang aan
Vivat waren verstrekt op de kapitaalmarkt heeft geherfinancierd en aan Anbang
heeft afgelost.2
Er zijn op dit moment dus geen financiële banden tussen Vivat en
Anbang anders dan het aandeelhouderschap van laatstgenoemde.
Vraag 4
Welke gevolgen voor de Nederlandse toezichthouders zijn er door de ingreep van
de Chinese overheidsinstanties?
Ik zie geen reden waarom de mogelijkheden voor de Nederlandse toezichthouders
om toezicht te houden op de Nederlandse verzekeringsgroep Vivat en de
vergunninghoudende verzekeraars zouden zijn veranderd in het licht van de
recente ontwikkelingen.
Vraag 5
Hoe houden de Nederlandse toezichthouders zicht op de geldstromen die er tussen
Vivat en Anbang plaats vinden en worden de mogelijkheden voor toezicht
bemoeilijkt nu de Chinese overheid het bedrijf operationeel overgenomen heeft?
Voor het antwoord op vraag 5 verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen 3 en
4.
Vraag 6
In hoeverre staat u en/of de toezichthouders in contact met de Chinese
autoriteiten over deze gebeurtenis?
De Nederlandsche Bank heeft in het kader van het toezicht op Vivat contact met
de Chinese toezichthouder op de verzekeringsector CIRC. DNB heeft aan mij
bevestigd ook naar aanleiding van de recente berichten in de media contact te
hebben gehad met de CIRC. Uit het contact met DNB concludeer ik dat de in deze
brief genoemde ontwikkelingen geen reden geven tot zorg.
Vraag 7
Heeft u de garantie dat Vivat voldoende gekapitaliseerd is en blijft?
De verzekeringsgroep Vivat en de vergunninghoudende verzekeringsdochters
dienen doorlopend te voldoen aan alle wettelijke eisen met betrekking tot hun
solvabiliteit. DNB ziet daarop toe. Het is Vivat op grond van die wettelijke eisen
niet toegestaan stappen te zetten die de kapitaalspositie zouden kunnen
bedreigen. Ook daarop ziet DNB toe. Daarbij is tevens van belang dat het Vivat
niet is toegestaan leningen en garanties te verstrekken aan de aandeelhouder
zonder de toestemming van DNB.
Ik heb overigens geen aanwijzingen te veronderstellen dat Vivat of Anbang
dergelijke stappen zouden overwegen.
Vraag 8
Kunnen de Chinese autoriteiten nu eigenstandig besluiten nemen die de
kapitaalpositie van Vivat onder druk kunnen zetten en heeft De Nederlandsche
Bank (DNB) middelen om in te grijpen indien er een ongewenste kapitaaluitstroom
uit Vivat richting China op gang wordt gebracht?
Voor het antwoord op vraag 8 verwijs ik naar mijn antwoorden op de vragen 3 en
7.
Vraag 9
Is er in deze situatie een rol voor de Europese Commissie om mogelijke
staatssteunsituaties te beoordelen?
Vivat ontvangt geen steun van een (Europese) overheid. Dat betekent dat de
staatssteunregels niet van toepassing zijn.
Vraag 10
Heeft u inzicht in de wetsovertredingen waar Anbang volgens het nieuwsbericht
van wordt verdacht en is er ook een link met Nederland of de bedrijfsactiviteiten
waar Vivat mee gemoeid is?
Ik heb ten aanzien van de vermeende overtredingen van Anbang geen andere
informatie dan ik uit de media heb vernomen. Ik ben niet bekend met enige band
met Nederland.
Vraag 11
Hoe beoordeelt u de situatie die nu is ontstaan, namelijk dat de Chinese overheid
als wetgever bedrijven heeft gemaand om ‘niet-strategische bezittingen’ te
verkopen, de schijnbare solvabiliteitsproblemen bij Anbang en het feit dat
diezelfde Chinese overheid nu aan de knoppen zit bij Anbang en financiële
beslissingen kan nemen?
Ik begrijp de vraag zo dat de leden vragen naar de toekomst van het
aandeelhouderschap van Anbang van de verzekeringsgroep Vivat. De leden
verwijzen daarbij naar de berichten in de media dat de Chinese overheid Chinese
bedrijven zou hebben opgedragen niet-strategische bezittingen te verkopen en het
feit dat de CIRC hieraan als de facto bestuurder van Anbang met betrekking tot
Vivat gevolg zou kunnen geven. Ik heb geen signalen ontvangen over eventuele
plannen van Anbang ten aanzien van het aandeelhouderschap van Vivat.
Het staat een aandeelhouder in beginsel vrij zijn aandelenbelang te vervreemden.
Het staat Anbang in die zin ook vrij om één of meerdere partij(en) te zoeken die
bereid is/zijn de aandelen in de verzekeringsgroep Vivat over te nemen. Wel geldt
voor een dergelijke verkoop dat de koper voor het verwerven van de aandelen,
mits de koper ten minste 10% van de aandelen verkrijgt, een verklaring van geen
bezwaar van DNB moeten hebben. DNB zal daarbij de koper beoordelen conform
de eisen in de Wet op het financieel toezicht.
Een overdracht van aandelen verandert daarbij niets aan de verplichtingen van de
verzekeringsgroep Vivat jegens polishouders.
Vraag 12
Kunt u begrijpen dat de werknemers en polishouders van Vivat, gezien de
stapeling van slecht nieuws rond eigenaar Anbang de afgelopen jaren, 2) zich
zorgen maken over de soliditeit van hun werkgever en uitgever van hun polis, vaak
ook hun pensioenverzekeraar? Wat is uw boodschap om hen gerust te stellen?
Genieten zij voldoende bescherming?
Ik begrijp goed dat werknemers en polishouders zich zorgen kunnen maken in het
licht van de berichten die over de aandeelhouder van Vivat in de media zijn
verschenen. Ik herhaal hier dat Anbang en de onderdelen van de
verzekeringsgroep Vivat verschillende bedrijven zijn. Werknemers en polishouders
hebben een relatie met Vivat en niet met Anbang. Vivat en haar
verzekeringsdochters zijn gezonde Nederlandse bedrijven. De problemen van
Anbang doen daar op geen enkele wijze aan af. Mijn boodschap is dus dat de
situatie in China vervelend is door de onrust die deze creëert maar dat er geen
gevolg is voor de financiële positie van Vivat. Er is dus ook geen gevolg voor de
polishouders en werknemers van Vivat en haar verzekeringsdochters.
1 Vragen van de leden Omtzigt en Ronnes (beiden CDA) aan de Staatssecretaris van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid en de Minister van Financiën over de problemen bij Anbang en de gevolgen daarvan voor de
polishouders van Vivat (oa Zwitserleven, Reaal en Route Mobiel). Vergaderjaar 2016-2017
Aanhangselnummer 2530
2 Zie onder meer het persbericht van Vivat d.d. 23 februari 2018 https://vivat.nl/Media/Default/PDF%20persbericht%20-%20press%20release/20180223%20Reaction%20on%20Press%20Release%20CIRC.pdf