1438
Vragen van de leden Alkaya en Kwint (beiden SP) aan de ministers van
Economische Zaken en Klimaat en van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over
het subsidiëren van privaat onderwijs door gemeenten (ingezonden 7 februari
2018).
Antwoord van Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat), mede
namens de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media (ontvangen
14 maart 2018).
Vraag 1
Kent u het artikel «Gemeentes paaien expats met subsidie op privaat
onderwijs»?1
Ja.
Vraag 2
Deelt u de mening dat de banen die buitenlandse investeerders in Nederland
creëren zo veel mogelijk vervuld zouden moeten worden door Nederlandse
werkzoekenden?
Ja, maar dat is niet altijd mogelijk. Voor sommige banen sluit het Nederlands
aanbod niet aan bij de vraag van het bedrijf. Meer in het algemeen zien we in
Nederland een toenemend aantal (moeilijk vervulbare) vacatures. In die
gevallen is invulling van de vacatures door buitenlandse werknemers een
goede oplossing. De Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) schat in
dat circa 90% van de banen die buitenlandse investeerders in Nederland
creëren door Nederlandse werkzoekenden worden ingevuld. Volgens het CBS
(Internationaliseringsmonitor 2017) levert één directe baan bij een buitenlandse
multinational, bijna één extra indirecte baan op. Deze extra banen
komen vooral terecht in het MKB.
Vraag 3
Deelt u de mening dat als buitenlandse investeringen vooral banen creëren
voor expats terwijl de prijzen van woningen stijgen en er al een groot aantal
woningzoekenden is, deze investeringen niet ten bate komen van de
Nederlandse bevolking?
Deze mening deel ik niet. Zoals ik hiervoor heb aangegeven, creëren
buitenlandse investeringen vooral banen voor Nederlandse werkzoekenden
en slechts voor een klein deel voor internationale nieuwkomers. Daarentegen
is de bijdrage van buitenlandse investeringen aan de Nederlandse economie
groot: het afgelopen jaar betrof het een investeringsbedrag van bijna 1,7
miljard euro, waarmee ruim 12.500 nieuwe banen zijn gecreëerd; in Nederland
gevestigde buitenlandse multinationals geven volgens het CBS (2017)
gemiddeld meer aan R&D uit dan Nederlandse multinationals. Daarbij betalen
internationale werknemers belastingen, dragen zij premies af en doen zij
bestedingen in Nederland. Deze investeringen en banen leveren daarmee
flinke baten aan de Nederlandse economie en de Nederlandse bevolking.
Vraag 4
Deelt u de mening dat het onverantwoord is dat de rijksoverheid en de
gemeenten Amsterdam en Amstelveen 5 miljoen euro subsidie verlenen aan
een internationale school om het vestigingsklimaat te verbeteren voor
buitenlandse bedrijven, terwijl basisscholen de klassen maar niet kleiner
krijgen?
Nee, die mening deel ik niet. Nederland heeft een goed vestigingsklimaat en
is een aantrekkelijk land voor buitenlandse investeerders. Onze bevolking is
hoogopgeleid, we hebben een uitstekende logistiek en infrastructuur en onze
digitale verbindingen behoren tot de wereldtop. Daarnaast staan ook ons
woon- en leefklimaat internationaal goed bekend en hebben we een
concurrerend fiscaal stelsel. Een gevolg daarvan is dat het aantal banen bij
internationale werkgevers de afgelopen jaren fors is gegroeid. Hier profiteren
in de eerste plaats Nederlandse medewerkers, de Nederlandse economie en
de Nederlandse overheid van. Een beperkt deel van die arbeidsplaatsen
wordt ingevuld door internationale nieuwkomers. Sommigen van hen komen
(tijdelijk) met hun gezin naar Nederland. Om geen achterstand in hun
opleiding op te lopen zijn de kinderen uit deze gezinnen aangewezen op het
volgen van internationaal onderwijs. Door de sterke groei van het aantal
leerlingen op internationale scholen ontstonden er de afgelopen jaren flinke
wachtlijsten in enkele Nederlandse regio’s. Omdat die wachtlijsten een
negatieve uitstraling hebben op het vestigingsklimaat, heeft het kabinet vorig
jaar besloten om eenmalig een impuls te geven om de wachtlijsten op
internationale scholen substantieel terug te brengen. Daarom hebben kabinet
en gemeenten in 2017 middelen beschikbaar gesteld om bestaande plannen
naar voren te halen en tijdelijke lokalen in te richten. Hiermee is ook het
signaal afgegeven dat Nederland serieus aan dit knelpunt werkt. Het kabinet
heeft daarnaast extra middelen beschikbaar gesteld om de knelpunten in het
regulier onderwijs aan te pakken.
Vraag 5
Deelt u de mening dat subsidies als deze en de belastingvoordelen die expats
genieten die met deze regeling naar Nederland worden gelokt beter kunnen
worden besteed aan hogere salarissen in het onderwijs en het verlagen van
de werkdruk door klassen kleiner te maken?
Zoals ik hiervoor heb gemeld, maakt het kabinet werk van de aanpak van de
problemen in het regulier onderwijs. Los daarvan is ook het Nederlands
vestigingsklimaat van belang. Om dat aantrekkelijk te houden kunnen een
aantal instrumenten worden ingezet, zoals de 30%-regeling (dit is een
forfaitaire tegemoetkoming in de extra kosten die internationale medewerkers
moeten maken wanneer zij zich in Nederland vestigen). De baten uit de
internationale investeringen komen ten goede aan de Nederlandse bevolking.
Het kabinet financiert uit die baten onder meer de salarissen in het onderwijs.
Vraag 6
Waaruit wordt de 2,5 miljoen euro subsidie van de rijksoverheid aan de
Amity Education Group betaald?
Het kabinet heeft vorig jaar een eenmalige impuls van 5,5 miljoen euro aan
het internationaal onderwijs gegeven. De middelen zijn uit de meevallers via
het Gemeentefonds verstrekt aan de gemeenten Amsterdam en Den Haag,
met de afspraak dat in beide regio’s 1160 (tijdelijke) leerlingplaatsen zouden
worden gecreëerd, waarbij mijn inzet erop was gericht dat deze plaatsen bij
aanvang van het schooljaar 2017–2018 daadwerkelijk ingericht zouden zijn.
Voorwaarde was dat de betrokken gemeenten eenzelfde investering in het
internationaal onderwijs zouden doen. Het Rijk heeft geen middelen
beschikbaar gesteld aan de Amity Education Group. Dat betreft een besluit
van de gemeente Amsterdam.
Vraag 7
Wat is de relatie tussen het aantrekken van buitenlandse investeringen en
goede faciliteiten voor expats? Waarom worden investeerders op deze manier
tegemoet gekomen?
Ik heb hiervoor aangegeven dat buitenlandse investeringen goed zijn voor de
Nederlandse economie in den brede. Om Nederland aantrekkelijk te maken
voor buitenlandse investeerders en internationale nieuwkomers kennen we
enkele faciliteiten. Eén daarvan betreft de 30%-regeling (de forfaitaire
tegemoetkoming in de extra kosten die internationale medewerkers moeten
maken wanneer zij zich in Nederland vestigen). Het kabinet heeft deze
faciliteit overigens ingeperkt.
Vraag 8
Hoeveel procent van de banen bij bedrijven die het Netherlands Foreign
Investment Agency (NFIA) de afgelopen vijf jaar heeft aangetrokken is
ingevuld door Nederlanders en hoeveel procent door expats? Bent u bereid
het NFIA dit structureel te laten monitoren indien u van deze verhouding
thans geen overzicht kunt geven?
De NFIA schat in dat bij de initiële investering van buitenlandse bedrijven
gemiddeld circa 90% van de nieuwe banen naar Nederlandse werknemers
gaat, 10% van de arbeidsplaatsen wordt bemenst door internationale
nieuwkomers. Afhankelijk van de omvang van de investering en de sector
waarin de buitenlandse onderneming activiteiten worden opgezet kunnen de
percentages afwijken. Bij grote investeringen ligt het aandeel internationale
nieuwkomers gemiddeld genomen lager dan bij kleinere investeringen.
Naarmate de buitenlandse onderneming langer in Nederland is gevestigd
neemt het aandeel van de internationale nieuwkomers in het werknemersbestand
af en neemt de omvang van werkgelegenheid voor Nederlandse
ingezetenen toe.
1 https://www.ftm.nl/artikelen/amstelveen-amity-international-school