Beantwoording vragen over het bericht "Cijfers NRG: Pallas-reactor
overbodig voor 98,8% nucleaire geneeskunde"
1
Bent u bekend met het bericht “Cijfers NRG: Pallas-reactor overbodig voor 98,8%
nucleaire geneeskunde”?1
Ja.
2
Klopt het dat de businesscase van de Pallas-reactor vooral gebaseerd is op de
productie van technetium (Tc-99m)?
Pallas beoogt een breed scala aan isotopen te produceren. De marktvraag bestaat
de komende jaren voor een groot deel uit molybdeen-99, het moederproduct van
technetium-99. Pallas beoogt daarnaast ook een belangrijke rol te spelen bij de
productie van benodigde therapeutische isotopen (onder andere jodium-131,
lutetium-177 en iridium-192) en bij het onderzoek naar nieuwe therapeutische
toepassingen van isotopen. Therapeutische isotopen zijn essentieel voor de
behandeling van kankerpatiënten. Er wordt door het RIVM een stijging in de vraag
naar therapeutische isotopen verwacht, waardoor het belang van deze isotopen
voor de businesscase in de tijd ook toeneemt. PALLAS voorziet in de business case
tevens een stabiele markt voor industriële toepassingen van isotopen.
3
Deelt u de inschatting van het Internationaal Atoomenergieagentschap met
betrekking tot de productie van medische isotopen waaruit blijkt dat op korte
termijn technetium kan worden gefabriceerd door middel van deeltjesversnellers?
Ja. Het is echter nog onduidelijk op welke termijn er eventueel sprake kan zijn van
grootschalige productie. In het betreffende IAEA-rapport wordt ook aangegeven
dat de directe productie van technetium, middels deeltjesversnellers, met name
een lange termijn oplossing kan zijn om te voorzien in de regionale vraag naar
technetium-99.
4
Bent u op de hoogte van de ontwikkeling van het Lighthouse project van ASML
waarmee naar verwachting al in 2020 technetium kan worden geproduceerd?
Ik ben bekend met het Lighthouse project van ASML, dat als Nationaal Icoon als
veelbelovend is aangemerkt. Ligthouse streeft ernaar om medische radio-isotopen
te produceren met nauwelijks radioactief afval.
De technologische haalbaarheid van Lighthouse is op dit moment zover dat de
individuele onderdelen van het concept om molybdeen-99 te produceren
natuurkundig zijn bewezen. Momenteel onderzoekt Lighthouse in hoeverre de
voorziene technische risico’s gemitigeerd kunnen worden. De technologische
aspecten zouden hierna ook nog in samenhang met elkaar moeten worden getest.
Indien risico’s gedurende deze periode optreden kan dit leiden tot een vertraging
van onbekende duur.
De hoogambtelijke werkgroep nucleair landschap doet momenteel onderzoek naar
de samenhang van Lighthouse en de beoogde Pallas-reactor. Het doel van het
onderzoek is om te weten hoe beide trajecten zich tot elkaar verhouden en in
hoeverre ze elkaar op onderdelen kunnen versterken of vervangen. Dit onderzoek
is een vervolg op het eindrapport van de hoogambtelijke werkgroep nucleair
landschap (Kamerstuk 30196, nr. 203). In het voorjaar van 2018 wordt u Kamer
geïnformeerd over de resultaten van dit onderzoek.
5
Klopt het dat de Pallas-reactor pas uiterlijk 2025 in bedrijf komt?
Het doel van Pallas is om in 2025 operationeel te zijn.
6
Deelt u de conclusie dat met de snelle ontwikkeling van alternatieven voor
nucleaire productie van technetium de businesscase van de Pallas-reactor in
gevaar komt? Zo nee, waarom niet?
Pallas houdt in de businesscase rekening met zowel andere reactoren als
verschillende alternatieve manieren om molybdeen-99/technetium-99m te maken.
Afhankelijk van onder andere (1) de technische haalbaarheid, (2) de omvang van
de productie, (3) de locatie waar de productiefaciliteit wordt gerealiseerd, en (4)
het type isotopen dat geproduceerd wordt hebben deze verschillende initiatieven
impact op de businesscase van Pallas. Daarnaast zijn uiteraard ook
ontwikkelingen in de andere markten van Pallas van belang voor de businesscase
van Pallas.
Ten behoeve van de besluitvorming over de laatste tranche van de lening die de
Staat en de provincie Noord-Holland verlenen aan Pallas wordt de businesscase
opnieuw bekeken. Op dat moment kan uw Kamer op basis van de meest recente
informatie nader worden geïnformeerd over de robuustheid van de businesscase
van Pallas.
7
Deelt u de conclusie dat met de ontwikkeling van deze alternatieven het niet meer
van nationaal strategisch belang is om de Pallas-reactor te ontwikkelen? Zo nee,
waarom niet?
Nee. Zoals aangegeven in het eindrapport van de interdepartementale
hoogambtelijke werkgroep nucleair landschap (Kamerstuk 30196, nr. 203) is door
het RIVM geconcludeerd dat er na sluiting van de Hoge Flux reactor (voorzien in
2025) een reactor nodig is om de risico’s op tekorten van medische isotopen te
beperken. Op dit moment is er geen volwaardige alternatieve productiemethode
beschikbaar die op voldoende schaal het gehele spectrum aan medische radioisotopen
kan leveren. Het is onzeker of en, zo ja, wanneer een dergelijke
productiemethode beschikbaar komt. Gezien de wereldwijde markt voor isotopen,
hoeft een toekomstige reactor niet per se in Nederland te komen. Pallas is op dit
moment wel het meest vergevorderde Europese initiatief om in de toekomstige
vraag naar medische radio-isotopen te voorzien.
8
Hoeveel subsidie zal er naar verwachting in totaal, inclusief de verwerking van het
kernafval, worden besteed gedurende de ontwikkeling en de gehele levensduur
van de Pallas-reactor?
De Rijksoverheid en de Provincie Noord-Holland hebben beide een bedrag van
maximaal € 40 mln. in de vorm van een lening beschikbaar gesteld voor fase 1
van het Pallas-project. Fase 1 omvat het ontwerp van de reactor, de aanbesteding
en de vergunningverlening.
Uitgangspunt bij de lening is dat de bouw en exploitatie van Pallas, inclusief de
afvoer van het radioactief afval naar COVRA, privaat gefinancierd worden.