Antwoorden van de Minister van Buitenlandse Zaken op vragen van
Sjoerdsma (D66) en Ten Broeke (VVD) over het
betrekken van Nederlanders in het buitenland bij de verbetering van het
postennetwerk en consulaire dienstverlening.
Vraag 1
Op welke wijze bent u van plan het postennetwerk en de consulaire
dienstverlening, zoals voorgenomen in het Regeerakkoord, te versterken?
Vraag 2
Kunt u aangeven welk tijdspad u daarbij voor ogen heeft?
Antwoord op vraag 1 en 2
Bij de versterking van het diplomatieke netwerk wordt gekeken naar zowel extra
capaciteit op bestaande posten als mogelijk het openen van posten op locaties
elders in de wereld, en de organisatie daaromheen. Dit kunnen behalve
ambassades ook consulaten-generaal of ambassadekantoren zijn maar ook
inhuizende diplomaten bij posten van bevriende landen. De concrete invulling
hangt nauw samen met het beleid uit het regeerakkoord dat in ontwikkeling is op
het gebied van veiligheid, europese samenwerking, buitenlandse handel en
ontwikkelingssamenwerking, migratie en met de ontwikkelingen op het gebied van
consulaire dienstverlening. Uiterlijk voor de zomer wordt uw Kamer nader
geïnformeerd over de visie van het kabinet op het postennet en de wijze waarop
de in het Regeerakkoord aangekondigde middelen voor de uitbreiding en
versterking hiervan zullen worden besteed.
Specifiek op consulair terrein volgt een uitwerking van het Nederlandse
‘koploperschap’. Daarbij hecht het kabinet aan duidelijke keuzes voor de
verschillende consulaire producten en diensten voor Nederlanders en klanten
wereldwijd. In de uitvoering daarvan zal Nederland excelleren en innoveren: van
de verstrekking van reis- en identiteitsdocumenten, visa kort en lang verblijf tot de
consulair-maatschappelijke dienstverlening.
In de eerste helft van dit jaar zal het kabinet die aanpak en invulling met uw
Kamer delen, in de vorm van een beleidsbrief, de ‘Consulaire Canon’, met een
jaarlijkse rapportage over voortgang en dienstverlening.
De keuzes en kaders in die brief zijn van belang om voor iedereen helderheid te
scheppen over de mogelijkheden en onmogelijkheden van consulaire
dienstverlening, en over de rechten en plichten die gelden voor de gebruiker van
deze diensten. Daarin zal het kabinet ook aangeven hoe de Rijksoverheid invulling
zal geven aan het wereldwijde ‘koploperschap’ in de consulaire dienstverlening.
In de tussentijd ligt het lopende consulaire moderniseringsprogramma op koers.
Een moderne en innovatieve front office, inzet van externe partijen om diensten te
verlenen, met een nadrukkelijke inzet op digitale dienstverlening. Veiligheid en
betrouwbaarheid zijn daarbij een randvoorwaarde, nadrukkelijk ook bij de ICTgerelateerde
zaken.
Er loopt momenteel een pilot in Edinburgh (VK), waar Nederlanders een aanvraag
voor een Nederlands reisdocument kunnen indienen bij een externe
dienstverlener. De pilot wordt dit voorjaar definitief geëvalueerd. Het kabinet heeft
een positieve grondhouding ten aanzien van de uitbreiding van deze
dienstverlening, ook in het licht van de specifieke wensen vanuit de Kamer,
bijvoorbeeld met betrekking tot Canada en Australië. Hierover informeer ik u in het
voorjaar van 2018.
Vraag 3
Bent u bekend met de vele signalen van Nederlanders in het buitenland, die door
het sluiten van consulaire afdelingen moeite ondervinden en lange afstanden
moeten afleggen om onder andere een paspoort aan te vragen of andere
consulaire diensten af te nemen?
Ja, deze signalen zijn mij bekend.
Vraag 4
Bent u bereid de een miljoen Nederlanders in het buitenland actief te betrekken bij
de verbetering van consulaire dienstverlening en uitbreiding van het
postennetwerk, bijvoorbeeld door middel van een enquête of onderzoek onder
deze doelgroep? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?
Ja, het publiek wereldwijd wordt op verschillende manieren actief betrokken bij het
uitwerken van de verdere plannen. Een belangrijk uitgangspunt is namelijk dat de
‘klant’ centraal staat.
In het lopende moderniseringsprogramma gebeurt die consultatie voortdurend. Bij
de ontwikkeling en verbetering van de huidige dienstverlening wordt reeds gebruik
gemaakt van onderzoek onder de doelgroepen van deze diensten. Zo zijn
voorafgaand aan de ontwikkeling en inrichting van de 24/7 BZ Reisapp, de BZ
Informatieservice en de websites Nederlandwereldwijd.nl en Netherlandsandyou.nl
de behoeften en verwachtingen actief in kaart gebracht. Daarnaast wordt
doorlopend klanttevredenheid gemeten, bijvoorbeeld over het 24/7 BZ Contact
Centre en aangepast als daartoe wensen zijn bij gebruikers. Datzelfde gebeurt bij
de lopende paspoortpilot in Edinburgh en bij klanttevredenheidsonderzoek bij de
verstrekking van reisdocumenten in Londen en Parijs.
Voor de nieuwe stappen zal ook actief worden ingezet op consultatie van ‘klanten’.
De beleidsbrief Consulaire Dienstverlening (‘Consulaire Canon’) zal dit voorjaar via
publieksconsultaties worden vormgegeven (www.internetconsultatie.nl).
Voor het rijksbrede 24/7 Loket Buitenland (‘one stop shop’) zal dit jaar een
professionele ‘survey’ worden afgerond zodat wereldwijd wensen, mogelijkheden,
en suggesties worden opgehaald. Op die manieren brengt de Nederlandse
overheid nog scherper de wensen in beeld.
Vraag 5
Deelt u de mening dat het digitaliseren van consulaire dienstverlening, mits veilig,
groot financieel en tijdsvoordeel op kan leveren voor Nederlanders in het
buitenland? Zo ja, bent u voornemens deze digitalisering voortvarend aan te
pakken? Welk tijdspad heeft u daarbij voor ogen?
Digitalisering van dienstverlening staat hoog op de consulaire agenda. Voor
visumaanvragen zijn eerste stappen in die richting gezet, en draaien de eerste
pilots. Voor de brede dienstverlening geniet digitale vormgeving de voorkeur. Dat
geldt ook voor het aanvragen van Nederlandse reisdocumenten vanuit het
buitenland. De inzet is erop gericht om in 2020 te komen tot een zo maximaal
mogelijke digitalisering. De uitdaging daarbij is het vinden van de balans tussen zo
eenvoudig mogelijke verstrekking enerzijds en (digitale) veiligheid, betrouwbaarheid en wet- en regelgeving anderzijds. Buitenlandse Zaken en het
ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, eerstverantwoordelijke
voor de toekomstige vormgeving van het reisdocumentenproces, zetten hier
gezamenlijk op in.
Vraag 6
Wat is de stand van zaken met betrekking tot het realiseren van het 24/7 Loket
Buitenland voor Nederlanders in het buitenland? Kunt u aangeven op welke termijn
u verwacht dit te hebben gerealiseerd?
Voor het 24/7 Loket Buitenland (‘one stop shop’) zijn verkennende gesprekken met
diverse departementen en uitvoeringsorganisaties bijna afgerond. De oogst
hiervan wordt vertaald in een plan van aanpak voor het beoogde loket. Doel van
het loket is betere dienstverlening aan Nederlanders in het buitenland te
realiseren. Cruciaal daarbij is een goede samenwerking met en medeeigenaarschap
van andere overheidspartijen, en een geleidelijke aanpak over een
periode van 3-4 jaar. Deze ‘stap-voor-stap’-benadering geldt zowel voor de
producten en diensten die in het loket worden ondergebracht als voor de mate
waarin de coördinatie daarop wordt verdiept. De focus van het loket zal vooralsnog
liggen op het optimaal ontsluiten van informatie over producten en diensten van
de Nederlandse overheid voor de doelgroep.
In 2018 zullen drie stappen worden gerealiseerd: het afronden van de wereldwijde
survey onder Nederlanders in het buitenland; een aanzet voor de inrichting van
het digitale en telefonische loket (de balie van de ‘one-stop-shop’), inclusief de
verbinding naar klantportalen en websites van diverse overheidspartijen; en het
gaandeweg verbreden van de dienstverlening ten opzichte van de bestaande
consulaire dienstverlening (toevoeging eerste nieuwe producten en diensten).
Vraag 7
Bent u bekend met het Ierse initiatief “Global Irish”? 1) Ziet u mogelijkheden een
dergelijk initiatief, dat onder andere in het buitenland gevestigde Ieren via een
selectiesysteem uitnodigt om Ierland te bezoeken en de banden met het
moederland te behouden en verstevigen, ook in Nederland in te voeren?
Bij de verdere uitwerking en vormgeving van het 24/7 Loket Buitenland zullen
ervaringen en initiatieven elders, waaronder Global Irish, worden meegenomen.
Daarbij staat voorop dat we met het loket de Nederlander in het buitenland zoveel
mogelijk willen faciliteren bij dienstverlening door de Nederlandse overheid.