Vragen van het lid Westerveld (GroenLinks) aan de minister voor Basis- en
Voortgezet Onderwijs en Media over uitzendbureaus in het primair onderwijs.
(ingezonden 14 februari 2018)
1
Kent u het artikel 'Uitzendbureaus ontwrichten arbeidsmarkt primair onderwijs'?
Ja.
2
Herkent u de constatering die wordt gedaan dat er een “wildgroei van bureautjes”
is en dat, doordat deze bureaus concurreren op arbeidsvoorwaarden de prijzen
worden opgedreven?
Ik heb geen zicht op de ontwikkeling van het aantal bureaus dat
onderwijspersoneel aanbiedt. Zoals ik in mijn antwoorden op de vragen van het lid
Kwint heb gemeld, herken ik wel dat er bureaus zijn die de schaarste op de
arbeidsmarkt voor het primair onderwijs aangrijpen om hun tarieven te verhogen.1
3
Wat is uw mening over de rol van deze bureaus die basisscholen jaarcontracten
aanbieden waarin honderdduizend euro voor een (soms onbevoegde) leraar wordt
gevraagd, terwijl een fulltimer in vaste dienst gemiddeld zestigduizend euro kost?
Zoals ik in de eerder genoemde antwoorden op de vragen van het lid Kwint heb
aangegeven, vind ik het geen goede ontwikkeling dat uitzendbureaus de
schaarste op de arbeidsmarkt voor het primair onderwijs aangrijpen om de
tarieven die zij in rekening brengen bij besturen te verhogen. Ik heb begrip voor
de zorgen die besturen over de hoogte van deze kosten hebben. Zij zijn immers
verantwoordelijk voor het werven van personeel.
4
Vindt u het wenselijk dat uitzendbureaus pabo-studenten rekruteren, docenten
verleiden over te stappen naar het uitzendbureau, eigen academies oprichten en
opleidingsassistenten aanbieden om hen na een training van drie dagen
zelfstandig voor de klas zetten?
Scholen en hun besturen zijn verantwoordelijk voor het aanstellen van personeel
om het onderwijs vorm te geven. Hoewel scholen en besturen vaak heel creatief
zijn in het vinden van oplossingen, lukt het niet altijd om voldoende personeel te
vinden voor vervanging. In die situaties doen zij soms een beroep op
uitzendbureaus. Ook voor de inzet van personeel via de bureaus geldt dat de
bevoegdheden op orde moeten zijn. Voor bevoegde leraren geldt dat zij vrij zijn
om een werkgever te kiezen. In deze tijd waarin we te maken hebben met een
lerarentekort, hebben leraren meer te kiezen.
5
Hebt u een overzicht van de bedragen die jaarlijks door schoolbesturen worden
betaald aan deze bureaus? Zo nee, bent u bereid om een inschatting te maken?
In de antwoorden aan het lid Kwint heb ik gemeld niet over informatie over het
gebruik van uitzendbureaus door besturen te beschikken. Daarbij gaf ik ook aan
dat ik aan het verkennen ben hoe specifiekere informatie kan worden verzameld.
6
Ziet u een rol voor het ministerie om constructies te voorkomen waarin
commerciële organisaties geld verdienen aan het lerarentekort? Zo ja, wat zijn uw
mogelijkheden? Zo nee, waarom niet?
Het werven van personeel is een zaak van besturen. Dat geldt ook voor de inhuur
van personeel via bureaus en de tarieven daarvan. Ik vind het belangrijk om de
ontwikkelingen te blijven volgen. Zoals ik ook in mijn antwoorden aan het lid Kwint
heb gemeld, zal ik daarom binnenkort hierover in gesprek gaan met de PO-Raad
tijdens een bestuurlijk overleg.
7
Hoe voorkomt u dat het geld uit het werkdrukakkoord hoofdzakelijk terecht komt
bij uitzendbureaus of bij adviesbureaus?
Werkdruk kent vele oorzaken die per school verschillend kunnen zijn. In het
werkdrukakkoord is daarom afgesproken dat in de teams op scholen het gesprek
gevoerd wordt over hoe de werkdrukmiddelen ingezet worden. De
personeelsgeleding van de medezeggenschapsraad heeft instemmingsrecht op de
inzet van de middelen. Ik heb er vertrouwen in dat de scholen de middelen
inzetten op een manier die voor hen passend is en dat het geld niet hoofdzakelijk
bij uitzend- of adviesbureaus terechtkomt.
8
Wat is uw mening over de zwijgcontracten en afkoopsommen in de contracten
met uitzendbureaus? Ziet u de bedreigingen? Zo ja, ziet u mogelijkheden om dit
te verbieden? Zo nee, waarom vindt u dit geen bedreiging? 2)
De contracten tussen besturen en uitzendbureaus, waar het hier om gaat, zijn
privaat terrein. Het is een zaak aan besturen hoe zij hun personeel werven en
onder welke voorwaarden zij contracten sluiten. Ik acht het niet wenselijk en
mogelijk om mij hierin te mengen.
9
Bent u bereid om met uitzendbureaus en scholen in gesprek te gaan met het doel
om leraren meer zekerheid te geven en onderwijsgeld zoveel mogelijk in het
onderwijs terecht te laten komen?
In het antwoord op de eerder genoemde vragen van het lid Kwint, heb ik
aangegeven dat de samenwerkende besturen in Amsterdam het initiatief hebben
genomen om met uitzendbureaus in gesprek te gaan over de samenwerking en
tarieven. Dit vind ik een goed initiatief dat navolging verdient, want gezamenlijk
staan besturen sterker dan alleen. Het werven, inhuren en aanstellen van
personeel is een zaak van besturen. Daarom bespreek ik de ontwikkelingen met
de PO-Raad, zoals aangegeven bij vraag zes.
10
Deelt u de mening dat regionale transfercentra een goed alternatief zijn die de
besturen een betere positie geeft om gezamenlijk het lerarentekort aan te
pakken? Zo ja, ziet u een mogelijkheid om regionale transfercentra namens de
aangesloten schoolbesturen aanvragen te laten indienen voor subsidie voor zijinstromers?
Zo nee, waarom niet?
De samenwerking tussen besturen in een regionaal transfercentrum of een
vervangingspool vind ik een positieve ontwikkeling. Door met elkaar samen te
werken, is het invalwerk beter te organiseren en kunnen bijvoorbeeld mobiliteit en
begeleiding van starters gezamenlijk worden opgepakt. Ook kunnen regionale
transfercentra en vervangingspools een rol spelen in bijvoorbeeld de
voorbereiding van de subsidieaanvraag en de begeleiding van zij-instromers. Het
is niet nodig om de regionale transfercentra en vervangingspools daarvoor de
subsidieaanvragen te laten doen. De besturen kunnen daarover binnen het
regionaal transfercentrum of de vervangingspool afspraken maken, net zoals zij
afspraken maken over de bekostiging van andere activiteiten.
11
Is het mogelijk om de antwoorden op deze vragen voor het algemeen overleg
over leraren naar de Kamer te sturen?
Ik heb mijn best gedaan de vragen zo snel mogelijk te beantwoorden, maar dat
lukte niet voor het algemeen overleg op 21 februari.
1
Tweede Kamer vergaderjaar 2017-2018, Aanhangsel 909