Beantwoording schriftelijke vragen van de leden Ziengs,
Nijkerken-de Haan en Bosman (allen VVD) aan de
staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat over het
bericht ‘Voorbereiding op kernramp kan beter’
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het bericht ‘Voorbereiding op kernramp kan beter’? 1
Ja.
Vraag 2
Deelt u de mening dat Nederland in het geval van een kernramp in Nederland,
België of Duitsland een duidelijk plan van aanpak moet hebben klaarliggen dat niet
alleen op papier staat, maar ook daadwerkelijk geoefend is? Waarom is dat nu niet
het geval?
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) stelt in haar rapport vast dat de aanpak
van een eventuele nucleaire crisis goeddeels vastligt op papier maar dat de
aanpak slechts in beperkte mate is geoefend. In een brief aan uw Kamer zal ik
binnenkort aangeven hoe ik invulling zal geven aan deze aanbeveling van de OVV.
Vraag 3
Zijn er belemmeringen voor samenwerking tussen de veiligheidsdiensten van
Nederland, België en Duitsland? Zo ja, welke zijn dat?
Vraag 5
Hoe beoordeelt u de verschillende adviezen die Nederland, België en Duitsland
geven over de vraag wat moet worden gedaan bij een kernramp? Zijn de taal- en
cultuurverschillen een reële belemmering voor goede samenwerking?
Antwoord 3 en 5
Er zijn geen belemmeringen voor samenwerking. De nucleaire toezichthouder van
Nederland, de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS),
werkt constructief samen met de collega-diensten van België en Duitsland. Ook de
Nederlandse overheidsorganisaties op het gebied van het beheersen van een
nucleaire crisis werken intensief samen met de diensten in België en Duitsland. In
deze samenwerking wordt rekening gehouden met eventuele taal- en
cultuurverschillen.
Vraag 4
Bent u bereid het initiatief te nemen om gezamenlijk met de
buurlanden te oefenen hoe moet worden gehandeld bij een kernramp?
Ik beschouw het gezamenlijk oefenen met de buurlanden als een prioriteit. Zo
wordt in februari en april 2018, op initiatief van Nederland, onder de codenaam
‘Shining Spring’ geoefend met België over een gefingeerd ongeval in de
kerncentrale Borssele. Ook op het thema oefenen zal ik in de eerdergenoemde
brief aan uw Kamer ingaan.
Vraag 6
Waarom delen Duitsland en België bij stralingsgevaar aan alle kinderen en aan alle
zwangere vrouwen jodiumpillen uit, terwijl dit in Nederland enkel in een straal van
100 kilometer wordt gedaan? Vanwaar dit verschil?
In 2014 heeft Nederland de interventieniveaus en preparatiezones voor
jodiumprofylaxe afgestemd op België en Duitsland2
. Het doel van de harmonisatie
was ervoor te zorgen dat het beschermingsniveau in Nederland vergelijkbaar is
met dat in de buurlanden en dat Nederland in geval van een ongeval vergelijkbare
maatregelen kan treffen. Nederland volgt hiermee ook de laatste internationale
standaarden van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) en de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)3
. Ondanks het volgen van de internationale
standaarden is het niet altijd mogelijk om exact dezelfde afspraken te maken als in
Duitsland en in België omdat er bij de uitvoering rekening moet worden gehouden
met verschillen in de organisatiestructuren en werkwijzen in de drie landen.
Daarnaast kunnen regionale autoriteiten eigenstandig besluiten tot een
aanvullende aanpak. Zo heeft de regio Aken afgelopen jaar gekozen voor
predistributie van jodiumtabletten aan de bevolking in plaats van decentrale
opslag op gemeenteniveau. De Minister van VWS heeft, in samenwerking met
betrokken partijen, voor de Nederlandse situatie uitgewerkt wat de beste manier is
om de tabletten beschikbaar te hebben ten tijde van rampen en ongevallen.
Vraag 7
Hoe verhoudt het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) zich tot de
bijeenkomst van 7 september 2017 georganiseerd door de Autoriteit Nucleaire
Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) waarin de ANVS Limburgse bestuurders
gerust stelde over de eventuele risico’s bij een kernramp bij de centrale Tihange?4
In de bijeenkomst van 7 september 2017 heeft de ANVS de Limburgse bestuurders
geïnformeerd over de manier waarop de aanpak van een nucleaire crisis in
Nederland verloopt. De OVV heeft in haar rapport aanbevelingen gepresenteerd
waarmee die aanpak kan worden verbeterd.
Vraag 8
Bent u ervan op de hoogte dat volgens de ANVS in het geval van een kernramp bij
Tihange er rekening wordt gehouden met een evacuatie van Belgen naar
Nederland, waarbij hun auto’s aan de grens bij Eijsden moeten worden afgespoten
en ontsmet? Zijn de veiligheidsregio’s toegerust voor deze taak in het geval van
een kernramp bij Tihange? Weten de bewoners van deze gebieden wat hun te
doen staat in het geval van een kernramp?
De veiligheidsregio’s dienen voorbereid te zijn op de door hen vastgestelde
stralingsrisico’s in hun regio en dit mee te nemen in de regionale
crisisplanvorming, rekening houdend met eventuele grensoverschrijdende
aspecten. Ook dienen zij hierover met de burgers te communiceren. Ik ben van
plan met de veiligheidsregio’s van gedachten te wisselen in hoe zij hieraan
invulling geven.
1 NOS.nl, 31 januari 2018 (https://nos.nl/artikel/2214634-voorbereiding-op-kernramp-kanbeter.html)
2 Brief Minister EZ, 2 juli 2014, Kamerstuk 32 645 nr. 60.
3 Use of Potassium Iodide for Thyroid Protection During Nuclear or Radiological Emergencies,
Technical Briefings, WHO, Geneva (2011).
4 Website 1Limburg, 7 september 2017 (https://www.1limburg.nl/besloten-bijeenkomst-geendebat-over-sluiting-tihange)