Antwoord van Staatssecretaris Snel (Financiën) (ontvangen 16 februari 2018).
Vraag 1
Kunt u uitleggen waarom de Duitse tegemoetkoming voor de premie Wet
langdurige zorg (Wlz) en bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw), de Deutsche
Rentenversicherung (DRV) wordt aangemerkt als belastbaar inkomen?1
Inwoners van Nederland met een pensioen uit Duitsland kunnen een
tegemoetkoming (Zulage) krijgen van de Deutsche Rentenversicherung (DRV),
voor de premie Wlz (voorheen premie AWBZ) en de bijdrage Zvw die zij in
Nederland hebben betaald. Dit hangt samen met het feit dat inwoners van
Nederland doorgaans sociaal verzekerd zijn in Nederland en over de door de
DRV uitgekeerde bedragen premieplichtig zijn. Indien men premieplichtig was
geweest in Duitsland zou men ook recht hebben gehad op een tegemoetkoming
in de kosten van de ziekteverzekering. Naar Nederlandse fiscale
maatstaven wordt de Duitse tegemoetkoming aangemerkt als een periodieke
uitkering zoals genoemd in artikel 3:101, eerste lid, onderdeel a, van de Wet
IB 2001. Er wordt geen onderscheid gemaakt naar de onderdelen waaruit
deze pensioenuitkeringen bestaan (pensioen en tegemoetkoming). Deze
tegemoetkoming behoort daarmee tot het belastbare inkomen uit werk en
woning (box 1).
Vraag 2
Welke andere tegemoetkomingen voor de betaalde premie Wlz en bijdrage
Zvw uit Nederland of uit andere landen kent de Belastingdienst? Worden deze
allemaal als belastbaar inkomen gezien door de Belastingdienst? Kunt u uw
antwoord toelichten?
De Belastingdienst kent geen andere tegemoetkomingen voor de betaalde
premie Wlz en bijdrage Zvw uit Nederland of uit andere landen.
Voorheen kende Nederland ook een dergelijke tegemoetkoming. In de periode
2006–2012 ontvingen werknemers van hun werkgevers een vergoeding voor
de premie inkomensafhankelijke bijdrage Zvw (IAB Zvw). Deze vergoeding
behoorde ook tot het belastbare inkomen uit werk en woning (box 2).
Vraag 3
Kunt u uitleggen waarom de Deutsche Rentenversicherung door de Belastingdienst
wel, en door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV)
niet als inkomen wordt gezien? Acht u dit onderscheid logisch, ook gezien de
hierdoor toenemende complexiteit voor burgers? Kunt u uw antwoord
toelichten?
Er wordt onderscheid gemaakt tussen de door de DRV betaalde uitkering en
de door de DRV betaalde tegemoetkoming. Volgens het UWV wordt een
uitkering op grond van de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) in
beginsel alleen gekort met inkomsten uit arbeid. Als het inkomen uit arbeid in
dienstbetrekking is verricht, wordt voor het loonbegrip aangesloten bij het
fiscale loonbegrip. Voor de vaststelling van een arbeidsongeschiktheidsuitkering
houdt het UWV in beginsel alleen rekening met looninkomsten,
maar hierop is een aantal specifieke uitzonderingen gemaakt. Een van de
uitkeringen die wel op de WAO-uitkering wordt gekort is een buitenlandse
arbeidsongeschiktheidsuitkering (i.c. de uitkering van de Deutsche Rentenversicherung).
UWV kort deze Deutsche Rentenversicherung op brutoniveau.
Zowel Belastingdienst als UWV merken de door de DRV uitbetaalde arbeidsongeschiktheidsverzekering
aan als inkomen.
Het inkomensbegrip voor de WAO is echter een stuk beperkter dan het
inkomensbegrip voor de belastingheffing in box 1. De Duitse tegemoetkoming
(Zulage) voor de in Nederland verschuldigde premie AWBZ/Wlz en
inkomensafhankelijke bijdrage Zvw vormt voor de WAO geen inkomsten uit
arbeid en komt daarmee niet in mindering op de WAO-uitkering. Zou er wel
sprake zijn van inkomsten uit arbeid, dan zou ook de Duitse tegemoetkoming
in mindering komen op de WAO-uitkering. Er is geen juridische basis om de
Duitse tegemoetkoming te korten op de WAO-uitkering. Het aldus ontstane
onderscheid berust op het verschil in aard en doel tussen de regelingen in de
fiscaliteit versus die in de sociale zekerheid, waaronder die van de werknemersverzekeringen.
Vraag 4
Hoeveel mensen in Nederland krijgen een DRV?
In 2016 kregen 64.404 personen een uitkering van de Duitse DRV.
Vraag 5
Is de definitie die de Belastingdienst van het begrip inkomen hanteert op
meerdere vlakken afwijkend van de definitie die het UWV hanteert? Kunt u de
verschillen uiteenzetten en de logica erachter uitleggen?
Het inkomen uit hoofde van de Duitse tegemoetkoming (Zulage) behoort tot
het belastbare inkomen uit werk en woning, het zogenoemde wereldinkomen.
Het wereldinkomen geldt daarnaast als uitgangspunt voor de premie
volksverzekeringen, zodat over de Duitse tegemoetkoming belasting is
verschuldigd. Het fiscale
inkomensbegrip is ruimer dan het inkomensbegrip voor de werknemersverzekeringen,
waaronder i.c. de WAO dat gebaseerd is op het loon. Zoals
hiervoor is aangegeven berust het onderscheid op het verschil in aard en
doel tussen de regelingen in de fiscaliteit versus die in de sociale zekerheid,
waaronder die van de werknemersverzekeringen.
1 Melding onderhands meegestuurd aan de bewindspersoon/het ministerie