Beantwoording Kamervragen van de leden Laçin (SP) en
Kröger (GroenLinks) over asbest in make-up
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «Asbest ontdekt in kindermake-up van Claire’s»?1
Ja.
Vraag 2
Bent u op de hoogte van het feit dat talk regelmatig in dezelfde bodemlagen
voorkomt als een aantal soorten asbest (voornamelijk tremoliet, maar ook wel
actinoliet en chrysotiel)?
Ja.
Vraag 3
Bent u bekend met het feit dat er wereldwijd regelmatig talkhoudende producten,
waaronder cosmetica, waskrijt en medicijnen ontdekt worden en van de markt
gehaald worden vanwege asbestverontreiniging?
Ik ben bekend met het feit dat talkhoudende producten wereldwijd worden
onderzocht op de aanwezigheid van asbest. Op dit moment zijn er geen signalen
bij de ILT en de NVWA bekend dat er producten in Nederland zijn waar
asbesthoudend talk in is verwerkt. Binnen de EU is er het waarschuwingssysteem
voor non-food producten, het RAPEX-systeem, waarin ook producten die
verontreinigd zijn met asbest gemeld kunnen worden. De NVWA is vanuit de
Nederlandse overheid op dit systeem aangesloten. Via dit systeem zijn geen
meldingen binnengekomen van cosmetica en waskrijt verontreinigd met asbest.
Talkhoudende geneesmiddelen die verontreinigd zijn met asbest kunnen door
registratiehouders gemeld worden bij het Europees Geneesmiddelenagentschap
dat daarna de vervolgacties coördineert richting de Europese landen. Voor
nationaal geregistreerde medicijnen bestaat het Meldpunt
Geneesmiddelentekorten en –defecten. Belangrijke veiligheidsinformatie kan
vervolgens via het Europese Rapid Alert System for Medicinal Products gedeeld
worden. Hier is vanuit Nederland de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in
oprichting (IGJ i.o.) en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op
aangesloten. IGJ i.o. heeft geen meldingen van talkhoudende medicijnen
verontreinigd met asbest ontvangen.
Vraag 4
Herinnert u zich uw uitspraak tijdens het algemeen overleg Externe veiligheid op
18 januari 2018 dat de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) vorige week
producten heeft ingekocht bij Claire’s en dat deze producten momenteel worden
onderzocht? Hoe komt u tot de conclusie dat dit onderzoek al heeft
plaatsgevonden, terwijl dit momenteel kennelijk nog wordt uitgevoerd? Hebt u
daarmee de Kamer verkeerd geïnformeerd, omdat u tijdens het voornoemde
algemeen overleg heeft aangegeven dat de ILT een toets heeft uitgevoerd en dat
de producten van Claire’s in Nederland veilig zijn?
Ik heb in het AO Externe Veiligheid op 18 januari aangegeven dat uit het eerste
onderzoek van de ILT is gebleken dat er geen asbest is aangetroffen in de toen
door ILT onderzochte producten. Ik heb die eerste resultaten direct met uw Kamer
gedeeld tijdens het AO. Op 18 januari waren de analyseresultaten van vier
producten bekend, en vier andere producten lagen op dat moment voor analyse bij
het laboratorium. De ILT heeft vervolgens nog 20 andere producten van Claire’s
laten testen op asbest. In geen van deze producten is asbest aangetroffen. In
totaal zijn nu dus 28 producten bemonsterd en geanalyseerd. Deze
onderzoeksresultaten zijn terug te vinden op de website van de ILT.2
Vraag 5
Kunt u uiteenzetten wat de ILT en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
(NVWA) in Nederland tot op heden wél hebben gedaan om er zeker van te zijn dat
de producten van Claire’s in Nederland asbestvrij zijn? Klopt de claim uit het
bericht van EenVandaag dat de NVWA zich volledig baseert op gegevens van de
Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en het Canadese Health
Canada?
De NVWA heeft naar aanleiding van het signaal de verantwoordelijk toezichthouder
in de VS, de U.S. Food and Drug Administration (FDA), bevraagd over deze kwestie.
De FDA heeft de zaak grondig onderzocht en komt tot de conclusie dat er geen
asbest in de kindermake-up zit en dat deze veilig is. In aanvulling hierop heeft de
ILT onderzocht of dit ook voor de producten geldt die in Nederland verkrijgbaar
zijn. Zoals aangegeven bij antwoord 4 is in geen van de 28 door de ILT onderzochte
producten asbest aangetroffen.
Vraag 6
Bent u bekend met het feit dat in de VS en Canada, anno 2018, nog geen algeheel
asbestverbod geldt en ook de wet- en regelgeving op het gebied van cosmetica
veel soepeler zijn dan in de Europese Unie (EU)?
Ik ben bekend met het feit dat in de VS en Canada geen algeheel asbestverbod
geldt. Ik kan niet beoordelen of de wet- en regelgeving op het gebied van
cosmetica veel soepeler is dan in de Europese Unie.
Vraag 7
Deelt u de mening dat de NVWA medeverantwoordelijk is voor het garanderen van
veilige producten op onze markt? Wat vindt u van de reactie van de NVWA waarin
wordt gesteld dat dit primair de verantwoordelijkheid van het bedrijf zelf is?
De wet legt de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van producten bij de
fabrikant of importeur. De toezichthouders controleren steekproefsgewijs en risicogebaseerd
of bedrijven hun verantwoordelijkheid voor de veiligheid van hun
producten goed invullen. Er kunnen en worden geen garanties op basis van dit
toezicht afgegeven. De NVWA is verantwoordelijk voor het toezicht op bedrijven
die consumentenproducten op de Nederlandse markt brengen en de ILT is
verantwoordelijk voor de handhaving van het Productenbesluit asbest. Met
betrekking tot het toezicht op asbest in producten hebben NVWA en ILT derhalve
een gedeelde verantwoordelijkheid. Zoals ik heb aangegeven in het VAO Externe
Veiligheid van 30 januari 2018 is de fabrikant verantwoordelijk voor het zuiveren
van talk. Ik ben het daarom eens met de reactie van de NVWA.
Vraag 8
Zijn de NVWA en de ILT op de hoogte van het onderzoek van het Amerikaanse
Scientific Analytical Institute (SAI) en de nadere beoordeling hierop door
asbestlaboratorium Nomacon? Hoe beoordeelt u de resultaten van deze studies,
waarin wordt aangetoond dat de geteste producten van Claire’s wel asbest
bevatten?
Ja, de NVWA en ILT hebben kennisgenomen van het onderzoek van het
Amerikaanse Scientific Analytical Institute maar kunnen de kwaliteit van dit
onderzoek niet beoordelen omdat het een buitenlands onderzoeksbureau betreft
waarvoor de Nederlandse accreditatie-eisen niet gelden. Zoals aangegeven in
antwoord 5 waren deze onderzoeken de aanleiding voor de NVWA om te
informeren bij de FDA en waren deze onderzoeken voor de ILT aanleiding om
eigenstandig onderzoek uit te voeren. Uit het onderzoek van de FDA is gebleken
dat er geen asbest zit in de producten van Claire’s. De door de ILT onderzochte
producten bevatten ook geen asbest. Er is derhalve op dit moment geen
aanleiding om aan te nemen dat de producten van Claire’s verontreinigd zijn met
asbest.
Vraag 9
Zijn de rapporten waarop Claire’s zich baseert bekend bij onze instanties? Zo ja,
bent u bereid om deze met de Kamer te delen? Zo nee, weet u waarom deze
rapporten niet openbaar worden gemaakt en bent u bereid om deze op te vragen?
De analyserapporten van het onderzoek dat Claire’s heeft laten uitvoeren, zijn niet
in bezit van de ILT en/of de NVWA. De inhoud daarvan is derhalve niet bekend. Mij
is niet bekend waarom deze rapporten niet openbaar zijn gemaakt. In Nederland
en in het buitenland zijn producten van Claire’s onderzocht door onafhankelijke
toezichthouders en onafhankelijke laboratoria, en er is geen asbest aangetroffen.
Ik zie daarom op dit moment geen aanleiding om deze rapporten op te vragen.
Vraag 10
Wat vindt u van het feit dat Claire’s en de FDA verklaren dat de make-up veilig is,
terwijl het bedrijf tegelijkertijd negen producten uit de schappen heeft gehaald in
de Verenigde Staten en Canada?
Naar aanleiding van berichten in de media in de VS heeft Claire’s uit voorzorg
producten uit de schappen gehaald, ook in Nederland. Claire’s heeft de producten
laten onderzoeken op asbest en uit dat onderzoek bleek dat de producten veilig
zijn. De producten zijn vervolgens teruggelegd in de schappen.
Vraag 11
Kunt u verzekeren dat in de Nederlandse schappen geen identieke producten
liggen als in de Verenigde Staten en Canada zijn teruggeroepen?
Claire’s verkoopt wereldwijd identieke producten. Zoals ik heb aangegeven in
antwoord 10 zijn in Nederland dezelfde producten als in de VS en Canada uit de
schappen gehaald en vervolgens teruggeplaatst. Daarnaast heeft de ILT de
producten laten testen die in VS en Canada uit de schappen zijn gehaald. De
analyseresultaten hebben uitgewezen dat deze producten geen asbest bevatten.
Vraag 12
Kunt u aangeven hoeveel medewerkers van de ILT beschikbaar zijn voor het
dossier Asbest en of en in hoeverre door de NVWA en de ILT wordt gehandhaafd op
talkproducten die dikwijls asbest bevatten?
De ILT heeft ongeveer 5 fte aan inspecteurs beschikbaar voor het dossier asbest.
Er zijn geen concrete aanwijzingen dat producten met daarin met asbest
verontreinigde talk op de Nederlandse markt worden aangeboden. Indien er in de
toekomst een talkproduct met asbest wordt aangetroffen, zal de NVWA of de ILT
handhavend optreden.
1 Een Vandaag, 22 januari 2018 (https://eenvandaag.avrotros.nl/item/asbest-ontdekt-inkindermake-up-van-claires/)
2 www.ilent.nl