2017Z18489
Antwoorden op vragen van het lid Van Raak (SP) aan de minister van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het bericht dat raadsleden zich
buitenspel voelen gezet (ingezonden 20 december 2017)
1
Deelt u de mening dat het zorgwekkend is dat eenderde van de raadsleden niet
weet in welke samenwerkingsverbanden hun gemeente zit? 1)
2
Snapt u de gevoelens van raadsleden dat ze zich door de vele
samenwerkingsverbanden buitenspel gezet voelen? Zo nee, waarom niet?
3
Deelt u de mening dat het bestaan van 779 tot 877 samenwerkingsverbanden
ervoor zorgt dat er feitelijk een nieuwe bestuurslaag ontstaat, waar directe
democratische controle vaak moeilijk blijkt? Zo nee, waarom niet?
4
Bent u het ermee eens dat het democratisch gat dat hierdoor ontstaat -
zoals bijvoorbeeld bij de veiligheidsregio’s - niet simpel is op te lossen met extra
scholing, toolboxen of hogere vergoedingen voor raadsleden? Zo nee, waarom
niet?
Antwoord 1 tot en met 4:
De uitkomsten van de enquête zijn herkenbaar. Er bestaan veel zorgen over de
invloed van raadsleden op intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. De
enquête van Raadslid.nu bevestigt dit. Niet voor niets is in het Regeerakkoord
opgenomen dat de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) wordt aangepast
om ‘de politieke verantwoording over gemeentelijke samenwerking te verbeteren.
Besluitvorming in een gemeenschappelijke regeling moet transparant zijn en
betrokken gemeenteraden moeten hun controlerende rol beter kunnen uitvoeren
en zo nodig kunnen ingrijpen.’
Dat betekent overigens niet dat wetswijziging het enige is dat nodig is. Het gaat
ook om kennis en toerusting, zoals ook blijkt uit het advies Wisselwerking van de
Raad voor het openbaar bestuur waarin vooral anders handelen als oplossing voor
een democratisch tekort wordt gezien. Daarom heb ik tijdens de
begrotingsbehandeling ook toegezegd in het voorjaar van 2018 te komen met een
beleidsbrief over de kaders voor wijziging van de Wgr en in de zomer van 2018
met een actieplan versterking lokale democratie. Bij de brief over de Wgr zal ik
ook ingaan op het onderzoek van Raadslid.nu, zoals ik reeds heb toegezegd in
reactie op een verzoek van het lid Voortman (GroenLinks) bij de regeling van
werkzaamheden van 14 december 20171
.
5
Wat zijn volgens u nog de voordelen van herindelingen, nu duidelijk is dat die
weinig kosten besparen en niet erg doelmatig zijn? 2)
Het artikel waar naar verwezen wordt betreft een onderzoek naar de meerwaarde
van samenwerking, niet van herindeling zoals de vraag veronderstelt. Eerder is
door het COELO wel onderzoek gedaan naar de (financiële) opbrengst van
gemeentelijke herindelingen. Daarop is door mijn ambtsvoorganger reeds een
reactie naar de Tweede Kamer gestuurd.2
1) https://www.volkskrant.nl/binnenland/raadsleden-voelen-zich-buitenspel-gezetdoor-wethouders-van-samenwerkende-gemeenten~a4545413/
2) https://www.rug.nl/feb/news/2017/samenwerking-gemeenten-bespaart-geengeld
1 Kamerstukken II, 2017/18, 28 750, nr. 67
2 TK 2013–2014, Aanhangsel 2409 en TK 2015-2016, 28750 nr. 63