2017Z16138
Vragen van het lid Nijboer PvdA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties over beschimmelde huizen in Bedum en Groningen (ingezonden
23 november 2017).
1
Weet u dat er huurders zijn in Bedum die langdurig in beschimmelde woningen
wonen? 1)
Ja, de berichten hierover zijn mij bekend.
2
Wat vindt u ervan dat, ondanks veelvuldig aandringen van bewoners,
woningcorporatie Wierden en Borgen niets doet aan de situatie?
8
Bent u bereid de directie van Wierden en Borgen aan te spreken op de situatie
waarin zij huurders laten verkeren en actie te vragen?
Ik zou het een ongewenste situatie vinden als bewoners bij (aanhoudende)
klachten over de tekortschietende kwaliteit van hun huurwoning geen gehoor
vinden bij hun verhuurder. Verhuurders hebben immers de plicht hun woningen in
goede staat te houden.
Huurders, in dit geval die van woningstichting Wierden en Borgen, beschikken
over diverse mogelijkheden om hun corporatie ertoe te bewegen het onderhoud
van de woningen op peil te houden of daaraan voorzieningen te treffen. Allereerst
door deze onderwerpen in te brengen in het reguliere overleg met de corporatie
en voor te stellen deze op te nemen in de jaarlijkse prestatieafspraken tussen
gemeente, corporatie en huurdersorganisatie. Klachten over het uitblijven van een
concrete aanpak van (individuele) onderhouds- en andere klachten kunnen zij
voorleggen aan de onafhankelijke klachtencommissie van de corporatie. Ook
kunnen zij gebreken aanhangig maken bij de Huurcommissie, die naar aanleiding
daarvan onder meer kan besluiten dat een huurverlaging op zijn plaats is zolang
de gebreken niet verholpen zijn. Verder kunnen zij een procedure aanspannen bij
de kantonrechter, die de verhuurder tot onderhoud kan verplichten en kunnen zij
zich met ernstige klachten over de bouwtechnische kwaliteit van de woningen
wenden tot het gemeentelijk bouw- en woningtoezicht. In algemene zin is de rol
van de minister kaderstellend en past het op voorhand niet om te interveniëren in
een dergelijke casus, gelet op de diverse wettelijke mogelijkheden en
verplichtingen die er zijn om de problematiek te verhelpen.
Voorts heb ik vernomen van woningstichting Wierden en Borgen dat zij de
klachten over vocht en schimmel bij de woningen in Bedum inmiddels door een
gespecialiseerd bureau heeft laten onderzoeken. Uit dit onderzoek blijkt dat de
problemen mede zijn ontstaan door de beperkte isolatie van de woningen en het
ontbreken van voldoende ventilatiemogelijkheden. De corporatie stelt dat zij op
korte termijn in overleg met de bewonerscommissie werkzaamheden zal uitvoeren
in de woningen om de klachten te verhelpen.
3
Hoe lang acht u het acceptabel dat mensen in slecht geventileerde en
beschimmelde woningen wonen?
Vanwege de eventuele gezondheidsrisico’s die dit kan opleveren dient een
dergelijke situatie naar mijn mening zo mogelijk te worden voorkomen. Mocht de
situatie zich echter toch voordoen, dan zouden eventuele problemen op de kortst
mogelijke termijn moeten worden verholpen. Zoals in het antwoord hiervoor al
staat, ligt de verantwoordelijkheid voor de (bouwtechnische) kwaliteit van
huurwoningen bij de verhuurder. Deze dient bij klachten van bewoners adequaat
te reageren zodat eventuele gebreken zo snel mogelijk worden hersteld.
4
Denkt u dat mensen ziek kunnen worden van beschimmelde woningen? Beseft u
dat steeds meer mensen snotterig zijn, ademhalingsproblemen hebben en last
hebben van verkoudheid en hoofdpijn?
Dat vocht en schimmels in de woning het risico op gezondheidsproblemen, zoals
astma en luchtweginfecties, kan verhogen, is eerder onder meer vastgesteld door
het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het RIVM heeft in dit
kader tezamen met GGD-en een richtlijn ontwikkeld waarmee kan worden
beoordeeld of gezondheidsklachten zoals de genoemde ademhalingsproblemen en
hoofdpijn hun oorzaak vinden in een schimmel- of vochtprobleem in de woning.
Aan de hand daarvan kan de GGD adviseren hoe de oorzaken kunnen worden
aangepakt. Dit kunnen zowel bouwtechnische oplossingen zijn, als aanpassing van
bewonersgedrag.
5
Hoe denkt u dat het is voor huurders als zij hun kinderen in zo’n huis moeten laten
opgroeien?
Ik vind het, gelet op de mogelijke gezondheidsrisico’s die daarmee kunnen
samenhangen, onwenselijk als vocht- en schimmelproblemen of andere ernstige
gebreken aan een woning niet voortvarend worden verholpen. Daarbij heb ik het
welzijn van álle bewoners die met dergelijke gebreken geconfronteerd worden
voor ogen, dus ook dat van de aldaar opgroeiende kinderen.
6
Beseft u dat er in Bedum hele straten zijn waar de woningen onvoldoende
geventileerd kunnen worden, waardoor het vocht op de ramen staat, muren vol
schimmel zitten en de luchtkwaliteit abominabel is?
Deze problematiek lijkt vooral samen te hangen met de grootschalige naoorlogse
bouw. Woningen uit die periode hebben niet zelden te maken met vocht- en
schimmelproblemen door slechte isolatie en het ontbreken van (mechanische)
ventilatie om overtollig vocht af te voeren. Ook bij een deel van het bezit van
woningstichting Wierden en Borgen is dit het geval.
De corporatie heeft gemeld dat zij de werkzaamheden om de problemen aan te
pakken aanvankelijk graag wilde combineren met de versterking van de
betreffende woningen om deze aardbevingsbestendig te maken. Op die manier
wilde zij voorkomen dat bewoners twee keer overlast zouden hebben van de
werkzaamheden. Zoals aangegeven in de beantwoording van vragen van de leden
Nijboer (PvdA) en Beckerman (SP) over dit onderwerp, op 15 november jl. door de
minister van Economische Zaken en Klimaat mede namens mij aan uw Kamer
verzonden (Tweede Kamer 2017/18, Handelingen nr. 432), is er vertraging
ontstaan in de versterkingsoperatie. De corporatie heeft besloten om
vooruitlopend op versterking van de woningen maatregelen te treffen om de
klachten te verhelpen. Het Huurdersplatform Bedum - Ten Boer en de in overleg
met dit platform opgerichte bewonerscommissie worden nauw betrokken bij deze
aanpak van de vocht- en schimmelproblematiek.
7
Hoe zorgt u ervoor dat hierdoor de volksgezondheid niet in gevaar komt?
Zie de antwoorden op de vragen 2, 3 en 4. Woningstichting Wierden en Borgen
geeft inmiddels invulling aan haar verantwoordelijkheid in deze.
9
In hoeverre leidt de uiterst trage aanpak van de aardbevingsproblematiek tot de
situatie dat onderhoud telkens wordt uitgesteld? Bent u het eens dat huurders niet
de dupe mogen worden van discussies over vergoedingen, nieuwbouw en
versteviging? Zo ja, waarom gebeurt dit dan toch?
Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik naar de hiervoor vermelde
beantwoording van vragen van de leden Nijboer (PvdA) en Beckerman (SP) over
dit onderwerp. Hierin is onder meer aangegeven dat de aanpak van de
problematiek in Groningen prioriteit heeft en dat er bij de versterking zoveel
mogelijk wordt gezocht naar samenhang van een gebiedsgerichte aanpak met de
plannen van de corporaties. Dit ontslaat de corporaties echter niet van de
verplichting om het noodzakelijke onderhoud aan hun woningen te plegen.
10
Hoe kan het dat ook in de wijk Selwerd in Groningen problemen zijn met
beschimmelde woningen en die problemen onvoldoende worden opgelost? 2)
Net als in Bedum betreffen ook de woningen van woningcorporatie De
Huismeesters in de wijk Selwerd in Groningen oudere, minder goed geïsoleerde en
te ventileren woningen die gevoelig zijn voor vocht- en schimmelproblemen. De
corporatie heeft gemeld dat zij naar aanleiding van de klachten van bewoners op
7 november jl. een bewonersbijeenkomst heeft georganiseerd. Eerder al maakte
zij met instemming van de bewonerscommissie een stappenplan, waarvan de
uitvoering in mei van dit jaar is gestart. Hierbij wordt in een probleemverkennende
pilot met 10 woningen eerst alle schimmel uit de woningen
verwijderd en wordt de mechanische ventilatie uitgebreid naar keuken en toilet.
Ook brengt de corporatie spouwisolatie aan in de zijgevels van de proefwoningen.
Een onafhankelijk bureau begeleidt de pilot. In het voorjaar van 2018 wordt op
basis van de bevindingen uit de pilot besloten of deze maatregelen een afdoende
oplossing vormen voor de problematiek. De prioriteit van de corporatie ligt bij
verbetering van het binnenklimaat, waarbij zij de informatie en klachten van de
bewoners betrekt. Zij heeft aangegeven eventuele onderhoudsklachten van
bewoners in de tussenliggende periode serieus te zullen nemen en te zullen
oppakken.
11
Snapt u de wanhoop van huurders dat zo met hen en hun gezondheid wordt
omgegaan?
Ik vind die gevoelens begrijpelijk en acht het dan ook een goede zaak dat in beide
situaties die in deze vragen aan de orde zijn gesteld, de betrokken corporaties in
samenspraak met de huurders tot actie zijn overgegaan.
12
Wanneer is het probleem met de beschimmelde woningen in Bedum en Groningen
verholpen?
Zowel in Bedum als in Groningen is inmiddels in samenspraak met de bewoners
een aanvang gemaakt met de aanpak van de vocht- en schimmelproblematiek.
Naar ik aanneem zullen de problemen daarmee binnen afzienbare tijd tot
tevredenheid van de bewoners zijn opgelost.
13
Wat vindt u ervan dat in Nederland in 2021 mensen in zulke leefomstandigheden
verkeren? Past het bij de grondwettelijke taak van de overheid om orde op zaken
te stellen? Zo ja, wat gaat u eraan doen? Zo nee, waarom niet?
In de beantwoording hiervoor bracht ik reeds tot uitdrukking dat dergelijke
omstandigheden zo mogelijk moeten worden voorkomen of anders zo snel
mogelijk moeten worden opgelost. Het is de taak van de verhuurders om ervoor te
zorgen dat de kwaliteit en het onderhoud van hun woningen op peil blijft. Hiertoe
bestaan er wettelijke mogelijkheden voor huurders. Zo kunnen huurders zich
wenden tot de Huurcommissie en het gemeentelijk bouw- en woningtoezicht.
Voorts is met de herziening van de Woningwet per 1 juli 2015 zowel de positie van
de huurders als ook die van de gemeente versterkt. Gemeenten kunnen in hun
woonvisie de kwaliteit van sociale huurwoningen als inzet van beleid opnemen.
Corporaties zijn er dan aan gehouden hier naar redelijkheid aan bij te dragen,
hetgeen in de prestatieafspraken tussen gemeente, huurdersorganisaties en
woningcorporaties verder zijn beslag kan krijgen.
14
Kunt u aangeven of dit probleem zich breder voordoet in Nederland en hoe dit
wordt aangepakt?
Gelet op de omstandigheid dat deze problematiek zich met name manifesteert bij
oudere, minder goed geïsoleerde en te ventileren woningen en het feit dat een
groot deel van de Nederlandse woningvoorraad bestaat uit woningen die zijn
gerealiseerd voor 1975, doen deze problemen zich ook elders in Nederland voor.
De wijze en het tempo van aanpak is de verantwoordelijkheid van de betrokken
verhuurders, in samenspraak met de belanghebbende huurders- en
bewonersorganisaties. Zoals hiervoor aangegeven kan ook de gemeente hier een
rol in spelen via agendering van de gewenste woningkwaliteit in de woonvisie en
daarover vervolgens afspraken in prestatieafspraken met corporaties en
huurdersorganisaties vast te leggen.
1) Bezoek bij huurders in Bedum.
2) http://www.dvhn.nl/groningen/Schimmel-en-kou-in-Selwerd-Ik-ga-hierdoor-inmijn-eigen-huis-langzaamaan-dood-video-22643658.html