Antwoorden van de Minister van Buitenlandse Zaken op vragen van het
lid Van Helvert (CDA) over het bericht dat christenen in Noord-Irak
bedreigd worden door sjiitische milities.
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van het bericht "Iran-Backed Forces Persecuting
Christians Who Survived ISIS, Kurdish Parliamentarian Says"?
Ja.
Vraag 2
Klopt het dat de Hashd al-Shaabi, een coalitie van sjiitische milities, na
het offensief tegen de Koerdische Autonome Regio, nu christenen die
voor dit offensief gevlucht zijn, ervan weerhoudt terug te keren naar hun
huizen op de Ninivé-vlakte?
De VN meldt dat er in totaal 180.000 mensen ontheemd zijn geraakt bij de
overname van de betwiste gebieden door het Iraakse leger. Ongeveer 20.000
daarvan zijn afkomstig van de Ninivé-vlakte. Daarbij vermeldt de VN ook dat veel
mensen na 24-48 uur weer naar huis keren. Er zijn berichten over verschillende
minderheden, evenals Koerden, die nog niet naar huis terug durven keren.
Precieze cijfers zijn niet bekend.
Vraag 3
Hoe beoordeelt u de berichten dat deze milities overgebleven christenen
onderdrukken en vervolgen, waarbij de situatie met de dag verslechtert?
Veel ontheemden, met verschillende achtergronden, zijn inmiddels teruggekeerd
naar hun huizen. Waarom mensen wel of niet terugkeren is niet altijd duidelijk, en
kan per dorp verschillen. Er zijn geen concrete aanwijzingen dat dit is vanwege
stelselmatige onderdrukking, ook niet van christenen.
Vraag 4
Is het waar dat de milities systematisch de demografie proberen te
veranderen in door hen veroverde gebieden en sektarische scholen
openen in kerken en religieuze centra?
Het kabinet is bekend met dergelijke berichten. Navraag bij de VN leert dat ze
deze berichten evenwel niet kunnen bevestigen. Het kabinet volgt de situatie
nauwgezet, in samenwerking met de Iraakse overheid en onze internationale
partners.
Vraag 5
Bent u bekend met het bericht dat de milities christelijke kinderen in
Bartella zouden dwingen om naar de door hen recent geopende Imam
Khomeini School te gaan, tot woede van de lokale bevolking?
Ja.
Vraag 6
Hoe beoordeelt u de verontrustende berichtgeving over deze ‘sjiitificatie’
van de Ninivé-vlakte, gericht tegen christenen die nota bene ISIS
overleefd hebben? Ziet u aanwijzingen voor etnische zuiveringen?
Het kabinet is van mening dat ontheemden zo snel mogelijk veilig moeten kunnen
terugkeren naar huis. Hiertoe ondersteunt Nederland stabilisatieprojecten in Irak.
De situatie in de Ninivé-vlakte is op dit moment fluïde en baart het kabinet zorgen.
Ook in dit geval kan de VN berichten van etnische zuiveringen niet bevestigen.
Vraag 7
Bent u bereid contact op te nemen met de Iraaks-Koerdische
parlementariër die de noodklok luidt, alsmede met de autoriteiten in de
Koerdische Autonome Regio?
Er vinden zeer regelmatig gesprekken plaats met de autoriteiten in de Koerdische
Autonome Regio (KAR). Ook de afgelopen weken hebben onze ambassadeur in Irak
en de consul-generaal in Erbil gesprekken gevoerd met Iraakse en Koerdische
parlementariërs en leden van de Iraakse regering en de Koerdische regionale
regering, om de situatie in de Koerdische Autonome Regio (KAR) en de Ninivé-
provincie te bespreken. Ook wordt regelmatig gesproken met vertegenwoordigers
van minderheden. Tijdens de Raad Buitenlandse Zaken op 11 december jl. heeft
Nederland eveneens expliciet om aandacht gevraagd voor de positie van
minderheden in Irak.
Vraag 8
Bent u bereid opheldering te vragen bij de Iraakse autoriteiten, de
praktijken van de sjiitische milities scherp te veroordelen, te eisen dat de
onderdrukking en vervolging van christenen stoppen en te pleiten voor
een spoedige en veilige terugkeer van gevluchte christenen naar hun
huis en haard? Zo nee, waarom niet?
Het kabinet maakt zich zorgen over de positie van alle minderheden in Irak,
waaronder christenen. De mensenrechtensituatie in Irak wordt actief opgebracht
in contacten met Iraakse autoriteiten. Daarnaast streeft Nederland ernaar dat alle
ontheemden zo snel mogelijk terug naar huis kunnen en ondersteunt hiertoe
meerdere initiatieven, zoals het Funding Facility for Stabilisation van de VN dat ten
goede komt aan stabilisatieprojecten in Irak.
Vraag 9
In hoeverre staan de Hashd al-Shaabi onder invloed van Iran? Deelt u de
zorgen over de toenemende Iraanse invloed in Irak? Zo nee, waarom
niet?
De term Hashd al-Shaabi wordt gebruikt voor verscheidene Iraakse milities. De
Hashd al-Shaabi, oftewel Popular Mobilization Forces (PMF), zijn deels sjiitisch,
maar kunnen ook Yezidi of christelijk zijn. Volgens de Iraakse wet zijn de PMF
onderdeel van het Iraakse leger en vallen deze milities dus onder
verantwoordelijkheid en leiding van de Iraakse premier. Iran stelt het afgelopen
jaar het aantal militaire adviseurs in Irak te hebben uitgebreid. Een aantal hiervan
is nauw betrokken geweest bij de strijd tegen IS in Irak.
Vraag 10
Bent u bereid de lange arm van Iran in Irak te onderzoeken en te
adresseren in EU-verband?
De rol van Iran in Irak wordt met regelmaat in EU-verband aan de orde gesteld bij
Iraakse en Iraanse autoriteiten.