2017Z16150
Vragen van het lid Nijboer (PvdA) aan de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties over het bericht dat de consument nog steeds onterechte
kosten betaalt aan verhuurmakelaars. (ingezonden 23 november 2017)
Vraag 1
Kent u de uitzending van Kassa van 18 november 2017?1
Ja.
Vraag 2
Wat zijn de regels ten aanzien van het berekenen van kosten door makelaars en
woningbemiddelaars aan huurders? Is het woningbemiddelaars, die worden
ingehuurd door verhuurders, toegestaan om een bedrag bij nieuwe huurders in
rekening te brengen?
Vraag 3
Maakt het uit onder welke titel kosten in rekening worden gebracht?
Antwoord vragen 2 en 3
Zoals eerder aan uw Kamer aangegeven2
, is de wet duidelijk dat aan de
consument-huurder van woningen geen bemiddelingskosten, onder welke
benaming dan ook, in rekening mag worden gebracht in het geval dat de
bemiddelaar (ook) in opdracht van de verhuurder bemiddelt.
En de Hoge Raad heeft in oktober 20153
geoordeeld dat van bemiddeling in
opdracht van de verhuurder (al) sprake is, wanneer de bemiddelaar op zijn
website een woning van die verhuurder te huur aanbiedt. Dit wordt anders als de
bemiddelaar de contactgegevens van de verhuurder vermeldt zodat de huurder
buiten de bemiddelaar om met de verhuurder een huurcontract kan aangaan.
Vraag 4
Wat vindt u ervan dat bemiddelaars nog altijd kosten in rekening brengen bij
nieuwe huurders? Hoe vaak komt dit voor?
Vraag 5
Merkt u dat dit probleem toeneemt nu er te weinig huurwoningen beschikbaar zijn
en huurders noodgedwongen meewerken aan dit ontoelaatbare gedrag?
Vraag 7
Wat kan een huurder doen die ten onrechte heeft betaald aan een
woningbemiddelaar?
Antwoord vragen 4, 5 en 7
Het is ongewenst dat het nog steeds voorkomt dat bemiddelaars, al dan niet
onder andere benaming, bemiddelingskosten van de consument-huurder
verlangen, terwijl zij voor de verhuurder bemiddelen. Dit is immers volgens de wet
verboden.
Huurders kunnen de ten onrechte aan hen in rekening gebrachte bemiddelingskosten
binnen vijf jaar na dato terugvorderen, zo nodig met de hulp van een
deurwaarder.
Ook de Woonbond is bekend met het signaal dat er nog steeds bemiddelaars zijn
die ten onrechte bemiddelingskosten bij huurders in rekening brengen. Op de
website4
adviseert de Woonbond de consument-huurder om de ten onrechte
betaalde bemiddelingskosten terug te vorderen en staat een voorbeeldbrief voor
terugvordering. Bovendien is op de website van de Woonbond een online check
bemiddelingskosten te vinden aan de hand waarvan de consument-huurder kan
beoordelen of hij kans maakt met het terugvorderen van de betaalde
bemiddelingskosten.
Ik beschik niet over cijfers van de aantallen bemiddelaars die ten onrechte al dan
niet verkapte bemiddelingskosten in rekening brengen. De verwachting is dat dit
fenomeen afneemt na de eerdergenoemde uitspraak van de Hoge Raad van
oktober 2015 en de wetswijziging van 1 juli 2016. Ik beschik niet over
aanwijzingen dat de schaarste aan huurwoningen in bepaalde regio’s deze afname
remt.
Vraag 6
Waarom is er geen einde aan deze illegale praktijken gemaakt? Waarom wordt
hier blijkbaar onvoldoende tegen opgetreden? Hoe gaat u ervoor zorgen dat er
vanaf nu wel opgetreden wordt?
Vraag 9
Welke sancties kunnen bemiddelaars opgelegd krijgen als zij ten onrechte kosten
in rekening brengen? Welke instantie houdt hier toezicht op?
Vraag 10
In hoeverre houdt de Autoriteit Consument en Markt (ACM) actief toezicht of
bemiddelaars zich aan de regels houden? Hoeveel zijn er al beboet?
Antwoord vragen 6, 9 en 10v
De wet is duidelijk, bemiddelaars mogen geen bemiddelingskosten (onder welke
benaming dan ook) bij consument-huurders van woningen in rekening brengen als
zij (mede) in opdracht van de verhuurder bemiddelen.
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) ziet toe op de naleving van
consumentenbescherming. Op de website5
van de ACM en op haar informatieloket
voor consumenten, ConsuWijzer6
, is informatie te vinden over welke kosten de
bemiddelaar wel en niet in rekening mag brengen en hoe de consument-huurder
kan weten of een huurbemiddelaar een opdracht van de verhuurder heeft
gekregen. Huurders aan wie ten onrechte bemiddelingskosten in rekening zijn
gebracht kunnen daarvan melding maken bij de ACM. Bij structurele overtredingen
kan de ACM verschillende instrumenten (boete of last onder dwangsom) inzetten
om bemiddelaars die ten onrechte bemiddelingskosten bij de huurder in rekening
brengen aan te pakken en te zorgen dat zij deze praktijken stoppen. De ACM heeft
dit in het recente verleden ook gedaan. In 2015 heeft de ACM onderzoek gedaan
naar vier bemiddelaars, hetgeen leidde tot aanpassing van de werkwijze bij drie
van die bemiddelaars en een last onder dwangsom voor de vierde bemiddelaar.
Vraag 8
Wat moet een huurder doen die een woning niet krijgt toegewezen, omdat hij of zij
geen vergoeding wil betalen aan de bemiddelaar? Is er een reële kans dat een
huurder dan nog wel de woning krijgt, of kan er beter eerst betaald worden en
erna teruggevorderd (met al het gedoe van dien)?
De aspirant-huurder kan niet afdwingen dat de verhuurder, de opdrachtgever van
de bemiddelaar, zijn woning aan de betreffende aspirant-huurder verhuurt; het
staat eigenaren vrij om te bepalen aan wie zij hun woning verhuren7
.
Hoe meer huurders hun ten onrechte in rekening gebrachte bemiddelingskosten
terugvorderen, des te minder lucratief wordt het voor bemiddelaars om nog
steeds bemiddelingskosten aan aspirant-huurders te vragen. En hoe meer
huurders melding doen bij de ACM van de ten onrechte aan hen in rekening
gebrachte bemiddelingskosten, des te eerder zal blijken van structurele
overtredingen van het verbod op het vragen van bemiddelingskosten aan
consument-huurders van woningen, waarna de ACM kan besluiten tot optreden.
1 Kassa, 18 november 2018
2 Beantwoording van de vragen van het lid Kops over het bericht dat verhuurmakelaars een
manier hebben gevonden om huurders extra op kosten te jagen (Aanhangsel Handelingen,
vergaderjaar 2016-2017, nr. 2649) en in de Kamerbrief over terugvordering
bemiddelingskosten (Kamerstuk 27 926, nr. 251).
3 Hoge Raad 16 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:3099
4 https://www.woonbond.nl/woning-zoeken-recht/bemiddelingskosten
5 https://www.acm.nl/nl/onderwerpen/verkoop-aan-consumenten/verkopen-aanconsumenten/huurbemiddeling
6 https://www.consuwijzer.nl/huis-tuin/makelaar-notaris/welke-kosten-mag-huurbemiddelaarrekenen
7 Dit is anders bij woningcorporaties die een toewijzingsbeleid op basis van
inschrijvingsduur voeren. Bovendien moeten woningcorporaties bij de toewijzing van
woningen in het gereguleerde segment een maximuminkomensgrens hanteren. Maar
woningcorporaties maken hierbij in het algemeen geen gebruik van bemiddelaars.