Antwoorden op Kamervragen van het Kamerlid De Jonge van Ellemeet (GL) over de
Tussentijdse rapportage Schakelteam voor personen met verward gedrag .
(2017Z14587) (ingezonden 2 november 2017).
1
Bent u bekend met het bericht ‘Rapport: zorg verwarde personen deugt niet’? 1)
Ja.
2
Deelt u de conclusie van Onno Hoes dat de urgentie nog nooit zo hoog is geweest
en dat nog lang niet alle gemeenten hun aanpak op orde hebben? Zo ja, welke
stappen gaat u op korte termijn nemen om deze gemeentelijke aanpak te
bevorderen? Zo nee, waarom deelt u deze conclusie niet?
Ik deel de conclusie van het Schakelteam dat er de afgelopen twee jaar veel is
gebeurd in de aanpak van de problemen van mensen met verward gedrag, maar
dat we er desondanks nog niet zijn. In de beleidsreactie op de tussenrapportage
van het Schakelteam, die ik op 24 november jongstleden aan uw Kamer heb
toegestuurd, ga ik in op de aanbevelingen van het Schakelteam en de acties die ik
met anderen zal ondernemen om de goed werkende aanpak te ondersteunen.
3
Deelt u de opvatting van het Schakelteam dat vervoer een onmisbaar element is
in een goede aanpak van de problematiek van personen met verward gedrag?
Ja.
4
Wat vindt u ervan dat er pas in enkele regio’s afspraken zijn over vervoer, terwijl
dit per 1 januari 2018 geregeld zou moeten zijn?
5
Bent u bereid om bij het tekort schieten van vervoer voor deze kwetsbare
doelgroep in te grijpen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze wilt u dit doen?
4 en 5.
Uit de tussenrapportage van het Schakelteam blijkt dat de inspanningen in de
regio op passend vervoer voor personen met verward gedrag achterblijven op de
verwachtingen. De politie heeft aangegeven zich hier zorgen om te maken. In een
overleg met bestuurders van politie, AZN en GGZ Nederland is aan het
Schakelteam gevraagd om hier actie op te ondernemen. Om de partijen in de regio
te ondersteunen bij het antwoord op de vraag hoe voor de korte én voor de
langere termijn passend vervoer goed kan worden ingevuld vindt tot en met
december 2017 op initiatief van het Schakelteam een aantal regionale
bijeenkomsten vervoer plaats. Daarbij is de regio indeling van de politie eenheden
een belangrijk uitgangspunt. Op deze wijze wordt goed zichtbaar welke afspraken
er tussen betrokkenen nodig zijn om de rol van de politie over te nemen. In de
bijeenkomsten wordt gekeken naar drie elementen, te weten de eigen activiteiten
in de regio en de voortgang hiervan, de regionale belemmeringen en de landelijke
belemmeringen. Het Schakelteam zal waar nodig een ondersteunende en
signalerende rol vervullen om de belemmeringen aan te pakken. Eventueel worden
de regionale belemmeringen gericht opgepakt in vervolgsessies, ondersteund door
een zogenaamde brigadier vervoer, die vanuit het Schakelteam is aangesteld.
Signalen over belemmeringen op landelijk niveau zullen door het Schakelteam
worden neergelegd bij de daarvoor verantwoordelijke partijen. Na afloop van de
regionale bijeenkomsten zal ik de Tweede Kamer over de resultaten informeren.
6
Wat is volgens u de minimale aanrijtijd, en in hoeverre is de minimale aanrijtijd ook
vanaf 2018 gegarandeerd? Is er in alle regio’s sprake van 24-uurs dekking van
vervoer? Zo nee, welke rol ziet u voor uzelf weggelegd om de minimale aanrijtijd
en de 24-uurs dekking te realiseren?
Op pagina 26 van het Voorlopig model vervoer (bijlage bij TK 25 424, nr. 346)
staan de maximale aanrijtijden. Afhankelijk van de urgentiegraad varieert die van
15 minuten tot 2 uur. In de gevallen waarin de politie nu rijdt, is veelal sprake van
een maximale aanrijtijd van een half uur. De politie rijdt veelal naar de
beoordelingslocatie en in urgente gevallen moet de persoon binnen een uur
beoordeeld worden. Volgens het Voorlopig model vervoer geldt in die gevallen een
aanrijtijd van een half uur.
In alle regio’s is 24 uur per dag ambulancezorg beschikbaar. De ambulance is
wellicht niet altijd binnen een half uur aanwezig en is niet altijd het meest
passende vervoer. Om te zorgen dat er 24 uur per dag aan de eisen voor passend
vervoer en de maximale aanrijtijden van het Voorlopig model kan worden voldaan,
vinden momenteel regionale bijeenkomsten plaats. Ik ga ervan uit dat de lopende
pilots met vervoer van personen met verward gedrag bij ZonMw meer zicht geven
op de gerealiseerde aanrijtijden.
7
Hoe zou dit vervoer volgens u structureel gefinancierd moeten worden?
Vervoer door een regionale ambulancevoorziening of een onderaannemer van een
regionale ambulancevoorziening van personen die op grond van een somatische
en/of psychische aandoening ambulancezorg nodig hebben is reeds structureel
gefinancierd.
Vervoer met psychiatrische hulpverlening door andere aanbieders kan momenteel
gefinancierd worden op basis van een pilot die is toegewezen door ZonMw. Blijkt
na beoordeling dat er niet direct zorg noodzakelijk is, dan is de bekostiging van het
vervoer aan de gemeente. Over de wenselijkheid en noodzaak van een specifieke
regeling voor vervoer met psychiatrische hulpverlening en de structurele
bekostiging ervan zal ik u begin 2018 informeren. Voor een afgewogen oordeel en
besluitvorming is het van belang meer informatie te verkrijgen , onder andere uit
de lopende pilots vervoer en uit de regiobijeenkomsten vervoer die de komende
maanden plaatsvinden.
8
Deelt u de opvatting van het Schakelteam dat de huidige praktijk dat mensen met
verward gedrag in een politiecel belanden onwenselijk is? Zo nee, waarom niet?
Ik vind het van groot belang dat mensen die zorg nodig hebben en niet verdacht
worden van een strafbaar feit, gepaste zorg krijgen en niet bij de politie terecht
komen. Als de openbare orde in het geding is, bij strafbare feiten, gevaar of
dreiging wordt de politie betrokken, ook als het personen met verward gedrag
betreft. Waar het om gaat is dat we met alle partijen landelijk en lokaal
samenwerken en mensen structureel een veilig thuis kunnen bieden. Soms is dat
even de zorg, andere keren weer een dak boven hun hoofd of begeleiding vanuit
het gemeentelijk domein. Het gaat erom dat alle partijen elkaar weten te vinden
en er goede afspraken zijn dan wel komen over wie wat doet in welke situatie. Het
Schakelteam en de opdrachtgevers faciliteren partijen hierbij.
9
Bent u het met het Schakelteam eens dat passende crisisopvang onmisbaar is
voor opvang van mensen met verward gedrag? Zo nee, waarom niet?
10
Bent u van mening dat er 24 uur per dag crisisopvang beschikbaar moet zijn? Zo
nee, waarom niet?
11
Is er nu sprake van voldoende crisisopvang in de gemeenten? Zo nee, wat wilt u
hier aan doen? Kunt u een overzicht geven van de vraag en het aanbod van
crisisopvang per gemeente?
9, 10 en 11.
Ik vind het van belang dat mensen met verward gedrag, de hulp of ondersteuning
krijgen die ze nodig hebben. Wat dat precies is, hangt af van de mate van (de
ernst van) het verwarde gedrag en de omstandigheden van het geval. In sommige
gevallen, bijvoorbeeld wanneer iemand op straat wordt aangetroffen, kan het
nodig zijn de persoon naar een specifieke beoordelingslocatie te brengen om het
verwarde gedrag te beoordelen en de persoon ter plekke te stabiliseren, in een
ander geval kan iemand in de eigen omgeving worden beoordeeld en kan na deze
beoordeling geconcludeerd worden door de hulpverlener dat verdere
ondersteuning niet nodig is. In weer andere gevallen kan het nodig zijn dat
mensen met verward gedrag tijdelijk even ergens opgevangen worden, zonder dat
daadwerkelijk behandeling nodig is.
Op dit moment staan crisisdiensten 24 uur per dag klaar om mensen met verward
gedrag te beoordelen om te bezien of sprake is van een acute psychiatrische
crisis. Deze beoordeling kan zowel plaatsvinden in de eigen omgeving van de
persoon die het betreft maar ook op een beoordelingslocatie/crisisdienst zelf.
Indien sprake is van een acuut psychiatrische crisis, zet de crisisdienst zich in om
de patiënt te stabiliseren en zo nodig te behandelen. Dit betreft zorg die geleverd
wordt op basis van de Zorgverzekeringswet. Het is een taak van gemeenten om
mensen die in een crisissituatie verkeren zonder dat sprake is van een acute
psychische aandoening, op te vangen. Er is geen landelijk beeld beschikbaar van
het aantal plekken dat gemeenten hiervoor beschikbaar hebben.
12
Vindt u ook dat time-out-plekken in voldoende mate aanwezig zouden moeten zijn,
zodat echte crisis voorkomen kan worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u
er op sturen dat er meer van deze plekken komen?
Conform het regeerakkoord zal ik binnen de bestaande kaders de beschikbaarheid
stimuleren van plaatsen voor een tijdelijke opname op eigen verzoek. Met
aanbieders, gemeenten en zorgverzekeraars bespreek ik wat hiervoor nodig is.