Vragen van de leden Bruins (ChristenUnie), Geurts (CDA) en Dijkgraaf (SGP) aan
de ministers van Economische Zaken en Klimaat, en van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit over het bericht van het Centraal Bureau voor de Statistiek over
het Living Planet Report (ingezonden 3 november 2017, 2017Z14682)
1
Kent u het bericht “30 Procent minder dieren in Noordzee” van het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS) over het Living Planet Report?
Ja.
2
Klopt het dat het CBS voor het Living Planet Report data van Wageningen Marine
Research heeft gebruikt?
Ja.
3
Bent u ervan op de hoogte dat het CBS in haar bericht concludeert: “De
boomkorvisserij, een visserijmethode waarbij sleepnetten met wekkerkettingen
over de zeebodem worden getrokken, is één van de belangrijkste oorzaken voor
de afname van bodemdieren in de Noordzee”?
Ja.
4
Bent u ervan op de hoogte dat Wageningen Marine Research op haar website heeft
gemeld dat op basis van de data deze conclusie niet getrokken kan worden? Klopt
het dat de data voor andere doeleinden zijn verzameld? Klopt het dat CBS
conclusies trekt terwijl ze zelf geen onderzoek heeft gedaan?
Ja, ik ben op de hoogte van de reactie van Wageningen Marine Research op het
oorspronkelijke bericht. Het CBS heeft de Living Planet Indexes (LPI’s) berekend en
met toelichting gepubliceerd op basis van de data die zijn verkregen uit
verschillende bronnen. Het gaat met name om de gegevens uit twee grote,
langjarige programma’s, te weten:
- de Monitoring Waterstaatkundige Toestand des Lands (het MWTL) van
bodemdieren en zeevogels/bruinvis van Rijkswaterstaat; en
- de Wettelijke Onderzoekstaken (WOT) voor de bestandsbepalingen van vis en
bodemdieren voor de visserij van het Ministerie van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit.
In het algemeen gebruikt het CBS voor zijn statistieken zoveel mogelijk reeds
verzamelde gegevens (vooral registraties van de overheid); dat bespaart kosten
en voorkomt onnodige lastendruk. Dat is ook hier het geval geweest.
5
In hoeverre staat het CBS achter deze gepubliceerde conclusie?
6
Deelt u de mening dat de conclusie ten onrechte de indruk wekt betrouwbaar te
zijn door het feit dat het CBS haar naam hieraan verbindt?
Antwoord op de vragen 5 en 6
Het CBS is tot de conclusie gekomen dat het oorspronkelijke bericht van 30
oktober jl. op enkele punten aanpassing behoefde en heeft op 3 november jl. een
aangepaste versie gepubliceerd. 1
Ik betreur dat aanpassing nodig was, maar vind
het goed dat het CBS deze publicatie heeft gerectificeerd. De in vraag 3 geciteerde
tekst is als volgt aangepast: “Onderzoek van de Universiteit Wageningen
concludeert dat de boomkorvisserij, dit is een visserijmethode waarbij sleepnetten
met wekkerkettingen over de zeebodem worden getrokken, leidt tot sterke
verschuivingen in de samenstelling van de bodemgemeenschap.”
7
Hoe vaak per jaar verricht het CBS dienstverlening voor belangenorganisaties?
8
Ontvangt het CBS inkomsten voor deze dienstverlening?
9
Welke afspraken maakt het CBS met belangenorganisaties over publicatie,
vermelding van het CBS en de formulering van conclusies?
10
Deelt u de mening dat dergelijke samenwerking en de bijbehorende afspraken
passend en adequaat zijn en bent u van mening dat additionele afspraken nodig
zijn?
Antwoord op de vragen 7, 8, 9 en 10
In aanvulling op het reguliere programma, dat wordt bekostigd uit de begroting
van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, voert het CBS ook betaalde
opdrachten uit, vooral voor overheidsorganisaties. In deze categorie valt ook het
onderzoek naar de LPI’s. Daarnaast voert het CBS ook incidenteel betaalde
opdrachten voor derden uit. In 2017 heeft het CBS ruim 600 betaalde opdrachten
uitgevoerd, daarvan waren er ca. 20 in opdracht van belangengroeperingen
(vooral brancheverenigingen). Voor deze betaalde opdrachten brengt het CBS de
integrale kostprijs in rekening.
Het algemene publicatiebeleid van het CBS2
is ook voor betaalde opdrachten van
toepassing. Daarin is onder meer voorzien dat in alle gevallen het CBS zelf bepaalt
wat, wanneer en hoe wordt gepubliceerd, zoals ook in de Wet op het CBS is
opgenomen. Onderzoeksresultaten worden gratis beschikbaar gesteld via de
website van het CBS. Wanneer een opdrachtgever de door het CBS samengestelde
onderzoeksresultaten gebruikt in een eigen publicatie dient het CBS als bron te
worden vermeld. Daarnaast hanteert het CBS onder meer de volgende algemene
voorwaarden bij betaalde opdrachten:3
het CBS voert het onderzoek zorgvuldig,
vakbekwaam en onafhankelijk uit en bepaalt de methode die gebruikt wordt voor
het onderzoek en de uitkomsten. Ik acht deze voorwaarden passend en adequaat.
Het is van belang dat het CBS zorgvuldig en onafhankelijk kan voorzien in de
maatschappelijke behoefte aan statistische informatie, zodat een geïnformeerde
maatschappelijke discussie kan plaatsvinden.
11
Deelt u de mening dat de boomkorvisserij ten onrechte imagoschade heeft
opgelopen door het feit dat het CBS haar goede naam en faam hecht aan de
onjuiste conclusie?
Hiervoor verwijs ik u naar het antwoord op de vragen 5 en 6.
12
Bent u bereid het CBS te vragen een rectificatie te publiceren en excuses aan te
bieden aan de vissers en de visserijorganisaties?
Hiervoor verwijs ik u naar het antwoord op de vragen 5 en 6
1
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2017/44/biodiversiteit-noordzee-achteruit
2
Zie het publicatiebeleid van het CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/over-ons/organisatie/publicatiebeleid
en
3
De algemene voorwaarden komen binnenkort beschikbaar op de website van het CBS