Vragen van de leden Segers (ChristenUnie) en Kuik (CDA) aan de
staatssecretaris van Justitie en Veiligheid en de minister voor Medische
Zorg over het bericht '95 procent van gemeenten heeft geen beleid voor
aanpak mensenhandel'.
(ingezonden 10 november 2017, nr. 2017Z15128)
Vraag 1
Kent u het bericht ‘95 procent van gemeenten heeft geen beleid voor
aanpak mensenhandel’? 1)
Antwoord op vraag 1
Ja.
Vraag 2
Klopt het dat 95 procent van de gemeenten geen specifiek beleid kent op
het gebied van mensenhandel en meer dan een derde van de gemeenten
geen idee heeft of mensenhandel in de gemeente voorkomt?
Antwoord op vraag 2
Uit de 10e rapportage van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel
Geweld tegen Kinderen (Nationaal Rapporteur) blijkt dat slechts 4,5% van de
gemeenten specifiek lokaal mensenhandelbeleid heeft. Wel geeft de Nationaal
Rapporteur aan dat voor het merendeel van de gemeenten geldt dat de aanpak
van mensenhandel is opgenomen in bijvoorbeeld integrale- en regionale
veiligheidsplannen. Op basis van de vragenlijst die door 167 gemeenten is
ingevuld, blijkt verder dat 35,2% van de respondenten aangeeft niet te weten of
mensenhandel in de gemeente voorkomt.
Vraag 3
Zijn gemeenten volgens u in staat om hun verantwoordelijkheid voor
zorg voor en opvang van slachtoffers van mensenhandel te nemen? Wat
zou er volgens u moeten gebeuren om gemeenten in staat te stellen
deze verantwoordelijkheid goed uit te voeren? Op welke wijze gaat u
daaraan bijdragen?
Vraag 4
Kunt u aangeven in hoeverre de aanbevelingen van de commissieLenferink,
die in 2015 onderzoek gedaan heeft naar de
verantwoordelijkheden die gemeenten hebben bij de zorg voor en
opvang van slachtoffers mensenhandel, zijn uitgevoerd?
Antwoord op vraag 3 en 4
Gemeenten bieden ondersteuning en opvang aan slachtoffers van mensenhandel.
De commissie van burgermeester Lenferink heeft in 2015 aanbevelingen gedaan
om de opvang en hulpverlening aan slachtoffers van mensenhandel te verbeteren,
door onder andere de functie zorgcoördinatie overal goed te beleggen en
afspraken te maken over wie voor welke slachtoffers verantwoordelijk is. De
aanbevelingen zijn door de wethouders van de centrumgemeenten
vrouwenopvang in een bestuurlijk overleg op 3 november 2017 onderschreven. De
minister van VWS overlegt met de gemeenten over hoe het advies zo snel
mogelijk kan worden geïmplementeerd.
Vraag 5
Op welke wijze gaat u zelf het voornemen van het regeerakkoord ter
hand nemen om de zorg voor en opvang van slachtoffers van
mensenhandel te verbeteren?
Antwoord op vraag 5
In het regeerakkoord zijn extra middelen opgenomen voor de verbetering van de
opvang van slachtoffers van mensenhandel. De minister van VWS en ik zullen met
de gemeenten, Jeugdzorg Nederland, de Federatie Opvang en Comensha in
overleg treden hoe – met inachtneming van ieders verantwoordelijkheid – de zorg
en opvang van slachtoffers van mensenhandel kan worden verbeterd en hoe de
middelen uit het regeerakkoord het beste kunnen worden ingezet.
Vraag 6
Bent u bereid er bij gemeenten op aan te dringen dat het onderwerp
mensenhandel in alle gemeenten op de agenda komt te staan en er
beleid wordt gemaakt voor de aanpak en preventie van mensenhandel?
Antwoord op vraag 6
In de strijd tegen mensenhandel, spelen gemeenten een belangrijke rol. Bijna alle
respondenten (96,1%) in het rapport van de Nationaal Rapporteur geven aan bij
de bestrijding van mensenhandel samen te werken met andere partijen (Politie,
RIEC’s en OM). Het merendeel (73,6%) van de respondenten geeft aan dat de
gemeente waarvoor zij werkzaam zijn, participeert in een regionaal
veiligheidsplan waarin mensenhandel een onderwerp is en het onderwerp dus op
de agenda staat.
Gemeenten hebben een rol op het gebied van preventie, signalering, handhaving
en hulpverlening, en dragen bij aan het opwerpen van barrières tegen
mensenhandel. Het basisniveau bestuurlijke aanpak van mensenhandel dat in
opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid is ontwikkeld, helpt
gemeenten hun rol binnen de bestuurlijke aanpak van mensenhandel (verder) in
te vullen. Via het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV)
kunnen gemeenten kosteloos gebruikmaken van de e-learning, praktische
handleidingen en stappenplannen signalering mensenhandel. Ook zijn er
signaalkaarten beschikbaar. Tot slot zal de awarenesstraining mensenhandel die
deze maand van start gaat voor de eerstelijns politiemedewerkers in contacten
met de gemeenten bijdragen aan meer bewustwording bij gemeenten. Er zullen
door de verbeterde signalering door gemeenten naar verwachting meer zaken
boven water komen, ook in gemeenten waar het probleem tot nu toe nog
onvoldoende onderkend wordt. Dit draagt bij aan verbeterde samenwerking op
lokaal niveau.
In mijn brief over de ontwikkelingen in de aanpak van mensenhandel, die ik
gelijktijdig met de beantwoording van deze vragen naar uw Kamer heb verzonden,
heb ik aangekondigd met een integraal plan van aanpak te komen. In dit plan van
aanpak zal ook aandacht worden besteed aan de vraag hoe gemeenten verder
gestimuleerd en gefaciliteerd kunnen worden om hun verantwoordelijkheid te
nemen in de bestrijding van mensenhandel en de ondersteuning van slachtoffers.
Uiteraard wordt hierbij ook het advies van de Commisie Lenferink betrokken (zie
het antwoord op vraag 3 en 4).
Vraag 7
Ziet u de urgentie van het feit dat uit het rapport van de Nationaal
Rapporteur Mensenhandel (NRM) blijkt dat driekwart van de artsen
aangeeft behoefte te hebben aan training in het herkennen van
mensenhandel? Zo ja, welke mogelijkheden ziet u voor het betrekken van
de medische beroepsgroep bij de aanpak van mensenhandel?
Antwoord op vraag 7
Signalering van mensenhandel is heel belangrijk omdat het om een
verborgen/onzichtbaar probleem gaat. Voor verschillende beroepsgroepen zijn
trainingen en praktische handleidingen gemaakt, zie ook mijn antwoord bij vraag
6. Er zijn vele professionals die kunnen signaleren en ik vind het heel goed dat de
Nationaal Rapporteur een onderzoek heeft gedaan naar de rol die specifieke
specialisten kunnen spelen. Artsen kunnen veel zien en doen. Uit het onderzoek
blijkt dat zij vooral als het gaat om seksuele uitbuiting een belangrijke rol kunnen
spelen. De minister van VWS is in het kader van de meldcode huiselijk geweld en
kindermishandeling in overleg met de artsenorganisaties over hun signalerende
rol en zal in deze gesprekken ook de rol die de medische beroepsgroep kan spelen
bij de aanpak van mensenhandel met deze organisaties nader verkennen. Zie
verder de antwoorden op de Kamervragen van het lid Van der Staaij van de
minister van VWS (2017Z15129).
Vraag 8
Klopt het dat aanbieders (de politie, Koninklijke Marechaussee en
Inspectie SZW) van de zogeheten bedenktijd aan buitenlandse
slachtoffers van mensenhandel verschillende drempels hanteren bij het
verlenen ervan, waardoor slachtoffers die daar recht op hebben soms
niet beschermd worden?
Antwoord op vraag 8
Uit het rapport NRM10 van de Nationaal Rapporteur komt naar voren dat er
verschillen bestaan tussen de verschillende aanbieders van de bedenktijd. Dit is
een onwenselijke situatie. Naar aanleiding van dit rapport zal ik in overleg met de
politie, de Koninklijke Marechaussee en de Inspectie SZW nadere afspraken maken
om te komen tot een uniforme wijze van aanbieden van de bedenktijd. Ik
informeer u op een later tijdstip over de exacte afspraken.
Vraag 9
Hoe beoordeelt u de conclusie uit het rapport van de NRM dat
ondervragers bij toekenning van een bedenktijd de vraag of een zaak
kan leiden tot succesvolle vervolging een rol laten spelen?
Antwoord op vraag 9
Het uitgangspunt bij het verlenen van de bedenktijd is duidelijk: bij de geringste
aanwijzing van mensenhandel moet de bedenktijd aangeboden worden zodat een
slachtoffer uit de situatie kan komen, de zorg krijgt die het nodig heeft en kan
nadenken over het al dan niet doen van aangifte. De vraag of een zaak kan leiden
tot een succesvolle vervolging zou hierbij geen rol mogen spelen.
Vraag 10
Deelt u de mening dat alle slachtoffers van mensenhandel bescherming
verdienen op hetzelfde niveau en volgens dezelfde regels? Zo ja, hoe
gaat u hiervoor zorgdragen? Bent u bereid de laagste drempel (geringste
aanwijzing van mensenhandel) bij alle aanbieders van de bedenktijd als
standaard in te stellen?
Antwoord op vraag 10
Zie de antwoorden op vraag 8 en 9.
Vraag 11
Kunt u deze vragen beantwoorden voor de begrotingsbehandeling
Justitie en Veiligheid?
Antwoord op vraag 11
Ja.
1) https://www.nu.nl/binnenland/4999073/95-procent-van-gemeenten-heeft-geenbeleid-aanpak-mensenhandel.html