Antwoorden op Kamervragen van het Kamerlid Marijnissen (SP) over de
misstanden bij Thebe (2017Z14943).
1
Bent u ook zo geschrokken van de signalen over grove misstanden die gemeld
worden door medewerkers van zorgorganisatie Thebe? 1) 2) 3)
2
Wat is uw reactie op het Zwartboek waarin zorgmedewerkers 305 misstanden over
de situatie binnen Thebe hebben toegelicht?
1 en 2.
Ik heb kennis genomen van het Zwartboek over zorgorganisatie Thebe, opgesteld
door een (onbekend) aantal medewerkers, met daarin klachten en meldingen van
uiteenlopende aard over de zorgverlening. Ik vind het zorgelijk wanneer dit soort
signalen over een zorgaanbieder naar voren komt. Het feit dat een andere groep
medewerkers van Thebe, die zich niet herkende in het beeld, daags na het
Zwartboek met een Witboek kwam als tegengeluid, geeft aan dat er verschillende
beelden zijn. De Raad van Bestuur van een zorginstelling dient te zorgen voor
veilige en kwalitatief verantwoorde zorg. Het is dan ook zaak dat zij deze signalen
van medewerkers serieus nemen. Ik heb geen aanleiding om te veronderstellen
dat dit niet het geval is. Thebe heeft de afgelopen maanden diverse gesprekken
gevoerd met vakbond FNV over de werkdruk en personeelsbezetting binnen de
zorg. Daarnaast zijn zowel de Centrale Cliëntenraad als de Ondernemingsraad
meegenomen in de gesprekken en de lijn die Thebe daarin kiest.
3
Wat vindt u ervan dat veel misstanden worden veroorzaakt door chronische
personeelstekorten en de inzet van flex- en uitzendkrachten, waardoor onveilige
situaties ontstaan voor zowel cliënten als het personeel en de werkdruk gigantisch
hoog is? Kunt u uw antwoord toelichten?
4
Waarom investeren bestuurders van Thebe enkel in zorgmedewerkers vanaf
niveau 3 en zijn alle helpenden wegbezuinigd? Begrijpt u hoe waardevol juist
medewerkers van niveau 1 en 2 zijn binnen een organisatie? Wat gaat u doen om
de ontslagen helpenden weer terug te krijgen bij Thebe? Kunt u uw antwoord
toelichten?
5
Welke maatregelen bent u bereid te treffen om te bewerkstelligen dat Thebe
voldoende zorgmedewerkers vanaf niveau 1 tot en met 5 inzet, zodat flex- en
uitzendkrachten niet meer nodig zijn? Kunt u uw antwoord toelichten?
3, 4 en 5.
Het is primair aan de Raad van Bestuur van een zorginstelling om te zorgen voor
veilige en kwalitatief goede zorg. Passende personeelsinzet is daar onderdeel van.
Daarvoor is het onder meer belangrijk naar de juiste functiemix in de
teamsamenstelling te zoeken. In dat verband geldt dat er meer wegen naar Rome
leiden, zolang dat maar tot goede zorg leidt.
Thebe heeft, net als veel andere organisaties, te maken met een krappe arbeidsmarkt.
Het aantal moeilijk vervulbare vacatures stijgt en voor een aantal beroepen
is het op dit moment moeilijk om voldoende mensen te vinden. Er is de afgelopen
periode al veel in gang gezet met tal van maatregelen en initiatieven. De huidige
tekorten bij specifieke beroepen en (vooral) de verwachte zorgbrede tekorten aan
verzorgend en verpleegkundig personeel op mbo- en hbo-niveau vragen echter om
blijvende inzet. Daarom zijn ActiZ, BTN, CNV, FNV, de MBO-raad, NVZ en VWS
samen aan de slag gegaan met een arbeidsmarktagenda 2023. Dat heeft geleid
tot de agenda ‘Aan het werk voor ouderen’ die op 12 juli van dit jaar naar uw
Kamer is gestuurd. In deze agenda zijn vier doelstellingen geformuleerd: behouden
van zorgprofessionals, vergroten van de instroom, verminderen van de
zorgafhankelijkheid en verbeteren van de kwaliteit. Om die doelstellingen te
realiseren zijn in de arbeidsmarktagenda elf actielijnen benoemd die zowel
landelijk als regionaal richting geven aan concrete acties. Ook in de regio waar
Thebe werkzaam is, wordt dit actief opgepakt.
6
Hoe oordeelt u over de signalen dat er een angstcultuur heerst binnen de
organisatie van Thebe? Bent u dat bereid uit te zoeken en niet alleen onder de
bestuurders van Thebe, maar juist ook onder de zorgmedewerkers? Zo nee,
waarom niet?
6.
Wanneer dit aan de orde is, is het aan de Raad van Toezicht van een zorginstelling
- als interne toezichthouder - om daar naar te handelen. Ik constateer in ieder
geval dat het beeld van een angstcultuur niet door iedereen wordt herkend. Naast
de Raad van Bestuur van Thebe geven ook de ondernemingsraad en de Centrale
Cliëntenraad van Thebe aan zich niet in dit beeld te herkennen. Zij hebben
afzonderlijk een reactie gegeven op deze aantijgingen en nemen hier beide
afstand van. Daarnaast blijkt ook een groot deel van de medewerkers het oneens
te zijn met het beeld dat wordt geschetst van Thebe. In de verhalen in het Witboek
wordt door medewerkers zelf aangegeven dat zij zich niet herkennen in het beeld
dat in de media is geschetst.
7
Klopt het dat het bestuur meermalen zou zijn ingelicht, maar daar niets mee heeft
gedaan? Kunt u uitzoeken waarom de bestuurders van Thebe niets hebben gedaan
met de signalen van de vakbond over de vele klachten? Zo nee, waarom niet?
7.
Thebe heeft aangegeven na het ontvangen van het Zwartboek in gesprek te zijn
gegaan met medewerkers. Er zijn ook twee bijeenkomsten geweest waarin de FNV
en een groep medewerkers hun ongenoegen hebben geuit, waarna dit zo concreet
mogelijk is gemaakt en vervolgens duidelijke afspraken zijn gemaakt. Ook heeft
Thebe in deze gesprekken toegelicht wat zij al aan acties heeft uitgezet om
personeel te werven en de werkdruk te verlagen. Deze gesprekken zijn volgens
Thebe in oktober eenzijdig door de FNV stopgezet. Thebe is doorgegaan met de
afgesproken actiepunten.
8
Wat is uw visie op goed bestuur en hoe oordeelt u over de handelswijze en
bekwaamheid van de bestuurders en de toezichthouders van Thebe, dit in het licht
van het feit dat al vier jaar op rij er door het handelen van Thebe commotie
ontstaat over de kwaliteit van zorg of dat geld voor zorg niet aan zorg besteed
wordt? Kunt u uw antwoord toelichten? 4) 5) 6)
9
Welke maatregelen gaat u treffen om ervoor te zorgen dat goed bestuur bij Thebe
geborgd is?
8 en 9.
Ik zie in de zorg bestuurders en interne toezichthouders die hun functies met
toenemende professionaliteit vervullen. Naast de bedrijfsmatige kant krijgt ook het
sturen op gedrag en cultuur steeds meer aandacht. Om deze positieve
ontwikkeling kracht bij te zetten is begin 2015 de agenda goed bestuur aan de
Tweede Kamer gepresenteerd. De speerpunten van deze agenda zijn:
1. aanscherpen van verantwoordelijkheden over en weer van bestuurders en
interne toezichthouders,
2. versterken van het externe toezicht en aanpak van onbehoorlijk bestuur en
wanbeleid,
3. het optimaliseren van checks and balances langs de weg van medezeggenschap
en
4. het stimuleren van (het debat over) goed bestuur.
Om invulling te geven aan het speerpunt “versterken extern toezicht” is een
beleidskader gemaakt, dat op 13 januari 2016 eveneens aan de Kamer is
gestuurd. Enerzijds wordt hiermee duidelijk voor bestuurders en interne
toezichthouders wat de overheid van hen verwacht, anderzijds schetst dit
beleidskader hoe de externe toezichthouder zich verhoudt tot de besturing van de
zorginstelling. Daarmee wordt voor zorginstellingen helderder waar zij aan moeten
voldoen en geeft het de externe toezichthouders een kader voor ingrijpen. Ook
voor Thebe geldt bovengenoemd kader, dat is toegepast door de interne – en
externe toezichthouders die zowel toezien op de kwaliteit van zorg als op een
rechtmatige besteding van middelen. Aan hun oordeel heb ik niets toe te voegen.
10
Hoe is het volgens u mogelijk dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd
(IGJ) geen reden ziet om in te grijpen om het toezicht van Thebe aan te scherpen?
Kunt u uw antwoord toelichten? 7)
10.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (hierna: de inspectie) hield na
eerdere media-aandacht in de periode 2016-2017 intensief toezicht bij Thebe. De
inspectie bezocht verschillende locaties en de thuiszorg. Uit deze bezoeken bleek
een overwegend positief beeld van de kwaliteit van zorg bij Thebe. De inspectie
zag daarop geen aanleiding om aanvullende toezichtactiviteiten uit te voeren. Op
dit moment heeft de inspectie geen zorgen over de wijze waarop de raad van
bestuur van Thebe stuurt op de kwaliteit van zorg. De inspectie heeft er
vertrouwen in dat Thebe de verbeterpunten die er nog zijn, zelf oppakt.
De inspectie is door de raad van bestuur geïnformeerd over de huidige situatie,
het Zwartboek, het Witboek en de wijze waarop de raad van bestuur overleg
pleegt en contact zoekt met de vakbond. De inspectie heeft begrepen dat de
interne medezeggenschapsorganen van Thebe de raad van bestuur steunen. De
inspectie neemt de geanonimiseerde signalen uit het Zwartboek en Witboek
serieus. Zij neemt deze mee in haar toezicht bij Thebe en laat zich blijvend
informeren over ontwikkelingen rondom deze situatie bij Thebe.
11
Gezien de Inspectie niet wenst in te grijpen naar aanleiding van de honderden
meldingen van misstanden van zorgmedewerkers in het Zwartboek, wat zegt
dit over de bekwaamheid van de Inspectie? Kunt u uw antwoord toelichten?
11.
Ik verwijs naar mijn antwoord op de vragen 8, 9 en 10. De inspectie heeft in dit
geval gehandeld zoals van haar verwacht mag worden; ik zie in het handelen van
de inspectie geen aanleiding om uitspraken te doen over de bekwaamheid van de
inspectie.
12
Bent u bereid zo spoedig mogelijk de Inspectie naar Thebe te sturen? Zo nee,
waarom niet?
12.
Nee. Ik verwijs naar mijn antwoord op vraag 10 en concludeer hiervoor geen
aanleiding te zien; de inspectie volgt de situatie bij Thebe.
13
Bent u bereid om naar Thebe te gaan en te spreken met zorgmedewerkers,
bewoners en familieleden om hun verhaal aan te horen in plaats van deze vragen
eenzijdig aan de bestuurders van Thebe voor te leggen? Zo nee, waarom niet?
13.
Gezien de beantwoording van voorgaande vragen, zie ik daartoe geen aanleiding.
14
Welke maatregelen gaat u inzetten om te zorgen dat de kwaliteit van zorg weer op
orde komt en zorgmedewerkers met voldoende collega’s weer kunnen werken in
een prettige omgeving binnen Thebe? Kunt u uw antwoord toelichten?
14.
Ik verwijs hiervoor naar mijn antwoorden op de vragen 3,4 en 5 en 8 en 9.
1) https://www.skipr.nl/actueel/id32366-medewerkers-thebe-meldenmisstanden.html
2) ‘Thebe: geen pasklare oplossing’, Brabants Dagblad, 02 november 2017
3) Zwartboek Thebe; Misstanden gemeld door medewerkers Thebe, FNV Zorg &
Welzijn.
4) https://www.volkskrant.nl/economie/ophef-over-massaontslagthuiszorg~a3819158/
5) https://www.nu.nl/breda/3998458/thebe-bezig-met-proef-eigen-televisieuitzendingen.html
6) https://www.bndestem.nl/nieuws/thebe-zoekt-naar-manier-om-verschonenwasgoed-te-betalen~a10cae1d/
7) https://www.bndestem.nl/brabant/inspectie-over-thebe-geen-reden-om-in-tegrijpen~a41198e2/