Antwoorden van de minister van Defensie, mede namens de minister van
Buitenlandse Zaken, op schriftelijke vragen van het lid Karabulut (SP)
aan de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie over de
bewapening van de Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCfregatten)
1
Hebt u kennis genomen van het rapport “LCF-fregatten en het nucleair
evenwicht”? 1)
Ja.
2
Deelt u de opvatting dat Rusland een Ballistic Missile Defence (BMD)-
capaciteit in Nederlands of Belgisch bezit kan opvatten als strategisch
doelwit? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat betekent dat in uw opvatting
over het strategisch evenwicht in Europa?
3
Deelt u de analyse dat er sprake is van een Europees raketschild als
Nederland en/of België de SM-3 raket aanschaffen en daarmee de
wapen-technologische balans in Europa veranderen? Zo nee, wat is uw
analyse?
De Navo heeft een Ballistic Missile Defence (BMD-)systeem ontwikkeld voor de
bescherming van het Europese deel van het Navo-grondgebied tegen
raketdreigingen van buiten het Euro-Atlantisch gebied. Bondgenoten, waaronder
Nederland, leveren op vrijwillige basis sensor- of interceptorcapaciteit aan het
BMD-systeem van de Navo.
Het BMD-systeem is niet in het bijzonder ontwikkeld voor de bescherming van het
bondgenootschap tegen ballistische raketten die vanuit Rusland worden
afgevuurd. Het is ook geen raketschild dat volledige bescherming biedt tegen alle
raketdreigingen. Het BMD-systeem van de Navo verstoort het strategische
evenwicht in Europa dan ook niet.
4
Is het waar dat België besloten heeft de SM-3 aan te schaffen? Zo ja,
wanneer is die beslissing genomen? Zo nee, om welke redenen ziet
België af van de aanschaf?
België en Nederland zijn voornemens samen hun M-fregatten te gaan vervangen.
Beide landen hebben de precieze uitvoering van hun eigen fregatten nog niet
vastgesteld. De nieuwe Belgische fregatten zullen mogelijk geschikt worden
gemaakt om ballistische raketten buiten de dampkring te onderscheppen. België
heeft geen concrete voornemens voor de aanschaf van SM-3 raketten.
5
Is het waar dat het LCF-fregat De Ruijter thans deelneemt of zeer
onlangs heeft deelgenomen aan de oefening Formidable Shield, waarbij
het sensorcapaciteit aan een Amerikaans marineschip levert die op basis
daarvan een SM-3 raket afvuurt zodat een ballistische raket kan worden
vernietigd? 2) Gaat het daarbij om Smart-L Extended Long Range-radar
van Thales? Zo nee, wat zijn dan de feiten?
Ja, het Luchtverdedigings- en Commandofregat (LC-fregat) Zr.Ms. De Ruyter heeft
van 25 september tot 18 oktober deelgenomen aan de Navo-oefening Formidable
Shield 2017. Tijdens deze oefening zijn verdedigingssystemen en -concepten
getest die onderdeel kunnen zijn van de verdediging van het Europese deel van
het Navo-grondgebied tegen ballistische raketten. Meer Navo-landen, waaronder
de Verenigde Staten, hebben deelgenomen aan deze oefening. Een belangrijke
doelstelling van de oefening was de verbetering van de informatie-uitwisseling en
de interoperabiliteit. Zr.Ms. De Ruyter heeft tijdens deze oefening software van de
SMART-L radar getest tijdens het onderscheppen van een ballistische oefenraket
door een Amerikaans marineschip. De oefening is succesvol verlopen.
6
Deelt u de analyse dat de Smart-L Extended Long Range-radar onderdeel
uitmaakt van het NAVO-raketschild? Zo nee, waarom niet?
De SMART-L radars op de vier LC-fregatten worden momenteel gemoderniseerd
waardoor de schepen in staat zullen zijn om ballistische raketten in een vroeg
stadium op te sporen. Vanaf 2020 zal Nederland daarmee beschikken over een
maritieme BMD-sensorcapaciteit die geschikt is voor het BMD-systeem van de
Navo. Zoals toegelicht in het antwoord op de vragen 2 en 3 kan dit systeem
echter niet worden beschouwd als een raketschild.
7
Herinnert u zich uw opvatting dat de invoering van ‘shooter’-capaciteit
voor het LCF-fregat nu niet aan de orde is? 3) Wanneer verwacht u een
beslissing te nemen over het al dan niet aanschaffen van de SM-3 raket
voor het LCF-fregat?
Ja, ik ben bekend met de brief waarnaar wordt verwezen. Het kabinet zal te zijner
tijd de Kamer informeren over besluiten over de toekomstige inrichting van de
krijgsmacht.
8
Deelt u de analyse dat Standard Missile-3 (SM-3) raketten kunnen
bijdragen aan de proliferatie van kernwapens en rakettechnologie? Zo
nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid af te zien van de verwerving van
de SM-3 raket voor het LCF-fregat? Kunt u dat toelichten?
Nee, die analyse deel ik niet. Zoals uiteengezet in het antwoord op de vragen 2 en
3 tast het BMD-systeem van de Navo, waarvan SM-3 raketten deel kunnen
uitmaken, het strategische evenwicht in Europa niet aan. De proliferatie van
kernwapens en rakettechnologie is een fundamenteel ander vraagstuk. Het doel
van het BMD-systeem is, zoals gezegd, de bescherming van het Europese deel
van het Navo-grondgebied tegen de dreiging van ballistische raketten van buiten
het Euro-Atlantische gebied, en Nederland levert daaraan een bijdrage.
1) “LCF-fregatten en het nucleair evenwicht”,
http://www.stopwapenhandel.org/raketschild
2) “Waarom is Formidable Shield één van de belangrijkste marineoefeningen
in jaren?”
Hoofdrollen: een Amerikaanse destroyer en Zr.Ms. De Ruyter. Deze twee
schepen staan centraal in de finale van Formidable Shield als er een
ballistische raket wordt gelanceerd, vanaf een eiland bij Schotland, die
vervolgens de ruimte in gaat en met tienduizenden kilometers per uur
door de ruimte zoeft richting een gebied in de Atlantische Oceaan.
Voordat dat punt is bereikt, moet de raket echter een frontale botsing
hebben gehad met een raket van de Amerikaanse destroyer.
https://marineschepen.nl/dossiers/waarom-is-formidable-shield-2017-zobelangrijk.html
3) Brief van de minister van Defensie, d.d. 19 januari 2017; Kamerstuk
33 279, nr. 21 “Over de toekomstige verwerving, pooling en het
onderhoud van een shooter capaciteit is in dit stadium nog niets
bekend.” https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-33279-21.html.